راهکارهای سازمان جهت پیش گیری از فشارها و استرس­های شغلی

 

• حجم کار را با استعدادها و توانائی‌های کارمند متناسب شود.

 

• کار به گونه‌ای طراحی شود که به فرد انگیزه دهد و امکان استفاده از مهارت‌های فرد درآن کار وجود داشته باشد.

 

• وظایف و مسئولیت‌های افراد به وضوح مشخص شده باشد.

 

• به کارمندان امکان مشارکت در تصمیم‌گیری در کار خود داده شود.

 

• بهبود ارتباطات، پیشرفت شغلی و تشویق.

 

• فراهم کردن امکان تبادلات اجتماعی بین کارمندان.

 

 

عوامل ایجاد کننده تعارض و فشارهای روانی معلمان

 

تعارض ناشی از هدف را به سه نوع تقسیم کرده اند:

 

• تعارض خواست – خواست

 

• تعارض خواست – ناخواست

 

• تعارض ناخواست – ناخواست

 

 

تعارض خواست – خواست

 

در هدفهای زمانی پیش می آید که انسان چند هدف مطلوب و دلخواه دارد اما نمی­تواند تمامی آنها را با هم تحقق بخشد. مثلاً فردی که در مقابل دو شغل دلخواه قرار گرفته است و نمی­تواند کدام را انتخاب کند ممکن است دچار فشار عصبی شود.

 

تعارض خواست – ناخواست

 

هنگامی رخ می­دهد که انسان مایل است به هدفی دست یابد و در همان حال می­خواهد از آن هدف بگریزد و اجتناب کند. در اینگونه موارد هدف دارای دو جنبه مثبت و منفی است مثلاً شغل خوب و مسئولیت بیش از اندازه در شغل مذکور نمونه ای از تعارض خواست – ناخواست است که در آن فرد خواهان شغل خوب است اما مسئولیت بیش از حد را دوست ندارد و از آن احتراز میکند. یا اجرای یک برنامه اصلاحی برای مدیر که با اعمال آن، وی عده ای از طرفداران خود را ازدست می­دهد نمونه­ای دیگر از تعارض خواست– ناخواست است زیرا مدیر مایل به اجرای برنامه است ولی در عین حال نمی­خواهد گروهی از حامیان خود را از دست بدهد.

 

 

 

 

تعارض ناخواست- ناخواست

 

تعارض ناخواست ناخواست سازمانی زمانی پیش می آید که فرد می­خواهد از دو هدف اجتناب کند اما امکان احتراز از هردوی آنها وجود ندارد. بعنوان مثال کارمندی که از بیگار شدن بیزار است در عین حال از کار در محیط سازمان و نحوه سرپرستی نیز دل خوشی ندارد. تعارض در چنین حالتی می ­تواند موجبات فشار عصبی را در افراد فراهم سازد و تعادل آنان را بر هم بزند. اتفاقات و تغییـرات غیـر منتظـره در زندگی شخصی نیز می ­تواند از علائم ایجـاد کننده استـرس باشـد مانند جدایی از همسر، مرگ نزدیکان و عزیـران، بیمـاری‌هـای سخت و لاعلاج وغیره.

 

 

 

 

 

 

عوامل ایجاد کننده استرس درون سازمانی دربین معلمان

 

این عوامل را می توان نوعی عوامل موجد استرس گروهی بشمار آوریم زیرا در سازمان ایجاد و از روابط جمعی در سازمان بین افراد یا بین افراد و محیط سازمان حاصل میشود.

 

خط مشی های سازمانی

 

• سیاست های ناعادلانه و عدم وجود عدالت شغلی

 

• قوانین خشک و غیر قابل انعطاف

 

• جابجایی های مکرر و انتظارات نابجا

 

• شرح شغل های غیر واقعی

 

 

ساختار سازمانی

 

• تمرکز بیش از حد و عدم وجود اختیار کافی برای تصمیم گیری

 

• عدم امکان ارتقاء و پیشرفت

 

• تخصص گرایی افراطی و جزئی شدن وظایف شغلی

 

• تضادهای صف و ستاد

 

 

شرایط فیزیکی سازمان

 

• سر و صدای زیاد در محیط کار و ازدحام بیش از حد

 

• گرما یا سرمای بیش از حد در محیط کار

 

• وجود گازهای سمی در محیط کار

 

• خطرات شغلی و امکان آسیب دیدگی از کار

 

• نور کم و ناکافی برای کار

     فرایندهای سازمانی

 

• ارتباطات ناقص و عدم انتقال مؤثر اطلاعات

 

• عدم وجود بازخورد

 

• کنترل های بی مورد و آزار دهنده

 

• ارزیابی های ناعادلانه

 

• ارائه اطلاعات نادرست

شواهد نشان میدهد که نوع مشاغل کارکنان در دچار شدن آنان به فشار عصبی نقشی مهم ایفا می­ کند. مشاغلی که تحت فشارهای زمانی هستند و زمان برای آنها اهمیت بسیار دارد. کسانی که در شغل خود با خطرات و آسیب­های فیزیکی مواجه اند مشاغل پر مسئولیت و پاسخگو نسبت به مسائل انسانی یا مالی و امثـال آنهـا نسبت به فشارعصبی بیشتر حساسیت دارند. مشاغل مدیران، بازرسان و  متصدیان کنترل پرواز نمونه­هایی از کارهای حسـاس نسبت به استـرس‌اند. البته باید به خاطر داشته باشیم که برخی از فشارهای عصبی سازمانی در یک حد متعادل می ­تواند سازنده باشد و موجبات تحـرک و تلاش بیشتر کارکنان را فراهم سازد.