تبدیل کردن و تصفیه نمودن اسکنا س های کو چک به بز رگ برای پو ل شویان بسیار مفید است چرا که این فعل آنها را در انتقا ل و خا رج کردن پو ل به خا رج از کشور یاری می کند ضمن اینکه  برای آنها مزایایی دارد از جمله :

 

 

۱-۳-ی =آلوده بودن اسکنا س ها به مواد مخدر دیگر رد یابی نمی شود.

 

۲-۳-ی =تسهیل در نقل و انتقال

 

۳-۳-ی =امکان رد یابی را کمتر می کند و ظن را کاهش می دهد .

 

بر اساس این مز ایا گفته شده.” آسان ترین و معمو ل ترین شیوه پو ل شویی تصفیه پو ل است منظور از تصفیه

 

پو ل تبدیل اسکنا س های کوچک به اسکنا س های بزرگ می باشد. معتا دانی که درسطح خیابان ها به خرید وفروش مواد مخدربرای مصرف خود دست می زنند معمولا”بها ی مواد را با اسکنا س ها ی ریزمی پردازند.این اسکنا س ها چه بسا خو د آلوده به مواد مخدرمی باشند .هم بای پاک کردن این آلود گی ظاهری و هم درجهت تسهیل نقل و انتقال پو ل باید این اسکنا س ها تصفیه و تبدیل به اسکنا س ها ی درشت شوند . “[۲] وقتی اسکنا س ها درشت شد وقت آن می رسد که از کشور برای خروج اقدام گردد.” پس از تبدیل اسکنا س های

 

ریز به اسکنا س ها ی در شت یا چک ها ی بانکی و مسافرتی و نظا ئر آن ،مرحله بعد خا رج کردن این اسکناس ها با چک ها از کشور است . “^۴

 

این بخش ازمبحث را با اشا ره کو تاهی از سرنوشت آل کا پو ن^۱ پا یان می بریم.”وی که درفا صله ی سالهای ۱۹۲۵تا ۱۹۳۱به فعا لیت های مجرمانه و تجا رت های غیر قانونی در شیکا گودست زد هیچ گاه برای نگهداری پول -های خو د از نظا م بانکی استفا ده نکرد و هیچ حسابی بانکی برای خو د نداشت . هیچ ملکی نیز به نا م خو د نخرید .وی قیمت همه چیز را بطور نقدی از صند وقی  که در زیر تختخو اب خو د داشت پرداخت می کرد.جـــا لب این که او نها یتا”به دلیل فرار از ما لیات به دام افتاد و نه بخا طر فعا لیت های تبهکارانه ای که در طول سا ل ها ی مر تکب شده بود.یک گروه ازاداره ی مالیات آمریکا پس از در نظر گرفتن فهرست  مخا رج و تلفنها ، میهمانی ها و هتل های که وی از آنها استفاده می کرداو را تحت ۲۲ اتها م دایر بر فراراز پرداخت ما لیات به میزان یک میلیون دلا ر تحت تعقیب قرار دادند.آل کاپون در دادگاه به پرداخت ۵۰ هزار دلار جریمه و تحمل یازده سال حبس محکو م شد و درحین تحمل حبس در زندان جا ن سپرد  تا مر گ او نقطه پا یانی بر تبهکاری هایش باشد “[۳]

 

 

ه-خرید و فروش آثار هنری

 

آثار هنری به لحا ظ تنوع ،زیبایی ها ،جاذبه های که دارد مو رد توجه  جامعه قرار می گیرد . جا معه غرق و

 

محو  تما شای آثار هنری می شود.چندان به چگو نگی تهیه و منا بع ما لی آن کا رو توجهی ندارد  از طر فی ارزش هنری یک اثر آنقدر بالاست که قیمت گذاری روی آن  سرسام آورمی گردد. به همین جهت مجرما ن پول شویی برای تطهیر پو ل های کثیف از  طریق خرید و فروش آثارهنری اقدام می کنند و با درآمد های که کسب کردند .تلاش دارند

 

آنها را با خرید به آثارهنری تبدیل نمایند.وقتی این مهم محقق شدهم به لحاظ قیمت های بالای که دارد وهم زیبایی های که مو جود است تر فند خوبی برای تطهیر پو ل های کثیف و نا مشروع می باشد. در ادامه بیشتر به زوایای این شیوه آشنا می شویم.

 

۱-ه =غیر قابل تقویم بودن آثار هنری

 

آثار هنر ی غیر قا بل تقویم است”تقویم یعنی قیمت کردن و بهای جنسی را معین کردن”[۴] می باشد.به لحا ظ

 

غیر قابل  قیمت گذاری ، ارزش تجا ری دارد و وسیله مهمی برای سر ما یه گذاری است.”اثر هنری نما یانگر ارزش فرهنگی و هنری غیر قا بل تقو یم است اما این اثر ارزش تجا ری نیز دارد  که گاه قابل توجه است اثر هنری وسیله مهمی برای سر ما یه گذاری باشد.”[۵]

 

۲-ه =اختفاء ما ل مسروقه بوسیله افراد حر فه ای

 

با اختفاء ما ل مسروقه و گذشت سال ها ی سا ل،پی بردن به سوابق آن مشکل و دشواراست.فلذا دراین خصوص گفته شده است:

 

“مخفی کننده ها ی امو ال مسروقه  معمو لا”افرادحر فه ای ،سمسار ها ،عتیقه فروش ها ،دلا ل ها وغیر ه هستند . در این خصوص باید یاد آور شد .که تشخیص اخفای ما ل مسروقه به علت وجو د فن تطهیر که به طور رایج بــکار برده می شود گاه دشوار است مانند اینکه شی مسروقه سا ل ها در اختفاءگذاشته می شود . “[۶]

 

۳-ه =صدور گو اهی نا مه های صوری

 

اختفاء طولا نی ،دست به دست شدن ما ل مسروقه و گو اهی های صوری ،مشکوکیّت را از بین می برد  تا

 

نهایتا”با حسن نیت خر یداری  می شود .

 

“شی مسروقه سال ها در اختفاءگذاشته می شود یا در صورت لزوم با گو اهی نا مه های صوری چندین بار دست به دست می گردد . بنا بر این در اثر تغییرات به مرور ایام خصیصه مشکو ک بودن خود را از دست می دهد.پس شی مسروقه را تطهیر شده می نا مند و بدین سان می تواند به دست تاجریا خریدار با حسن نیت بیفتد [۷]

 

۴-ه = ارزش هنری و تنو ع بازار خرید

 

همانطور در اول این بحث بیان گردید ارزش هنری یک آثار، هم دارای تنوع است و هم غیرقا بل قیمت گذاری است .بطوری که تبدیل  پول های کثیف  به آثار هنری هم حجم  پول  زیاد را مشروع  کرده  وهم نقل و انتقال آن آثارراحت تر خو اهد نمود.

 

“استفاده از بازار خرید وفروش آثار هنری هم وسیله خوبی برای تطهیر پو ل نا شی از فروش مو اد از طریق تبدیل آن به آثار  هنری است و هم بازارهنر یک بازار متنو ع و بین المللی است.که نظا رت چندانی نیز برآن وجو د ندارد

 

ضمن آن که آثار هنری مثلا”تا بلوی نقا شی می توانند هزاران و گاهی میلیون ها دلا ر ارزش داشته با شد و درنتیجه وسیله خو بی هستند که بر ای تبدیل هزاران یا میلیو ن ها دلا ر اسکناس کثیف به یک تا بلو ی کو چک قا بل حمل و نقل که همیشه در بازاربین المللی هنر قا بل  تبدیل شدن به پو ل است .

 

۵-ه = نمو نه استفاده از هنر برای تطهیر پو ل ها ی کثیف

 

به نمونه زیر توجه کنیم به اهمیت واستفا ده ازاین روش را بیشتر پی خواهیم بر د ” نمو نه استفا ده ازهنر برای

 

تطهیر پو ل های کثیف مورد کسی بود که از یک نقا ش فرانسوی خواسته بود تا تصاویری را بـــرای وی نقاشی ودر مقابل هر یک ۲۰۰ پوند دریافت دارد. وی سپس با از بین برد ن این نقا شی ها وتهیه رسید های جعلی وانمود کرد که این نقا شیها را به بها ی ۲۰۰ پو ند فروخته است و تفاوت بین این دو مبلغ را که در واقع پول نا شی از قا چا ق مو اد مخدر بود به حساب با نکی خو د واریز کرده بود .طبیعی است که حتی در صورت مشکوک شدن پلیس و استعلا م از نقا شی فرانسوی وی قبول ۲۰۰ پوند برای کشیدن هر نقاشی را تا یید می کرد. [۸]

 

 

 

 

 

 

 

نتیجه گیری

 

آنچه ازروش ها ی هفت گانه تطهیر که درگفتار دوم مبحث دوم فصل اول بحث کردیم به منزله همه روش ها

 

نیست بلکه بعنوان بخشی ازروش ها ی تطهیرخواهد بو د با  پیشرفت دانش و شیوه های  کسب درآمد حتما” هم روش -های تطهیر تغییرمی کند وهم مجرمان شاید ازروش ها ی بهره می گیرند که هنوز نا شنا خته باشد.ازطرفی صاحبا ن منا بع ما لی نا مشروع بعلت جرم  بودن تلا ش می کنند تا منابع آنان پنها ن بماند  و یا شیوه ها ی را بکار بندند تا در چنگا ل قانون گرفتا ر نشوند  و بقول خو دشان بهتر بتو انند به فعا لیت های مجرمانه خــو د ادامه دهند.باید گفته  شود هرچه این تطهیر صورت گیرد ازجرم بودن فعل انجام شده نمی کاهد.

 

 

 

[۱] refining

 

[۲] همان ،  صفحه ۳۳۴

 

[۳] همان ، صفحه ۳۳۶

 

[۴] all  kapon

 

[۵] پیشین ،  صفحه  ۳۳۸

 

[۶] عمید، حسن ،فر هنگ فارسی عمید،چاپ هفتم ،انتشارات امیر کبیر،۱۳۷۵ ،  صفحه ۴۱۲

 

[۷] خامنیان،سمانه،همان،  صفحه ۳۵

 

[۸] همان ،  صفحه ۳۴۳

پی بر دن ما هیت حقو قی پو ل شویی از مبا حث پا یه  و ریشه ای موضوع می باشد شنا خت ماهیت حقوقی

 

در فهم و درک وعمق بحث ما بسیار موثر خواهد بود .دراین گفتا رسعی می شود درزوا یای مختلف به این اصطلا ح پرداخته شود.

 

الف=معنای اصطلا حی ما هیت حقو قی

 

در تعر یف ما هیت حقو قی بیا ن می شود “ما هیتی که از جمله پد ید ه ها ی حقو قی است ما نند بیع،رهن ،

 

دو لت،ملت،شهرداری ،غیره درمقا بل ماهیات غیرحقو قی ما نند شجا عت ،کذ ب ،وجو د ،عد م ،اکسیژن ،ئید روژن ، تب ،امثا ل آنها استعما ل می شود .”[۱] می شو د این وا ژه را این گو نه بیا ن کرد پد ید ه آن چیزی که تبلورو عینیت پید ا می کند و در بیرون از تصور آن را به منصه ی ظهور گذاشت ولی واژه مثلا ” تب تنها  با آثار تب قا بل  بیا ن می با شد.هما نطوراز وا ژه ما هیت حقو قی مستفا د شد چون پول شویی یک پدید ه ای است که از آن ثروت و درآمد ، تطهبر  حا صل می شود  می تو ان گفت یک پد ید ه ی حقو قی است که مجر مان با ار تکا ب و عمل مجرما نه در فا صله ی زما نی کو تا ه ثر وت هنگفتی را با رو ش ها  و گو نه ها ی مختلف تحصیل می کنند.

 

 

 

 

 

“امروزه مجر مان از طریق ارتکا ب اعما ل مجرما نه می کو شند درفا صله ی زما نی کوتا ه ثروت هنگفتی تحصیل کنند و مقا صد پو ل شو یی را در جر می مثل سر قت به وا سطه ی درآمد ی که برای سارق دارد ایجاد کنند .به گو نه ای که پس از ار تکا ب جر م و تحصیل ثر وت درپی پوشاندن اعما ل غبرقا نونی خود ،پول کثیف تحصیل شده را با ترفند ها ی قا نونی نشان می دهند،و سعی می کنند تا مقا مات قضا یی و مسئولا ن ذی ربط از توقیف اموال بی خبر بما نند ودر نتیجه مو جب تضعیف دولت ، افزایش تو رم ،و نا بسا ما نی اقتصاد ،و با زار می گر د ند.از این پد یده امروزه به پو لشویی تعبیر می شود”[۲]

 

۱-الف=نکا ت قا بل بر رسی این تعر یف

 

در مبا حث بالا بعنوان مثال چندواژه را می توان مورد بررسی قرارداد سر قت،.تطهیر ،ثروت نا مشروع،

 

یک مجرم پول شویی برای کسب ثروت با ید را ه ها ی را پیدا کندتا به این ثروت برسد سرقت یکی ازاین روش هامی با شد .انجام این فعل خو د یک جر م است ثر وتی هم که حصو ل شده است نا مشر و ع می با شد که در قانون بر ای هر دوی آنها  مجا زات تعیین شده است مجرم بر ای فرار از چنگ قا نون سعی می کند با تطهیر ی که انجام می دهدهم جرم سر قت را از چشم قا نون پنها ن می کند وهم ثروت نــا مشروع را از مصا دره حــفظ نمــــا ید دراین فر ایند سه پد ید ه ی حقو قی رخ داد ه که هر کد ام خو د یک جر م و بر رسی حقو قی نیاز دارد.مثلا واژ ه ی تطهیر رابررسی حقوقی نما ئیم:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

“عبار ت تطهیر در آمد ها ی نا شی از جرم بردیگر،برگردان ها ترجیح دارد زیرا او لا”موضوع پول شویی تنها

 

پو ل نیست بلکه تما م در آمد ها ی نا شی از جر م را شا مل می شود ثا نیا”تطهیر واژ ه ای که بار حقو قی بیشتری دارد ثا لثا”در جر یا ن فعل و انفعالات معمول مو رد شست و شو قرار نمی گیرد بلکه به نو عی وصف کیفری از آن زدوده می شود”[۳]اینک بیشتر با این مو ضو ع آشنا می شویم

 

ب=عد م ما هیت کشف جر م مبنا

 

آنچه برای مجر ما ن پو ل شویی اهمیت دارد تلا ش آنها بر ای پنها ن سا ختن ما هیت کشف جرم مبنا می باشد چر ا که اگر ما هیت آن مو رد شنا سایی قرار گیرد تحت تعقیب قرار خو اهد گر فت.”سو ال این است که مجرم پس از ار تکا ب جر م چه فر ایند ی را دنبا ل می کند ؟ وقتی ما لی را بد ست می آورد باز هم خو د را در نیل به هدفش کا میاب نمی داند. وخود را درنیمه راهی پرمخا طره اما امید بخش می بیند .دراین مرحله آنچه اهمیت دارد حفظ مال و بهره جو یی ازآن است به گو نه ای که ما هیت مجرما نه اش کشف نشود. تا علا وه برجلو گیری  از توقیف  اموال توسط  مقامات  قضا یی  ،انتظا می ، وقوع جرم مبنا   معلوم نگردد وگرنه  شناسایی می شود  وتحت  تعقیب قرار می گیر د”[۴]

 

ج= عدم مشر وعیت ما لکیت کسب و کا رپو ل شویی

 

به لحا ظ اینکه درآمد حا صل از پو ل شویی از راه نا صحیح و نا مشروع تحصیل می شود  مشروعیت ندارد:

 

“هر کس ما لک حا صل کسب و کا ر مشرو ع خو یش است … و در جا بی دیگر این قا نون آمد ه است:

 

“ما لکیت شخصی که از را ه مشر و ع با شد محتر م است . ضو ابط آن را  قا نون  معین می کند  با دقت در این

 

عنوان استنبا ط می شود که ما هیت پو لشویی چو ن از را ه مشرو ع کسب و کا ر حا صل نمی شود پس مالکیت آن.

 

۳-قانو ن اساسی جمهو ری اسلا می ایران ، اصل چهل وپنجم

 

۴- همان ،اصل چهل و هفتم

 

هم محتر م شمرده نخو اهد شد  و قا نون هم بر ای آن ضمن عدم مشروعیت ،مجا زات هم تعیین کر ده است.

 

د- عد م مشر و عیت جهت و مو رد معا مله پو ل شویی

 

اکثر مصا دیق وموردها ی پول شویی با استنا د به بند ۳ ما ده ۳۳۸ قا نون مدنی که خرید وفر وش آن قا نو نا”

 

ممنو ع است  جز ء عقود  با طل قر ار می گیر د.از دیگر موارد عدم مشر وعیت جهت معا ملا ت  پو ل شویی است چرا که یکی از مواردی که عقد بیع را صحیح می داند مشروع بودن جهت معا ملا ت است اگرجهت معا مله مشرو ع نبا شد عقد و معا مله با طل خو اهد بو د.

 

“جهت عقد بیع ما نند سایر معا ملات درصورتی که هنگا م معا مله به آن تصر یح شود باید مشروع با شدوگرنه عقد با طل خواهد بود ما نند این که خریدار درزما ن معا مله تصر یح کند که می خواهد از کا میون برای حــــمل قاچا ق استفاده کنند”[۵]

 

هرچند مجرما ن این پد یده د رمعا ملا ت خود جهت معا مله را تصریح نمی کنند وعلت عد م تصریح هم برای

 

فرار ازچنگ قا نون می با شد به نظر می رسد جهت معا مله نا مش وع خواهد بود .

 

ه= جر م پو لشویی از جر ائم بین المللی عر ف

 

همانطور در بحث ها ی گذشته بیان شد مجر ما ن برای کسب درآمد از رو شها ی بهره گیری می کنند که خو د

 

این رو شها هم از جرائم مشهو ر بین المللی است.که دیوان بین المللی بر اسا س مواد ۸،۷،۶دیوان درمواردی که در صلا حیت دیوان نیست به محا کم ملی هر کشور احا له داده است.

 

“اگر چه اختلا فا تی درطول مذ اکرات مربوط به تدوین اساسنا مه درارتبا ط باجرائمی که باید درصلا حیت رسید گی دیوان قرارگیرد بروزکرده است لیکن سرانجا م به جرائمی که ازآنها جرائم بین المللی عرفی تعبیرمی شود بسنــده شده است و بدین تر تیب جرائمی که ما نند تروریسم ،قا چا ق مواد مخد ر،روان گردان ،وغیره کما کان فقط درصلا حیت محا کم ملی قرار دارد[۶]

 

ص= بز هکا ر بودن پول شو یان

 

در نظا م کیفر ی ایران پول شویان بزهکار یا مجرم تلقی می شوند:”بزهکاریا مجرم درنظا م کیفری ما کسی است که فعلی مغا یربا اوامر و نواهی قا نونگذار مرتکب شود “[۷]

 

ض= پو ل شویی جر می ما هیتا”علیه امنیت و آسا یش عمومی                                                                    درعوارض و پیا مد ها ی اقتصادی واجتما عی و روانی پول شویی بیا ن گردید که مجرمــــان امنیت وآســا یش

 

عمو می جا معه را برهم می زنند. مصا لح و استقلا ل و حیا ت اقتصا دی را دچار مشکل می سا زند.

 

“منظوراز جرائم علیه امنیت وآسا یش عمومی جرائمی است که ضررونتیجه سوء آنها مستقیما” متوجه مصا لح عالیه مملکت و تما میت سا زما ن های سیاسی،استقلا ل و حیات اقتصا دی و اعتبارات مملکتی و  نها یتا”  آرامش وآسا یش عمومی من حیث المجموع می با شد[۸]

 

ط= عد م منفعت مشر و ع در جر م پول شویی

 

اگر منفعت مو رد معا مله ممنوع وغیرقا نونی باشد معا مله باطل است”طبق ما ده ۲۱۵ قا نون مد نی مورد معامله

 

باید دارای منفعت مشر وع با شد منفعت مشر وع در اصطلاح حقو قی منفعتی است که قا نون آن را منع نکــرده است.اگر منفعت مورد معا مله ممنوع وغیرقا نونی با شد .مورد معامله باطل خواهد بود[۹]درتکمیل و تبین این مـــــاده می تو ان بیا ن کر د:

 

۱-ط=مفهو م کلمه مشروع

 

ما اگر کلمه مشروع را خوب بشناسیم درک موضوع بهتر می شود.”منظور کلمه ی مشروع که در مواد مختلف

 

قا نون مدنی بکاررفته است مو افق قواعد آمره ،اعم ازقوانین موضو عه ومقررات شر عی، است ونا مشروع چیزی

 

است که برخلا ف قواعد آمره ی نا شی ازقا نون یا شرع باشد.[۱۰]

 

۲-ط= مفهو م کلمه نا مشروع

 

نامشروع  یعنی:”مورد معا مله هنگا می نامشروع وبه عبا رت دیگردارای منفعت نا مشروع است که منع قا نونی یا

 

شر عی راجع به طبیعت شیء مورد معا مله وجود داشته و آن را ازجریان داد وستد خا رج کرده باشد[۱۱]

 

 

 

 

 

 

 

۳-ط =مخا لفت با قرار داد با نظم عمو می و اخلا ق حسن

 

پول شویی می تواند مخالف نظم باشد. “با ید اضا فه کرد که دراین موارد می توان به جا ی استنا د به نا مشروع بو دن مو رد معا مله به مخا لفت قرارداد با نظم عمومی واخلاق حسنه (ما ده ی ۹۷۵ ق.م) تمسک جست،نظم عمومی واخلا ق حسنه دارای قلمروی گسترده است که موارد نا مشر وع بو دن مو ضوع را نیز دربرمی گیر د.[۱۲]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نتیجه گیری

 

از گفتارنخست ماهیت حقوقی پو ل شو یی و تعریفی که ازماهیت حقوقی ارائه شدبه این نتیجه رسیدیم با توجه

 

به تعریفی ماهیت که درآن از کلمات بیع ، د ولت، ملت؛، وغیره بکارگیری شد وجرم پول شو یی خود هر یک از اینعنوان ها را دربرمی گیرد و همچنین در مباحث ریز مطرح شد ه به عباراتی برمی خوریم که هریک خود بارحقوقی  را باخو د حمل می کند به نظر می رسد با ید  در مباحث حقو قی  و قضایی  ما دارای جا یگا ه ویژه ای داشته باشد و تد وین و تکمیل قوا نین موضوعه از ضروریّا ت خواهد بو د .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گفتار دوم

 

جایگاه پو ل شویی در طبقه بندی جرائم

 

جرم پو ل شویی ازجرایمی است که درطبق بندی جرائم به آن اطلا ق ها ی متفا وتی می شود که هریک از این اطلا ق ها خود بخشی ازجرم های رایج و مشهورمورد شنا سایی قرارمی گیرد.برای تشخیص جایگاه جرم پول شویی درطبقه بندی  جرائم لازم است  واژه های را بررسی کنیم  که  ترجمه وتفسیرو بیان معانی  جایگاه پول شویی رامعین می سازد.

 

الف :تعریف جرم

 

هر چند در خلا ل مباحث گذشته از جر م تعر یف کر ده ایم به لحاظ تقریب ذهن مجددا” یاد آوری می کنیم

 

“عملی است که قانون از طریق  تعیین  کیفر  منع کرده باشد [۱۳]با  توجه به  تعریف پو ل شویی وتعریف جرم مشخص شد که پو ل شویی یک جر م تلقی می شود.چرا که قانون برای آن کیفر تعیین کرده است.

 

ب- جر ائم عمو می

 

با تعر یف جرائم عمومی جا یگاه پو ل شو یی مشخص می گردد.”جرم های است که مستقیما”مصا لح عمومی

 

را مورد تهدید قرارمی دهد و لواینکه افراد هم بطورغیر مستقیم متضررشوند مانند جاسوسی ،اخلا ل درامنیت و…[۱۴]در فصل اول از آثار زیانبار پو ل شویی مطالبی را عرض کردیم بررسی آثار نشان می دهد که پــول شویان درامنیت جا معه اخلا ل ایجاد می کنند پس پول شویی را می شود بنوعی از جرائم عمو می اطلا ق کرد.

 

 

 

ت – جر م جزائی

 

جرم جزایی را بدینگونه تعریف کرده اند”جرم جزائی عملی است که قانون برای آن مجازات معین کرده باشددر  یک معنی محدودتربه جنحه گفته می شود [۱۵]باتوجه به قوانین مجازات اسلا می وآئین داردرسی کیفری بالاخص ماده ۹قانون پولشویی که دراین ما ده برای پولشویان مجازات تعیین کرده است پس جرم پولشویی ازجرائم جزائی می باشد.

 

ث- جر م دائم

 

جرم دائم را این چنین تعر یف کر ده اند:

 

“جرمی است که بعد از و قوع باقی می ماند مانند ساختن سکه قلب یا جعل سند.[۱۶]

 

همانطوردربحث های آتی ،می پردازیم جرم پول شویی ازجرائم دیگر منشاء می گیرد یعنی بوسیله ارتکاب

 

جرائم دیگرمثل کلا هبرداری ،سکه قلب ،جعل سند ،سرقت ،اختلاس ،تحصیل درآمد می کند. به لحاظ اینکه جـــــرم پو ل شویی می تو اند از ساختن سکه قلب و یا جعل سند نشات بگیرد می توان آنر ا از جرائم دائمی هم اطلا ق نمو د.

 

پ-جر م عمد

 

در تعر یف جر م عمد می گو یند:” جر می که مجر م قصد نتیجه عمل خو د را کرده و وارد عمل شود[۱۷]

 

مجر ما ن پو لشویی به قصد تحصیل در آمد هنگفت و آنهم در زما ن کو تاه و تلا ش بر ای اختفاءو پنهان سازی آن به لحا ظ فر ار از کیفر قا نون که همه آنها با نقشه و قصد و نیت قبلی صورت می گیرد از جر ائم عمد ی می باشد.

 

ج-جر م مر تبط

 

چه جرمی مرتبط تلقی می شود:”جرائمی که چند نفر مجتمعا”مرتکب شوند یا چند نفر آن را درازمنه وامکنه

 

مختلف با تبا نی قبلی صورت دهند.”[۱۸] مجرمان پول  شویی برای ارتکاب جرم تلا ش دارند کلا هبرداری نما یند. تحقق کلا هبرداری لا زمه همکا ری چند نفر می با شد و برای عملیاتی کردن مقا صد خو د با ید نقض قوانین کنند گا هـــا”مجبو را”به خا رج از کشور اقدامی انجا م دهند با وا کاوی این جرم مشخص می شود که پول شویی از جرائم مرتبط هم می تو اند با شد.

 

چ-جر م مر کب

 

جرم مر کب چه جر می است؟”جر م مرکب از چند عمل که از یک جنس نباشندو بطور توالی صورت گیرد

 

و مجموع آن اعما ل جر م واحدی را تشکیل دهند مانند کلا هبر داری از طریق تو سل بو سائل تقلبی”[۱۹] این تعریف کا ملا”روشن و آشکار هست چر ا که پو لشویی از کلا هبر داری هم منشاء می پذیرد  پس جر م مرکب می با شد.

 

 

 

 

 

ح-جر م مطلق

 

جرم مطلق چگو نه تعر یف کر ده اند:” جر می که قبل از حصول غرض مطلوب مجر م ،جر م تلقی شده باشد

 

مانند جعل سند”[۲۰]مجر م پو لشویی تلا ش دارد که درآمدی را با جعل سند کسب نما ید. قبلا” ازاینکه به مقا صد ونتیجه فعل خود برسد تو سط مامو رین دستگیر می شود .هر چند درآمدی از این اقدام کسب نکرده است. ولی خود جعل سند یک جر م تلقی  می شود.

 

خ –جر م منشاء

 

جر می که مقدمه و منشاء جر م دیگری باشد.”منشا یعنی جا ی پیدا شدن ،محل پیدایش ، محل نمو و پر ورش”[۲۱]جر م پو لشویی چو ن از جرائمی مثل کلا هبر داری ،اختلا س ، سرقت ، جعل سند  و… نشات می گیرد از جر ائمی است که تلا ش  می شو د منشاء جر م خو د را پنها ن سازد.

 

د- جر م مستقل

 

جر می است که به خو دی خود جر م بوده و برای آن مجا زات و کیفر تعیین شده باشدبا ید عر ض کنیم هر چند پو ل شو یی جرمی است که از جرائمی دیگر منشاء می شود ولی خو د یک جرم مستقل تلقی  می گردد.

 

ذ – پنها ن سازی رابطه جر م و مجر م و دشوار کر دن کشف جر و مبنا

 

مجر مان کو شش می کنند رابطه بین جر م و مجر م را پنها ن نمو ده و راه کشف این جر ائم را مشکل سازند

 

چر ا که این کار از کشف جرم مبنا جلو گیری  می کند.”[۲۲]در واقع پو لشویی رابطه بین جرم و مجر م را  پنها ن نمو ده و راه کشف این جرائم را مشکل می سازد .زیرا با انجا م پو ل شو یی تو جیه قا بل قبو ل و مشروعی برای پول هایی که در دست دارد ارائه می کند و با مخفی نگه داشتن منبع، ماهیت و منشاء قانو نی جلوه دادن آنها برحسب درآمد های حا صله را پو شیده ودر رد یابی و کشف این جر ائم (جر م مبنا ) را دشوار می سازد. “[۲۳]

 

ر – پو ل شویی جر م ثا نو یه 

 

شاید بتوان جرم ثانویه را همان جر م مبنا و منشاءمعنی کر د چر ا که برای ار تکاب این جر م باید جر م

 

دیگری اتفا ق بیفتد.”[۲۴]مفهو م ثا نویه برای جرم پول شویی یعنی برای ارتکاب این جرم با ید جرم دیگری ازقبیل قاچا ق مو اد مخد ر و آدم ربایی ،اعضای بدن و .. اتفا ق بیفتد

 

ز:دیدگاه کارگروه اقدام مالی درخصوص طبقه بندی جرم پول شویی

 

این سازمان ضمن مستقل دانستن جرم پول شویی، آن را منشاء از جر ائم دیگر می داند .جدولی ارائه کرده

 

است که شامل ۲۰عنوان  می باشد.در کار گروه اقدام ما لی برای مبارزه باپولشویی ،قاچاق مواد مخدر و جرایم ما لی را بعنوان اصلی ترین منابع عواید غیر قانونی معرفی کرده است دیگر جرائم منشأ پولشویی طبق نظر این سازمان در جدول زیر ارائه شده اند.

 

۱-ز=شرکت در گروه ها ی جنایی سازمان یافته

 

۲- ز=پول تقلبی

 

۳-ز= ترروسیم از جمله تأمین مالی ترروسیم

 

۴-ز= سرقت هنری

 

۵- ز= قا چاق انسان وقاچاق مهاجر

 

۶-ز =  قاچاق مواد مخدر و…

 

۲۰-ز= خیانت در امانت .

 

ژ:برداشت دیگر از جرم مرکب

 

   یک کارشناس حقوقی در خصوص جرم مر کب می گوید.“جرم مرکب دارایی اجزایی است که هر یک به تنهایی قابل مجازات نمی باشند.بلکه مجموع آنها جرم را بوجود می آورد مانند  کلا هبرداری  که ازچند جزتشکیل می گردد.

 

توسل به وسایل متقلبانه برای اغوای دیگری وبد ست آوردن مال یا وجه نقد یا اسناد یا اوراق بهاداروامثال آن”[۲۵]

 

س:چند بعدی بودن جرم پول شویی

 

مفهوم چند بعدی بو دن پو ل شویی به چه معنا می باشد؟”پول شویی جرمی چند بعدی است به طوری که علاوه بر بعد قضایی در ابعاد اخلاقی ،سیاسی،اقتصادی واجتماعی نیزتأثیر دارد”[۲۶]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ش:مستمر بودن جرم پول شویی

 

مفهوم مستمربودن جرم پول شویی یعنی:”پول شویی جرم مستمراست که ازوضعیت چندبعدی آن حاصل می شود

 

به عبارت دیگرشستن وقانونی جلوه دادن پول کثیف فرآیندی است که لزوماً بایستی بامراحل این فرآیند طی شود”[۲۷]

 

ص:سازمان یافته بودن جرم پول شویی

 

سازمان یافتگی ازویژگی های مهم پو ل شو یی درطبقه بند ی جرائم می باشد.”پول شویی جرمی سازمان یافته است

 

وبا بازداشت یک نفر ازاعضای سازمان جرم هنوزبه پایان نرسیده است چون امکان جایگزینی فرددیگروجود دارد.”[۲۸]

 

ط:پول شویی جرمی دوگا نه

 

پو ل شویی جر می دو گانه است یعنی چه؟”پول شویی جرمی دوگانه است یعنی برای تطهیر پول نیاز به وجود جرم اولیه (منشأ)می باشد.و تا آن جرم صورت نگیرد.پول شویی محقق نمی شود.”[۲۹]

 

 

 

[۱] جعفری لنگرودی،محمد جعفر،ترمینولوژی ،چاپ بیست و دوم،انتشارات گنج دانش،۱۳۸۸،  صفحه ۶۰۶

 

[۲] باشگاه اند یشه،به نقل از،احمد ی،محمد ،همان،صفحه ۱

 

[۳] پیشین،همان صفحه

 

[۴] پیشین ،همان صفحه

 

[۵] شهیدی ،مهد ی ،حقوق مدنی ۶ ،چاپ سیز دهم ،انتشارات مجد ،۱۳۹۰، صفحه ۳۲

 

[۶] عاشوری،محمد،آیین دادرسی کیفر ی ،جلد دوم،چاپ ششم ،انتشارات سمت ،۱۳۸۴ ،صفحه۶۲

 

[۷] اردبیلی ،محمد علی ،حقوق جزای عمو می ،جلد دوم  ،چاپ دوم ،نشر میزان ۱۳۷۸ ،صفحه۱۹

 

[۸] گلدوزیان ،ایرج ،حقوق جزای اختصاصی ،چاپ  نهم ،انتشارات دانشگاه تهر ان ،۱۳۸۲ ،صفحه۴۴

 

[۹] صفایی،سید حسین،قواعد عمومی قراردادها،جلد دوم،چاپ هشتم،نشر میزان،۱۳۸۹،صفحه ۱۳۰

 

[۱۰] همان ،همان صفحه

 

[۱۱]همان ،همان صفحه

 

[۱۲] همان  ، صفحه ۱۳۱

 

[۱۳] جعفری لنگرودی ،محمد جعفر،همان، صفحه ۱۹

 

[۱۴] همان ، همان صفحه

 

[۱۵] همان ، همان صفحه

 

[۱۶] همان  ،همان صفحه

 

[۱۷] پیشین ، همان صفحه

 

[۱۸] پیشین ، همان صفحه

 

[۱۹] پیشین ، همان صفحه

 

[۲۰] پیشین ، همان صفحه

 

[۲۱] عمید ،حسن ،همان ، صفحه ۱۱۲۴

 

[۲۲] یار احمد ی ،رضا ،سیاست کیفری ایران و فرانسه درقبال پو لشویی،کارشناسی ارشد ،دانشگاه آزاد دامغان ،۱۳۸۹، صقحه ۷۰

 

[۲۳] آقایی ، علی اصغر ،به آدرس الکتر ونیکی agaei 50.blog fa. Com/

 

[۲۴] معروفی ،مختار ،به آدرس الکترونیکی http://www.khoshyaran.com /

 

[۲۵] مو منی،مهدی،مبانی حقوق جزای بین الملل ایران،چاپ اول،عرش اندیشه،۱۳۸۵،صص۱۱۸و۱۱۹،به نقل از،پــاد،ابــراهــــیم،

 

حقوق کیفری ،اختصاصی،تحلیلی،جزوه درسی دوره دکتری،دانشگاه تهران،۱۳۷۱،صفحه ۱۸

 

[۲۶] یار احمد ی،رضا ،همان،صفحه ۱۸،به نقل از:مجتبی،دباغ،پو ل شویی،چاپ اول،انتشارات چکاد،امیر بهادر، ۱۳۸۵،صفحه۱۰

 

[۲۷] همان ، همان صفحه ، به نقل ازهما ن

 

[۲۸] همان، همان صفحه ،به نقل از هما ن

 

 

 

[۲۹] پیشین ،  صفحه ۱۸ ،به نقل از هما ن

بزه پول شویی از جمله جرائمی است که ویژگی های خاص خودش رادارد .شناخت ویژگی ها سبب شناخت

 

عمیق تر ماهیت پول شویی می شود وشناخت ماهیت درجلو گیری وشناسایی عوامل مؤثر،بسیار مفید خواهد بود  پول شویی ویژگی های مختلف و متفاوتی دارد امّا تلاش می شود ویژگی های آنهارا به اختصارنام ببریم ودرادامه به چهار ویژگی مهمتر که شعاع وسیعتری راپوشش می دهدبه توضح وتفسیر وتبیین بپردازیم.

 

الف = سازمان یا فته بودن

 

ب = فراملی بودن

 

ج = مسبوق بودن به وقوع جرم مبنا

 

د = تعد د مباشر

 

 ذ = تخصصی بودن ارتکاب

 

ر = پول شویی جرم ثانویه

 

ز = پول شویی جرم فرهیختگان

 

الف – سازمان یافتگی

 

ازویژگی های مهم جرم پول شویی سازمان یافته بودن این جرم است .لازمه حیات این جرم سازمانی بودن آن

 

می باشد.قبل ازاینکه بحث را باز کنیم . ابتدا کلمه سازمان را بیشتر بشناسیم.

 

۱-الف – تعریف سازمان

 

در تعر یف سا زما ن گفته شده :”سازمان گروه یاچند نفراز افراد انسان که یک هدف اجتماعی را تعقیب

 

می کنند وبرای وصول به آن هدف تابع یک رشته قوانین امری هستند ….این اصطلاح ترجمه کلمه خارجی است ” [۱]

 

 

البته این تعریف برا ی جرم پول شویی رسا  نیست به لحاظ اینکه سازمان دارای هـدف مشترک ویک رشته قواعـــد وقوانین امری است، می باشد .جر م پو لشویی را به این جهت سازمان یافته می دانند که آنها دارای  یک هدف و آنهم درآمد وتحصیل مال نا مشروع می باشد.وبرای رسیدن به این مهم از یک قواعدوقوانین درونی که خود طـــرح کردند.تبعیت می نمایند.

 

۲-الف = تعریف جرم سازمان یافته

 

امروزه جرائم سازمان یافته از پدیده های است که توجه حقوقدان ،جرم شناسان ،جامعه شناسان ،سیاستمداران رابه خود معطوف کرده است .در تعرف جرم سازمان یافته می گویند:”اشاره به اعمال مجرمانه ارتکابی توسط گروه هایی از اشخاص داردکه به شکل منسجم ومتشکل گرد هم آمداند ومعمولأ قصدآن رادارند که ازاعمال خود فواید ما لی کسب نمایند .از انجاست که اصطلاح (تجارت جرم )^۱ معنی پیدا می کند”[۲]

 

مهمترین  ویژ گی های جرائم سازمان یافته می تواند:

 

۱-۲-ا لف =  برخودار از مهارت

 

۲ـ۲-الف =  تخصص

 

۳ـ۲ – الف = توانایی همکاری با دیگران

 

۴ـ۲-الف = استفاده از خشنونت  وفساد

 

در ادامه علل افزایش جرائم سازمان یافته در جهان را مورد بررسی قرارمی دهیم.

 

۳ـ الف = علل افزایش جرایم سازمان یافته در جهان

 

علل افزایش می تواند در عوامل مختلف پدیدار شود هر یک خود در درونشان عوامل متعددی  دارند.

 

۱ـ۳ –الف= تحولات اجتماعی

 

“حال سو الی که ممکن است پیش بیاید این است که علت توسعه جرایم سازمان یافته فراملی چیست؟معمولا”

 

پا سخ را در تحو لات اجتما عی می یابند که خو د عوامل متعددی را دربرمی گیرد. شهر نشینی،ما دی گری، صنعتی شدن و نظایر آنها”[۳]

 

۲ـ۳-الف =پیشرفت فراوان در ارتباطات وحمل ونقل

 

در میزان تاثیر پیشر فت ارتبا طات می گو یند:”پیشرفت فراوان در ارتباطات وحمل ونقل افراد وکالاها ونیز

 

 

توسعه صنعت رایانه هم موجب تسهیل کار سازمان های بین المللی گشته است “[۴]

 

 

 

 

 

 

 

۳ـ۳- الف=گسترش تجارت جهانی

 

گسترش تجارت جهانی با توسعه شبکه های مالی جهانی همراه بوده است که این سبب شد “[۵]گسترش تجارت جهانی با توسعه شبکه های مالی جهانی همراه بوده است،توسعه این شبکه هاهمراه باتکیه برچند ارزجهانی به عنوان مکانیزم اصلی مبادلات تجاری بین المللی  وموقیعّت برخی از شهرها ی جهان به عنوان مراکز اصلی ـتجاری این که  جانشین بنادر در قدیمی که قبلاً مرکزاصلی فعالیت باندهای مجرمانه بودند شده اند همه وهمه باعث تسهیل فعالیت های باندهای بزهکار شده است “[۶]

 

۴ـ۳ـ الف = مهاجرت های دسته جمعی

 

مهاجرت های دسته جمعی می تواند درعلل افزایش ویادگیری باندهای بزهکارمؤثرباشد.”مهاجرتهای دسته جمعی افراد به سایر کشورها و تشکیل گروها ی نژادی درداخل جوامع بزرگترراافزود که یارگیری سازمان های تبهکار را از میان این مهاجران آسان می سازد”[۷]

 

۵ـ۳ ـالف : ضعف  دولت ها وعدم اقتدار

 

سو ال اساسی آن است که دو لتها چه تا ثیر ی بر  سا زما ن های بزهکار دارند؟”ضعف دولت ها عدم اقتدار آن

 

در برخی از نقاط کشور می تواند تأثیر مهّمی در رشد سازمان های بزهکار داشته باشد”[۸]

 

 

 

 

 

۴ـ الف: نمونه های از سازمان های تبهکار در کشورهای مختلف جهان

 

باتوجه به علل افزایش سازمان های تبهکار هر روزه به حجم تعداد این سازمان افزوده می شود که به نمونه های از این سازمان ها اشا ره می نمائیم.

 

۱-۴ـ الف : کشور ایتالیا (مافیا)[۹]

 

کلمه مافیا از گویش مر د م شهر پالرمو در جزیره سیسیل اقتباس شده است .دلالت بر غرور، اعتماد به نفس و

 

تهو ر می کند .یک سازمان تهبکار فراملی است به دلیل پیچیدگی ساختار آن و شهرت جهانی که پیدا کرده ودر برخی از موارد مورد اقتباس سازمان های مشابه قرار گرفته است .

 

۲ـ۴ـ الف = ژاپن ـ یاکوزا [۱۰]

 

در ژاپن سازمان های تبهکار معمولاً تحت عنوان یاکوزا نام برده می شود هر یک اعضای خاصی دارندودر

 

زمینه خاصی به ارتکاب فعالیت های مجرمانه مشغولند .

 

۳ـ۴ـ الف = هنگ کنگ (تریاد)[۱۱]                                                        

 

گفته می شو د که انجمن های (تریا د)[۱۲] از بزرگتر ین ، خطرنا کترین ، سا زمان یافته ترین گروه های فعال

 

تبهکار در جها ن هستند.

 

 

 

 

 

۵- الف = بررسی مبارزه با جرایم سازمان یافته در جهان وایران

 

در این قسمت بحث به لحاظ گستردگی موضوع وپرداختن  وسیع به عنوان یک بحث بسیار مهم وفراگیر از حوصله تلاش ما خارج   است اما به جهت آشنایی به اختصار هر یک را با هم مرور می کنیم.

 

۱ـ۵ ـ الف = مبارزه با جرائم سازمان یافته در جهان

 

همانطورمی دانیم جرم سازمان یافته به طور سنتی یک مشکل داخلی محسوب می شده است ولی با فعالیت های فراملی خطرناک مجرمان یک تهدید جدی برای استقلال وامنیت کشورهای مختلف وصلح جهانی محسوب می شود”در قرن گذشته یک قاعده کاملاً تثبیت شده درحقوق جزا محسوب وازآن تحت عنوان اصل درون مرزی بودن حقوق  جزابحث می شود یعنی اینکه دادگاه های هیچ کشوری درامورجزایی کشور دیگر مداخله نمی کنند”[۱۳] امّا این تهدید  زمینه یک تدبیر فراملی وجهانی را مهیاکرد که به بعضی از آنها اشاره خواهد شد .

 

۱ـ ۱ـ ۵ـ الف = تشکیل اینترپول[۱۴]

 

  اینترپول :با شرکت مقامات پلیس برخی از کشورهای اروپایی تشکیل شده که بعد از آن کمیسیون پلیس جنایی بین المللی بود که اینتر پول مشهور شد

 

 

 

 

 

 

 

۲ـ ۱ـ ۵ـ الف= کنگره پنجم سازمان ملل متحد درمورد جلو گیری از جرم و رفتار با مجرمین[۱۵]

 

این کنگره اوّل تا دوازدهم سپتامر در شهر ژنو تشکیل شد

 

۳ـ ۱ـ ۵ـ الف = ششمین کنگره سازمان ملل متحد در مورد جلوگیری ازجرم ورفتار با مجرمین [۱۶]در شهر کارکاس از ۲۵ اوت تا ۵ سپتامر سال ۱۹۸۰ تشکیل شد .

 

۴ـ ۱ـ ۵ـ الف =  کنوانسیون سازمان ملل متحد برضد قاچاق غیر قانونی مواد مخدر و مواد روان گردان.[۱۷]

 

این کنوانسیون عکس العمللی در مقابل گسترش قاچاق بین المللی مواد مخدر وتأثیرات سیاسی واقتصادی سود آن بود.مطابق این کنوانسیون دولتهای عضو فقط درامور مرتبط با قاچاق مواد مخدرموظف به همکاری حقوقی دو جانبه شده اند.و معاهدات  و قطعنا مه های دیگر بین المللی د ر این خصوص تا به حال تنطیم و منعفد گردید .که علا قمندان می تو انند جهت تکمیل اطلا عات بیشتر به حقوق جزای بین الملل دکتر حسین میرمحمد صادقی بحث جرائم سا زمان یافته مر اجعه نما یند .

 

۲-۵- الف=مبارزه با جر ائم سازمان یافته در ایران

 

با بر رسی مو ضو ع درحقوق ایران به این نتیجه می رسیم که جرم سا زما ن یا فته درایران بطو ر مستقل

 

کا ر نشد ه است  .”با نگا هی به قو انین ایران در می یابیم  که پدیده  جر م سازمان یافته در قوانین ما به طور مستقل مورد توجه قرار نگرفته است هر چند که در مواردی دخا لت بیش از یک نفر درارتکاب اعمال مجرما نه ازموجبات تشدید مجا زات تلقی گشته است .”[۱۸] امّا درنظا م حقوقی ما قوانین مختلفی درسال های مختلف تصویب شد که به گونه -ای به پد یده جر م سا زما ن یا فته ار تباط پیدا می کند.

 

۱-۲-۵- الف= قا نو ن مجا زات اسلا می [۱۹]

 

این قانون در مو اد ها ی مختلف مخصو صا” مو اد ۴۹۸،۴۹۹،۵۰۷،و ..  با عنو ان تشکیل یا اداره یا عضویت

 

در جمعیت های جهت بر هم زدن امنیت کشو ر بحث کر ده است .

 

۲-۲-۵-الف=قانون مجا زات اخلا ل گر ان در نظا م اقتصا دی کشور[۲۰]

 

این قانون در سال ۱۳۶۹ در خصوص اخلا ل در نظا م پو لی و یا ارزی یا صا دراتی کشور و یا اخلا ل در امر

 

تو زیع یا تو لید را قا بل مجا زات دانسته است

 

۳-۲-۵-الف =قانون تشدید مجا زات مر تکبین ار تشاء و اختلا س و کلا هبر داری

 

این قا نون در سال ۱۳۶۷ تو سط مجمع تشخیص مصلحت نظا م تصویب گر دید.

 

۴-۲-۵- الف=قانون مجا زات اخلا گر ان در صنا یع

 

این قانون در سال ۱۳۵۳ تصویب شد که در ما ده ۴ این قا نون به بحث ما اشا ره شده است و قو انین دیگری که در این خصوص تصو یب شده که جهت تکمیل اطلا عا ت می تو انند به قو انین مد بو طه مر اجعه نما یند.

 

 

 

 

 

۶-الف=دید گا ه اتحا دیه اروپا  در خصوص جر م سا زما ن یافته

 

اتحا دیه اروپا برای جرم ها ی سا زما ن یا فته ویژ گی ها ی را بیان کرده است که به آن می پردازیم وآن عبارتنداز :

 

۱-۶-الف =همکا ری بیش از دو نفر

 

۲ـ ۶ـ الف =هریک دارای وظایف باشند

 

۳ـ ۶ـ الف = دوره زمانی مشخص دارند

 

۴-۶-الف=استفاده از صور ت های نظارت

 

۵-۶-الف= فعا لیت در سطح بین المللی

 

۶-۶-الف=استفاده از تشکیلات تجا ری

 

۷-۶-الف= تصمیم به تعقیب منا فع یا قدرت

 

ب : فر املی بودن

 

یکی از و یژگی ها ی مهم جر م پو لشویی فراملی بودن آن می باشد . این جرم محدود به سر زمین و محدوده ی خا صی نمی باشد . گستر ه و سیعی را در بر می گیرد.

 

 

 

 

 

 

 

۱-ب =تعر یف جر م فرا ملی

 

در تعر یف جر م فر املی بیان  می شود.”منظور از جر م فر املی عملی است که با عث نقل و انتقا ل اطلاعات ،اشیاء، اسلحه یا مواد مخدر ،اشخا ص ،اعم ازمجرمین ،یا قربا نیان جرم یا اشخا ص یا پول یا سایراموال ازمرزهای یک کشور می شود حد اقل یکی از کشور ها ی در گیر “^۲

 

۲-ب =و یژگی ها ی جر م فراملی  بر اساس ما ده ۳ کنو انسیون سا زما ن ملل^۳

 

ماده ۳ کنو انسیون سا زمان ملل برای جر م فر املی و یژگی ها ی زیر را بیان کرده است:

 

۱-۲-ب = بیش از یک کشور انجا م شود .

 

۲-۲-ب=در یک کشور انجا م شود بخشی در کشور دیگر باشد .

 

۳-۲-ب= در یک کشور انجا م شده گر و هی از جنا یتکاران در کشور  دیگرباشد

 

۴-۲-ب=در یک کشور انجا م شده و لی آثار آن در کشور دیگر دیده می شود.

 

۳-ب =برای انتخا ب کشور ها ی فقدان مقررات جز ایی در خصوص پو لشویی

 

یکی از دلا یلی که مجر مان انگیزه دارند تا پا را از مر زها ی خو د فر اتر بگذارند وجو د کشور ها ی که فقدان مقررات جز ایی در خصوص پو لشویی دارند که در آنجا  راحت بتوانند به تطهیر عو اید خو د گا م  بر دارند.حتی بعضی از کشور ها مقررات ویژه ای برای مجر مان فر اهم می سازند. مثلا” با تاسیس بانک ها ی که به منبع کسب درآمد ها تو جهی ندارند. فرصت منا سبی برای پو لشویان است.

 

 

 

 

 

۴-ب = فر املی ویژگی خا ص جر ائم سا زمان یا فته

 

از ویژگی ها ی خا ص جرائم سازمان یا فته فراملی است چون فعا لیت های سازمانی می طلبدکه دامنه فعا لیتهایخو د را گستر ش بدهنداز ویژگی ها ی بزه پو لشویی سازمان یافتگی بیان گر دید بالطبع پو لشویان هم برای تو سعه گستره نفوذ و کسب قدرت و ثروت پا را از محدوده مر زهای خود فر اتر نهاده و به دیگر کشورها  انتقال می دهند.و تهدیدی جدی برای جا معه بشری می با شد.”جا معه  بشری در این دهه ودر  قر ن آینده تهدیدات جدید و پیچیده ای را تجر به خو اهد کرد یکی ازجد ی ترین این تهدیدات تهدیدی است که جرائم سازمان یا فته فراملی برای جوامع مختلف ایجا د می کنند.”[۲۱]

 

۵-ب=جلو گیری از کشف جر م و ایجا د فر صت

 

عا ملی که سبب می شود مجر مان به ورای مر زها فکر کنند و وارد کشور ها ی دیگر شوند  برای این است که هم راه کشف جر م را مسدود کنند و هم فرصت پیدا کنند تا امکانات بیشتری  استفاده نما یند .”گروه های سازمان یافته تما یل دارند به ورای  مرزها وارد شوند تا هم امکانات و فرصت های بهتر و بیشتر ی برای فعا لیت خو یش پیدا کنند و هم امکان کشف جرم و خطرات ناشی از برخورد مراجع اجرای قانون را کا هش دهند.”[۲۲]

 

۶-ب=ابعاد فر املی بودن جرم پو ل شویی

 

این جرم ازابعاد گوناگونی برخوردارهست که لا زمه وشا خصه فراملی بودن، داشتن تشکیلا ت وامثا لهم است.

 

“عوامل و تشکیلا ت این سازمان های جنا یتکا رانه درحوزه  صلا حیت  کشورها ی مختلف  استقرار یا فته اند ابعاد فر املی بودن  شا مل حو زه فعا لیت ، استقرار تشکیلات  و امکانات ،مدیریت فراملی ،آثار فراملی ،جنا یات ونها یتا” عبور مر تکبین از مر زها ی بین المللی می شود “[۲۳]

 

۷-ب =مفهو م فر املی بودن پو ل شویی                                                           

 

حقو قدانی مفهوم فراملی بودن جرم پو ل شویی را این چنین معنی کرده است.”جرم ثا نویه پولشویی که

 

توسط سازمان متشکل صورت می گیرد لزوما”درجغرا فیای خا ص یا درمرزها ی حاکمیت یک کشوراتفا ق نمی افتد سازمان این جرم به عبورازمرزها برای انجام پول شویی کمک می کند وبرای مرزدهکده جها نی معنا می یابد با این ویژگی اهمیت همکا ری بین المللی و تقا ضای بین المللی برای هماهنگی کشورها برای مقابله باآن روشن می گردد”[۲۴]

 

ج- تعدد مر تکبین

 

درتعر یف جر م پول شویی قانون مبارزه با پو لشویی به کنوانسیون شورای اروپا ،اتحاد یه اروپایی تعریف ها ی

 

نمو ده اند اما مصداق و مفهو م همه آنها یکی می با شد. در این قسمت  بحث از بین  تعر یف ها از ماده  یک اتحا دیه اروپا یی تعر یف پو لشویی را ارائه می دهیم  .

 

“فر ایند ی که طی آن خلا فکا ران و صا حبان دارائی ها ی غیر قانونی به گو نه ای عمل می کنند که نشان دهند که پو لی را که خر ج می کنند . در و اقع متعلق به خو د آنها ست . واز راه قانونی بدست آمد ه است.”[۲۵]

 

از تعر یف ارائه شده چند نکته استنبا ط می شود.

 

الف = در این تعریف ازکلمات خلا فکاران و صاحبان دارایی بهره گیری شده است استفاده ازکلمه جمع نشان از تعدد مرتکبین دارد.

 

ب = تحصیل ،کسب منفعت تنها با یک فر د و یک روش ممکن نیست بلکه ازطرح ریزی، اجرایی کردن ، سود بردن  واختفاء کر دن همه ء این موارد که حا لت قانونی به خو د می گیرد انجا مش ازعهد ه یکنفر ویک روش ساخته نیست تعدد مر تکبین را می طلبد.

 

ث = با دقّت در تعر یف فوق مستنبط می شود که مجر مان شیوه های  را بکار می گیرند انجا م هرشیوه لا زمه تعدد مر تکبین را در پی دارد.

 

۱-ج= ماده یک قانون پو لشویی مصوب ۱۳۸۶

 

در ماده یک قانون مبارزه با پو لشویی با عبا رت (کمک به مر تکب )برخوریم . این عبارت نشانه ی بودن

 

دیگران مثل معا ون و مبا شر حکا یت می کند . هر چند مجا زات همه اینها در این ما ده یکی تعیین شده است . که خو د یک ایراد و نقد بر این قانون می باشد.

 

“اما در قانون مبارزه با پو لشویی مصوب بهمن ۱۳۸۶ مجلس شورای اسلا می ،با گنجا ند ن عباراتی در ما ده ۱

 

قا نون(نظیر کمک به مر تکب ) به نظر می رسد قا نونگذار با تو جه به ما هیت جر ائم سا زمان یا فته ،و تو جه به

 

نقش معا ون و طراح در این گو نه گر وه ها ،مجا زات  معاون و مباشر را یکسان قر ار داده است”[۲۶]

 

 

 

 

 

۲-ج= سرقت ها ی گرو هی

 

از مصا دیق پو لشویی سر قت می باشد . سر قت یا فردی است یا گر وهی اگر فر دی با شد بر اساس شرایط

 

مجا زات می شود واگر گر وهی یا تعد د سار قین باشد مو جب تشدید مجا زات  تعزیری می گردد. یکی ازحقوقدانان در این خصو ص می گو ید.”در مو اد ۶۵۱،۶۵۴،۶۵۶،قانون مجا زات  اسلا می  (بخش تعزیرات)  مصوب ۱۳۷۵شر ایطی از جمله تعد د سا رقین (از دو نفر با لا ) موجب تشدید مجا زات  تعزیری آنها دانسته شده است.”[۲۷]

 

۴-ج =استنباط از ما ده  ۴۵ قانون مجا زات اسلا می

 

ما ده ۴۵ قانون مجا زات اسلا می اشعا ر می دارد.”سر دستگی دو نفر یا چند نفر در ارتکاب جر م ،اعم از این

 

که عمل آنان شر کت در جر م یا معا ونت در جر م با شد از علل تشدید مجا زات است .”[۲۸] دراین خصوص بیان شده است :”  با استفا ده از این ما ده می توان رهبران با ند ها و تشکیلا ت مجرما نه را  البته در صو رتی که جرم مورد نظر ار تکا ب یا فته با شد به مجا زاتی بیش از مجازات مقرر برای شر کا ء و معا ونین عا دی محکوم کرد.”[۲۹]

 

۵-ج= مو اد ۴۲و ۴۳ قانون مجا زات اسلا می[۳۰]

 

با مطا لعه و دقت درمواد ۴۲ و ۴۳ قا نون مجا زات اسلا می و تبصره های آن تعد د مرتکبین و شر کا ء و

 

معاونین جرم پول شویی دانست.

 

 

 

۶-ج= مفهو م تبا نی در ما ده ۶۱۰ قا نون مجا زات اسلا می

 

قا نون مجا زات اسلا می در ما ده ۶۱۰ بیا ن می دارد :

 

“هر گا ه دو نفر یا بیشتر اجتماع و تبا نی نما یند که جر ائمی بر ضد امنیت داخلی یا خا رج کشور مر تکب شوند یا وسا یل ار تکا ب آن را فر اهم نما یند در صو رتی که عنو ان محا رب بر آن صا دق نباشد . به دو تا پنج سا ل حبس محکو م خو اهند شد”[۳۱]

 

از این ما ده دو نکته استنبا ط می شود.

 

۱-۶-ج= دو نفر  یا بیشتر

 

۲-۶-ج= اجتماع و تبانی

 

“منظور از تبا نی تو افق بین دو یا چند نفر بر ای ار تکا ب جر م می باشد “[۳۲]

 

د- ما لی بود ن بزه

 

دقت در تعر یف پو لشویی اعم از اتحا دیه اروپا ،دستو رالعمل شورای اروپا ،کنو انسیون سا زمان ملل ،و قا نون

 

مبا رزه با پو لشویی همه در ما لی بودن  بزه  تصر یح کر ده اند  چر ا که  هد ف از جر م  پو لشویی تحصیل در آمد می با شد .درآمد ی غیرقا نونی که تلا ش می شود آن را قا نونی و مشروع جلو ه دهند تا ازچنگا ل قا نون فرار کنند.

 

 

 

۱-د= ماده ۳ قانون مبا رزه با پو ل شویی

 

منظورازعو اید حا صل ازجرم در این ما ده چیست؟” عو اید حا صل از جرم به معنای هر نوع ما لی است که به طورمستقیم یا غیرمستقیم از فعا لیت ها ی مجرما نه به دست آمد ه با شد .”[۳۳]

 

در تو ضیح و تبین این ما ده بیا ن شده است. “در ما ده ۳ قا نون مبا رزه با پو لشو یی ،عو اید حا صل از جر م به

 

هر نوع ما لی که به طورمستقیم یا غیر مستقیم ازفعا لیت های مجرما نه بد ست آمد ه با شد اطلا ق شد ه است و ازاین با بت با دیدی عا م ،هیچگو نه محد و دیتی در جهت فرار از اجرای قا نون دیده نمی شود “[۳۴]

 

۲-د =اطلا ق پو ل شویی به جر م ما لی

 

پول شویی به عنوان جرم ما لی اطلاق می کنندوپدیده پیچیده ای که جها ن با آن روبروست:”پول شویی به عنوان جرم ما لی یکی ازپدیده ها ی پیچیده ای است که جهان با آن روبروست اعتقاد براین که جرم پول شویی آن روی سکه انجا م عملیات مجرمانه و غیر قا نونی برای کسب سود است به عبا رت دیگر جرم پو لشویی به منزله تهیه سو خت یا ما ده حیا تی بر ای ادامه فعا لیت ها ی مجر ما نه نها دها ،سا زما ن های غیر قا نونی درتبهکا ران بزرگ است.”[۳۵]

 

 

 

 

 

 

 

۳-د =اقتصادی و ما لی بودن جر م تطهیر                                                             

 

یکی از حقو ق دانان در خصو ص پو لشویی ضمن بیان اقتصا دی و ما لی بو دن جر م تطهیر می گو ید :

 

“با تو جه به حجم عظیم در آمد ها ی مجر ما نه تطهیر پو ل را می توان مهمتر ین و بزرگتر ین پد یده مجرما نه آثار هزاره سو م میلا دی دا نست. “[۳۶]

 

 

 

[۱] جعفر ی لنگرودی ،محمد جعفر ،همان،صفحه ۳۴۸

 

[۲] business  of  crime

 

[۳] میر محمد صا دقی،حسین ،همان، صفحه ۱۹۱

 

[۴] هما ن ،همان صفحه

 

[۵] همان ، همان صفحه

 

 

 

[۶] triad

 

[۷] پیشین ،  صفحه۲۲۸

 

[۸] inter pol

 

[۹] پیشین ،  صفحه۲۳۰

 

[۱۰] پیشین ، همان  صفحه

 

[۱۱] پیشین ،  همان صفحه

 

[۱۲]

 

[۱۳] پیشین ،  صفحه ۲۳۶

 

[۱۴] پیشین ، همان صفحه

 

[۱۵] پیشین ، صفحه ۲۳۷

 

[۱۶] پیشین ، صفحه ۲۴۰

 

[۱۷] پیشین ، همان صفحه

 

[۱۸] خسروی فارسانی ،داریوش،همان، صفحه ۵۹

 

[۱۹] همان ،  صفحه ۶۲

 

[۲۰] هما ن، صفحه ۶۳

 

[۲۱] مبر محمد  صادقی،حسین،همان،  صفحه ۱۹۳

 

[۲۲] خامنیان ،سمانه ،همان ،صفحه ۱۷

 

[۲۳] همان ،همان  صفحه

 

[۲۴] آقایی ،علی اصغر ،به نقل از آدرس  agaei 50 .blogfa.c om /

 

[۲۵] یار احمد ی،رضا،همان ،صفحه ۱۷

 

[۲۶]معا ونت آموزش قوه قضائیه ،همان، صفحه ۷۸

 

[۲۷] میر محمد صا دقی،همان، صفحه ۲۴۱

 

[۲۸] قانون مجا زات اسلا می ،ماده ی ۴۵

 

[۲۹] پیشین ،  صفحه۲۴۲

 

[۳۰] پیشین ،مواد ۴۲و۴۳

 

[۳۱] پیشین ، ماده ی ۶۱۱

 

[۳۲] گلدوزیان ،ایرج،محشای قانون مجازات اسلا می،چاپ سیزدهم،انتشارات مجد، ۱۳۸۹، صفحه ۳۴۵، به نقــــل از،میرمحمـــد

 

صادقی،حسین،جرائم علیه امنیت وآسایش عمومی،چاپ اول،نشر جهاد دانشگاهی،۱۳۷۰، صفحه ۲۲۰

 

[۳۳] خوشدل ،مرتضی، جنبه مد نی پولشویی درفقه امامیه وا سناد بین المللی وحقوق ایران،کارشناسی ارشد،دانشگاه آزاد دامغان،۱۳۹۰ ،  صفحه ۷۸

 

[۳۴] معا ونت آمو زش قو ه قضائیه،سیاست جنایی تقنینی ایران درجرائم اقتصادی،چاپ اول، انتشارات جاودانه،۱۳۸۷،صفحه۷۷

 

[۳۵] خامنیان،سمانه،همان،صفحه ۸۳

 

[۳۶] خسروی فا رسانی ،داریوش ،همان،،  صفحه ۶۳

 و اکنش ها ی ملی و فر املی در قبا ل پو ل شویی

 

با پیشر فت تکنو لو ژی ، کم شد ن فا صله ها ، عملا” مر ز ها ی جغر افیایی دیگر مفهو م ندارد  ارتباط و

 

تبا دل فعا لیت ها خیلی را حت صو رت می گیرد.فلذ ا تحو لات اجتماعی ، مها جر ت های  دسته  جمعی و گستر ش تجا رت جها نی و عبو ر از مرز ها جرم پو ل شویی رو به گستر ش نها ده است. به تعبیر ی درفرصت کوتا ه ثروت کلا ن حا صل می شود .در را ستا ی این تحو ل و تو سعه می طلبد و اکنش ها ی  ملی و فراملی در قبا ل پول شویی بیشتر گردد.در مبحث  دوم تلا ش خو اهد شد واکنش ها ی ملی و فر املی صو رت گر فته را داشته با شیم .مبحث از دو گفتار شکل می گیرد در گفتار اول واکنش ها ی فراملی بحث خو اهد شد و در گفتار دوم واکنش های ملی صورت گر فته مو رد برر سی قرارخواهد گرفت.با ید بیان شود واکنش های صورت گر فته خو ب و مو ثر بو ده ولی کا فی نیست. چر ا که هنوزخیلی ازموارد ناشناخته ما ند ه است  مطا لعه عمیق این واکنش ها ما را به نقا ط ضعف و قو ت آن آشنا خو اهد کر د و تصمیمات آتی را راهنما خو اهد شد .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گفتار نخست

 

 

 

                                        واکنش ها ی فر املی

 

در قبال پو لشویی و اکنش ها ی فر املی خو بی صو رت گر فته است در این پا یا ن نا مه نمی شود همه وا کنش ها را بحث کردو لی می شو د به بخشی از آن پرداخت. فلذا در این گفتار دردو قسمت :

 

اول -اسناد بین المللی

 

دوم -همکا ری ها ی بین المللی بحث را دنبا ل می کنیم.

 

الف = اسنا د بین المللی

 

همانطوردرمقد مه مبحث دوم بیان گردید تو سعه وتحولا ت جها نی بدنبا ل خود تو سعه و تحولات درپول شویی رادر پی داشته است متعاقب آن تغییرو تو سعه درواکنش ها ی ملی و فراملی هم صورت های زیادی پیدا نـموده است.

 

ضمن بررسی اسنا د بین المللی به ۶ سند مهم برمی خوریم که آن عبا رتند از:

 

۱-اعلا میه بال ۱۹۸۸

 

۲-کنو انسیو ن وین ۱۹۸۸

 

۳-کنو انسیو ن تطهیر پو ل شو را ی ارو پا ۱۹۹۰

 

۴-دستو رالعمل شو رای ارو پا ۱۹۹۱

 

۵-کنو انسیو ن سا زما ن ملل متحد ۲۰۰۰(پا لر مو )

 

۶- گرو ه اقدا م ما لی  (fatf)1989

 

این اسناد در قبا ل جر م پو ل شو یی و چگو نگی مبا رزه با آن تنظیم شد ه اند و همه کشو رها ی متعا هد را ملزم به مبا رزه و اجر ای مفا د و تعهدات آن کر ده اند.در ادامه به شر ح مختصر هر یک از این اسنا د می پر دازیم و ضرورت امکان طرح همه مفاد اسنا د وجود ندارد ولی تلا ش می شو د از هرسند یک  مفاد رامورد بررسی قرار دهیم.

 

۱-اعلامیه بال ۱۹۸۸ [۱]

 

کمیته باسل متشکل از نما یند گان با نک های مر کزی و مقا مات نظا رتی در کشو رها ی بلژیک ، فرانسه،آلمان،ایتا لیا،ژاپن لو کزامبورک،هلند ،اسپا نیا ،سو ئد،سوئیس،انگلستان ،آمریکا می باشد.در سال ۱۹۸۸ کمیته با سل اصو ل او لیه را درخصو ص پو ل شویی منتشر کردکه بیشتر توصیه می نمود که مدارک شنا سایی منا سب اخذ شده و درمورد معا ملات ما لی طبق قوانین و مقررات عمل شو د.

 

۱-۱=مهمتر ین هد ف این بیا نیه که در سال ۱۹۸۸ صادر شد عبا رتند از:

 

*محا فظت از سیستم با نکی در قبا ل  جرم پول شو یی

 

 

 

 

 

 

 

۲-۱=این بیا نیه بر اصو ل زیر تا کید دارد:

 

۱-۲-۱=شنا سایی مشتر ی[۲]

 

بانک ها با ید برای احراز هویت اصلی مشتری کوشش منطقی بنما یند.

 

۲-۲-۱= تطبیق با مقر رات[۳]

 

مد یریت با نک ها با ید مطمئن شو ند هرداد وستد ی با اصو ل علمی ، اخلا قی،قا نونی ،ومقررات تطبیق دارد.

 

۳-۲-۱=همکا ری با سا زمان ها ی مجر ی قا نون [۴]

 

با نک ها می بایست درمواردی که دلا یل منطقی برای شک وجود دارد. با مجریا ن قا نون همکا ری کنند.

 

 

۳-۱= اسا س رهنمود ها ی مد یر یت کمیته بال

 

رهنمودها ی کمیته با ل براسا س مد یریت ریسک در سیستم های ما لی می با شد.

 

با بر رسی ها ی که در این  اصو ل انجا م می پذیرد کا ملا ” پول شو یان را هها ی خو د را بسته شد ه  می بینندچرا که مهمتر ین روش های مجر ما ن تلا ش بر ای  پنها ن کردن  منشاء درآمد ها می با شد. بطوری که خود را بر اساس اصو ل شنا سایی مشتر ی و تطبیق با مقررات وهمکاری با مجاری قا نونی ،راه تطهیر بوسیله نقل و انتقا لات با نکی  را بر خو د مسدود دید ه بخشی از این جر ائم کا سته می گر دد.چر ا که سیستم با نکی یکی از را ههای موثر و آسان پول شویی می باشد.

 

 

 

۲-کنو انسیو ن وین ۱۹۸۸ سا زمان ملل متحد[۵]

 

در ۱۹ دسامبر سال  ۱۹۸۸ میلا دی هیا ت ها ی نما یندگی کشو رها ی شر کت کنند ه برای امضاءکنو انسیون جد ید ی که به همت سا زمان ملل متحد  بر ای مبا رزه با مو اد مخد ر و عو اید حا صل از آن تد وین گر دید ه بو د درشهروین گردهم آمد ند. این دغدغه سبب شد که سا زما ن ملل متحد به تدوین کنوانسیون تحت عنوان کنــــو انسیو ن سا زمان ملل متحد علیه  قاچا ق مواد مخد رومواد روان گردان نام گرفت.که بنام (کنوانسیو ن مواد مخد رسا زمــــا ن ملل متحد یا کنو انسیو ن وین ۱۹۸۸) شنا خته شد .

 

“این کنوانسیون دریازدهم نو امبر۱۹۹۰ لا زم لاجر اء شد ه تا سا ل ۱۹۸۹ هشتا د ونه کشو رآن را امضاء کــــــرده بودندو تا به الآ ن ۱۱۵ کشو ر آن را امضا ء و تا یید کر د ه اند”[۶]

 

۱-۲=بند ۱ ما ده ۳ کنو انسیو ن وین [۷]

 

کنو انسیو ن ۱۹۸۸ وین در بند ۱ ما ده ۳ کنو انسیو ن وین در مبحث جر ائم و مجا زا ت ها مقرر می دارد:

 

۱-۱-۲=  هر یک از طر ف های متعا هد تد بیر لا زم را بر ای جر م شنا ختن عمد ی هریک ازجرائم زیردرقوانین داخلی خو د اتخاذ نما یند.

 

الف-۱-۱-۲= تو لید ،ساخت ،استخراج ،عرضه ،بر ای فروش،تو زیع فروش،حمل به هر شکل و تحت هرشرایط…..

 

ب-۱-۱-۲=  کشت خشخا ش ، بو ته کو کا،و یا گیاه شا هدانه به منظور ،تو لید مو اد مخدر …

 

ج-۱-۱-۲= ما لکیت و یا خر ید هر نوع مواد مخدر و یا داروی روان گردان به منظورار تکاب هر یک از جر ائم در بند مذکو ر.

 

د-۱-۱-۲= ساخت ، حمل و یا تو زیع و سا یل مو اد اولیه و مو اد شیمیایی …

 

ذ -۱-۱-۲= سازما ندهی ، مد یریت ،یا تا مین ما لی هر یک از جر ائم مذکو ر در بند ویژ گی ها ی ۱ الی ۴

 

۳-کنو انسیو ن تطهیر پو ل شو رای ارو پا ۱۹۹۰

 

این کنو انسیو ن که در سطح منطقه ای در هشتم نو امبر ۱۹۹۰ منعقد شد به عنو ان ” کنو انسیو ن راجع به

 

تطهیر ، بازرسی ، تو قیف و مصا دره عو اید نا شی از جرم شو رای اروپا مصو ب ۱۹۹۰ استراسبورگ”[۸]مشهو ر

 

است.این کنو انسیو ن بیشتر در خصو ص همکا ری ها ی قضا یی و تسهیل در امر مصا دره امو ال و عو اید حاصل از جرم منعقد شد ه است.کنو انسیو ن مواد مختلفی دارد که ما ده ۶ این کنوانسیون به بحث پول شو یی ارتباط نزدیکی دارد که درادامه به هد ف اصلی و ما ده ۶ این کنو انسیو ن پرداخته می شو د .”هد ف اصلی ازانعقاد این کنوانسیو ن حما یت از همکا ری قضا یی بین کشو رها جهت تسهیل امر مصا دره  امو ال و عو اید حا صل از جرم می باشد این کنو انسیو ن یکی از نو زده کنو انسیونی است که تا کنو ن شو را ی ارو پا مو رد تصو یب قر ار داد ه است  درحا ل حاضر تو سط دوازده کشور عضو امضاء شده و چهار کشور دیگر به طور رسمی اعلا م کردند که پس از تشریفات                                                                                                                                             رسمی آنرا امضاء نما یند”[۹]

 

۱-۳= ما ده ۶ کنو انسیو ن تطهیر پو ل شو رای اروپا( ۱۹۹۰)[۱۰]

 

این کنو انسیو ن در ما ده ۶ جر ائم تطهیر پو ل را بصو رت زیر بیا ن می دارد:

 

هر یک از د ولتها ی عضو با ید مطا بق اصو ل اسا سی حقو ق دا خلی خو د ،قا نونگذار ی و اقد امات دیگر ی را که بر ای تثبیت جر م جز ایی در صو رت ار تکاب عمد ی، اعما ل زیر  لا زم است اتخا ذ نما یند.

 

الف-۱-۳= تبد یل یا انتقا ل دارایی با علم به اینکه آن داراییها عو اید نا شی از جر م می باشند به قصد اختفاء یا تغییر منشاء نا مشر وع  اموال  یا کمک به هرشخصی که  در ارتکا ب جرم  مقد سی نقش داشته برای گریزاوازپیا مدها ی قا نونی اعما لش.

 

ب-۱-۳= اخفاء یا تغییر ما هیت و اقعی ، منشاء ، محل ،و ضعیت ،جا بجا یی ، ما لکیت یا حقو ق متعلق به اموال یا علم به اینکه اینگو نه اموال عواید نا شی ازجرم هستند ومطا بق اصول قا نون اسا سی ومفا هیم بنیادی ازسیستم خو د.

 

ج-۱-۳=  شر کت، همکا ری ، یا تبا نی برای ار تکاب ،شرو ع به ارتکاب و معا ونت (با حضو ر در صحنه جرم یا بدون حضو ر در صحنه جر م ) تسهیل و دلالت برای ارتکا ب هرجرمی که مطا بق این ما ده مشخص شده است . ملا حظه شد این کنو انسیو ن کشو رهای عضو را ملز م به جر م انگا ری اعما ل فوق درحقو ق داخلی خود می نماید

 

 

 

 

 

 

 

۴-دستورالعمل شورای اروپایی( ۱۹۹۱ )[۱۱]

 

الف-۴= این دستورالعمل در ۱۰ ژوئن ۱۹۹۱ تو سط شورای وزیران اقتصاد و امورما لی اروپا تصو یب شد ه است.

 

ب-۴=هدف ازتصویب این دستورالعمل جلوگیری ازمورداستفاده قرارگرفتن سیستم مالی به منظورپول شویی می باشد.

 

ج-۴= این دستو رالعمل مشتمل بر اکثر تو صیه ها ی گر و های ما لی بو ده و تلا شی از سو ی جا معه ارو پا بر ای مبا رزه با گستر ش قا چا ق مو اد مخد ر و سایر جر ائم سا زما ن یا فته می باشد .

 

۱-۴= ماده ۶ دستو رالعمل اروپا یی ۱۹۹۱

 

این دستورالعمل علا وه بربیا ن موارد مختلف در ما ده ۶ درخصو ص پو ل شو یی و پیرامون آن بیا ن می دارد:

 

۱-۱-۴= دو ل عضو با ید اطمینا ن حا صل کنند که تما م اشخا ص دخیل کا ملا” با مقا ما ت ذیربط همکا ری کر ده و اعما لی را که ممکن است پو ل شو یی محسو ب شو ند به آنان گز ارش دهند.

 

۲-۱-۴=گزار ش کر دن مو ارد مشکو ک از ضروریات می با شد.

 

۳-۱-۴=پو لشو یی را لزوما”  محدود به قا چا ق مواد مخدر نکر ده  بلکه بررسی امکا ن  توسعه این جرم به عو اید حا صل از کلیه اعمال مجر ما نه مهم را به اعضاء تو صیه نمو ده است.

 

 

 

۵ – کنو انسیو ن ملل متحد پا لر مو (۲۰۰۰)

 

” این کنو انسیون مشهو راست به کنوانسیو ن سا زما ن ملل برای مبا رزه با جرائم سا زما ن یا فته فراملی *پالرمو”[۱۲]

 

۱-۵=“این کنو انسیون در تا یخ ۱۵ نو امبر ۲۰۰۰ طی قطعنامه ۵۵/۲۵ در اجلا س پنجا ه و پنجم به تصو یب مجمع عمو می رسید و در دسامبر ۲۰۰۰ در پا لر مو ، ۱۲۳ د ولت از جمله ایران و تا اواسط ما رس ۲۰۰۰ بیش از۱۴۷ د ولت اقد ام به امضا ء نمو دند و ۳۲ د ولت نیز آن را تصو یب کر ده اند  لذا تا لا زم الاجر ا شد ن کنو انسیو ن که طبق ما ده ۳۸ کنو انسیو ن به جهل امضا ء نیاز دارند فا صله زیا دی ند ارد.”[۱۳]

 

 

۲-۵= هر چند کنو انسیو ن و ین ۱۹۸۸جهت مبا رزه با قاچا قچیان و قاچا ق مواد مخد رفرصت  بزرگی را فراروی جها ن قر ار داده است  و لی پیشر فت سریع در رشد فز اینده  فعا لیتها ی مجرما نه سبب شد کشورها ی سا زما ن ملل به فکر اجما ع جها نی و سا زما ن یا فته با شند که زمینه بروز و تد وین کنو انسیون پا لرمو مهیا گر دید و به تصو یب رسید.

 

۳-۵= قلمرو شمو ل کنو انسیو ن ( پا لر مو )[۱۴]

 

دامنه شمو ل کنو انسیو ن (پا لر مو )  به ۴ جر م تصر یح شد ه است:

 

۱-۳-۵= مشارکت در فعا لیتهای گروه های جنا یتکار سا زما ن یا فته

 

۲-۳-۵= پو ل شو یی

 

۳-۳-۵= ار تشاء (فساد ما لی)

 

۴-۳-۵=  ما نعت از اجر ای عدالت

 

۴-۵= ماده ۲ کنو انسیو ن پا لر مو [۱۵]

 

این کنو انسیون در خصو ص جرائم فراملی ویژگی ها ی را بیا ن نمو ده است که برپا یه تعا ریف

 

کنو انسیو ن جرم د رصو رتی ما هیتا” فر املی است که :

 

۱-۴-۵= در بیش از یک کشو ر ارتکا ب یا بد .

 

۲-۴-۵= در یک کشو ر واحد صو رت گیر د .اما بخش زیا دی از مقد ما ت ، طرح ریزی ، یا کنتر ل یا هدایت آن در کشور دیگر انجا م  شود.

 

۳-۴-۵ = در یک کشورواحد صورت گیرد اما یک گروه مجرم سا زمان یا فته که در بیش ازیک کشورفعا لیت دارد . در آن دخا لت داشته با شد.

 

۴-۴-۵= در یک کشو ر انجا م شد ه با شد و لی اثر ات قا بل ملا حظه ای در کشو ر دیگر داشته با شد.

 

نکته مهم در مورد کنو انسیو ن این است که مفا د آن قا بل تسری به جرائم سیا سی و تروریسم نبو ده زیرا در تعر یف جر م سا زما ن یا فته مقرر می دارد “اعمالی به مو جب کنو انسیو ن جر م تلقی می شو ند که با هد ف کسب منفعت ما لی صو رت می گیر د

 

۶-گروه  اقدام ما لی  (ّFATF) [17]

 

گرو ه اقدام ما لی FATFدر سال ۱۹۸۹ از سو ی کشو رها ی گر و ه ۷ شکل گر فت .یک سا زمان بین الدولی

 

است هد فش تو سعه وپیشر فت دانش بین المللی نسبت به مسئله ی پول شو یی است در اکتبر ۲۰۰۱ گروه اقدام ما لی ما موریت خود را گسترش داد و شا مل مبا رزه با تروریسم نیز سا خت. گروه اقدام مالی یک  مجموعه سیاستگذاری است که کا رشنا سان حقو ق ما لی ضا بطان قا نون  را در کنا رهم قرار می دهد . تا  درقو انین ، مقررات کشو رها اصلا حا ت لازم پد ید آید. درحا ل حا ضر ۳۳ حوزه قضا یی ( کشورها ی سرزمینی) و ۲ سا زمان منطقه ای عضو گرو ه اقدام ما لی هستند .

 

این ۳۵ عضو هسته ی، تلا ش ها ی جها نی مبا رزه با پو ل شو یی و تا مین ما لی تر و ریسم را تشکیل می دهند .

 

همچنین ۲۷ سا زمان بین المللی و منطقه ای بعنوان اعضا ی و ابسته به نا ظر با گروه اقدام ما لی همکا ری می کنند.

 

۱-۶=  وظیفه اصلی گروه اقدام ما لی در ارتباط با پو ل شو یی[۱۸]

 

این گروه چهل تو صیه مهم ارائه کرده است که ما ضرورتی برای طرح همه چهل تو صیه ندا ریم اما به سه

 

و ظیفه اصلی در ارتباط با پو ل شو یی می پر دازیم.

 

۱-۱-۶=  نظا رت بر پیشرفت اعضاء در اجر ای تدابیر مقا بله با پو ل شو یی

 

۲-۱-۶=  تجدید نظر و گزارش روند تکنیک ها ، اقداما ت متقا بل

 

۳-۱-۶= تو سعه اتخا ذ واجرای استانداردهای مبا رزه با پو ل شو یی در جها ن

 

[۱] آقایی ، علی اصغر ، به آدرس                     agaei 50 .blog fa. Co m/

 

 

 

[۲] k y c  (know       your      coustomer)

 

[۳] complince

 

[۴] cooperation

 

[۵] the   vienna  con ven tion   : the 1988  u.n.  con ven tion against lllicit  traffic   in

 

narcotic    Drugs   and psyc hotropic   substane

 

 

 

[۶] مبر محمد صا دقی،حسین ،همان ، صفحه ۳۴۳

 

[۷] جزایری،مینا،همان ، صفحه ۱۴۲

 

[۸] the  council of  europe  conventionnon    laundering  search  seizure  and con

 

fiscation  of   proceeds   frorn crim  sterasborg   ۱۴۱  now  ۱۹۹۰٫

 

 

 

[۱۰] میر محمد صا دقی ،حسین ، همان ،صفحه ۳۴۶

 

[۱۱] خامنیان ،سمانه، همان ،صفحه  ۷۴

 

 

 

[۱۲] united   nation  con ven tion  against  trans national    or ga nized   crimes 2000

 

[۱۳] سلیمی ،صادق،به آدرس ،dr.salimi law.blogfa. com /

 

[۱۴] جزایری،مینا،همان، صفحه ۱۸۵

 

[۱۵] جزایری،مینا،همان، صفحه ۱۸۵

 

[۱۶] پیشین،همان  صفحه

 

[۱۷] صفدری،اکبر،به آدرس                     http://bakakia.persianblog.ir/post/6/

 

[۱۸] همان

جر م پو ل شو یی د ر دو حو زه  اتفا ق می افتد یکی در درو ن مر زها و حوزه ی حا کمیتی  یک کشو ر و دیگر ی فر اتر از مر زها و حا کمیت کشو رها ، یعنی و سعت این جرم گستره جها نی پیدا می کند  بر ای شنا سایی  و مبا رزه و مجا زات این پدیده ی پیچیده ضر و رت دارد  همکا ری ها ی بین المللی د ر حو زه ی اقتدار حاکمیت و عر صه ی جها نی صو رت  گیرد.برای  تحقق این همکا ری لا زم است   معا ضد ت حقو قی ، استر داد  متهمان و محکو مان ، انتقا ل دادرسی ، مصا دره ی عو اید و امو ال نا شی از جر م و همکا ری ها ی پلیسی درمحورکلیه ی فعا لیت ها و جو د داشته با شد . چنا نچه این همکا ری ها درمولفه ها ی مذ کورمحقق نشود وامکا ن مبا رزه در همه ابعا دش  سخت خواهد شد.پس ضرورت دارد کلیه ی  کشورها و سا زما ن ها ی  بین المللی با هم همکا ری لا زم را داشته با شند  به لحا ظ تبین  و تفهیم مو ضوع با هم هریک از مولفه ها ی مطرح شده را مورد بررسی قرارمی دهیم.

 

۱-معا ضد ت  حقو قی متقا بل

 

مفهو م معاضد ت : فرهنگ عمید در مفهوم و معنی معا ضد ت می گو ید:”مصدر هست ، بازو ببازو ی هم دادن ، بیکدیگر کمک کر دن ” معنی می دهد[۱]

 

معا ضد ت حقو قی :یعنی با یکدیگر درخصو ص مسا ئل حقوقی به ویژه مبارزه با جرم وپد یده پول شو یی همکا ری و همراهی کردن،به مساعدت به هم برای رها یی وحل مشکلا ت جرم پول شو یی است.

 

 

در معا ضد ت حقو قی متقا بل احتما ل  دارد اختلا ف حقو قی بو جو د بیا ید . در خصو ص اختلا ف حقو قی

 

باید گفت:”درصورتی که بین دو یا چند مو ضوع یا تا بع بین الملل درزمینه مسا ئل حقوقی ازقبیل تطبیق،اجرا،تفسیریک حق موجود تضاد درخواست پدیدار گردد. ودرنتیجه اختلا ف بروزکند آن اختلا ف را اختلا ف حقو قی گویند.”[۲]براساس بند سوم ما ده ۲ منشورملل متحد ،معمولا” به صورت مقررات حقو ق بین الملل حل وفصل می گردد”کلیه ی اعضاء اختلا فا ت بین المللی خو د را با شیو ه ها ی مسا لمت آمیز به صورتی که صلح و امنیت بین المللی و عدالت به خطر نیفتد حل و فصل خو اهند کر د”[۳]

 

باید بیا ن شو د فصل ششم منشو ر ملل متحد  در خصو ص حل و فصل اختلا فات بین المللی پرداخته است. قبل از آنکه بحث معا ضدت حقو قی متقا بل را باز کنیم دو اصل مهم را با هم مرور می نما ئیم.

 

الف – ا صل صلا حیت سر زمینی یا درو ن مرزی بو دن قو اعد جزایی

 

ب- اصل صلا حیت جها نی

 

الف – اصل صلا حیت سر زمینی  این اصل حکا یت از حو زه اقتدار داخلی دارد و به حا کمیت درون مرزها احترام قا ئل می باشد.”اجرای قو انین جزایی بیا نگراقتدار دولت است از سو ی اعما ل حا کمیت هردولت محدود به قلمروحا کمیت خو د می باشد .”[۴] امّا از آنجا یی که این اصل به تنها یی نمی تو اند منا فع دولت ها و نیز اقتضای عدالت را کا ملا” بر آورده سازد.درکنا راین اصل اسا سی دولت ها با ید به اصول فرعی دیگری چون صلا حیت شخصی،اصل صلاحیت واقعی واصل صلا حیت جها نی رو ی بیا ورند.

 

 

ب-اصل صلا حیت جها نی همانطو ر بیان گر دید بی تو جهی به بزهکار ی در عر صه جا معه ی بین المللی قا بل قبو ل  و تو جیه نیست  عدالت اقتضاء می کندبه یک اصل آن هم به اصل صلاحیت جها نی روی آورده شود.فلذا دراین خصوص بیـــا ن شد ه است.” برای جلوگیری ازبی مجا زات ما ند ن برخی بزهکا ران و مواجه شدن تمام مجرمین با واکنش اجتماعی ،نوع دیگری ازصلا حیت،تحت عنوان اصل صلا حیت جها نی پیش بینی گردیده است.براساس اصل قوانین جزایی وسعت بین المللی پید ا کنند و در همه جا ی دنیا با ید رعا یت شو ند هر یک از دو لت ها به عنو ان نما ینده جا معه جها نی صلا حیت تعقیب جز ایی مجرمین را خواهد داشت  اگرچه جرم در کشوری دیگری اتفاق افتا ده با شد.”[۵]

 

۱-۱=  اعتبار اصل صلاحیت شخصی

 

اگر خو استه با شیم د ر معا ضد ت حقو قی متقا بل  اعتبار اصل صلا حیت شخصی را رعا یت کنیم مشرو ط

 

است به اینکه هر دو کشو ر فعلی را جر م بدانند:” بر اساس مو ازین بین المللی آنگونه که در قطعنا مه نهمین کنگر ه بین المللی  حقوق  جزا  دیدیم و  نیز مقررات غا لب  کشورها ی  جها ن هنگا می به اعتبار اصل صلا حیت شخصی می توان شخص مر تکب جرم در کشورخا رجی را تعقیب ومحا کمه نمود که عمل در هر دو کشور به عنوان جــرم شنا خته شد ه با شد.”[۶]

 

۲-۱= عد م انطباق با مقتضیات رو ابط بین الملل  تنها پذیرش و قبو ل اصل سر زمینی  با مقتضات رو ابط بین الملل سا زگا ری ندارد.

 

قبول تنها اصل صلا حیت سرزمینی ضمانت جزایی خا رجی را فا قد اثر می کند:” قبول اصل صلا حیت سر زمینی این نتیجه را دربر خواهد داشت که احکــــا م صا دره ازمحا کم جزایی تنها در سرزمین کشورصا در کنند ه ی حــکم قا بلیت اجر ا دارد بنا بر این احکا م جز ایی خا رجی در کشو ر دیگر فا قد اثر می با شد”

 

شنا خت از اصو ل صلا حیت ها ی شخصی و جها نی ضرورت یک تعا ون و همکا ری بین المللی بین دولتها برای مبا رزه با این جر م  می با شد .

 

۳-۱= تو صیه به تعا ون و همکا ری در امو ر کیفر ی کشو ر ها در کنوانسیون ۱۹۷۷ اروپا

 

کنو انسیون  ۱۹۷۷ ارو پا ( کنو انسیو ن استراسبو رگ ) در ما ده ۸ خو د مقرر نمو ده است که” دو لت ها ی

 

متعا هد وسیع ترین اقدامات مربو ط به همکاری ها ی قضا یی درزمینه امورکیفر ی را بکا ربگیرند واضا فه می کند در همه ی موارد قا نونی دولتی که ازوی تقا ضا ی همکا ری شد ه است مجری خواهد بود.با وجود این،این همکا ری نمی تو اند فقط به این دلیل انجا م نشود که جرم مورد نظر یک جرم سیا سی است یا جرمی است که درارتبا ط با یک جر م سیا سی ار تکا ب یا فته یا جر می است که از انگیزه ها ی سیا سی نا شی شده است.[۷]

 

۴-۱= ضرورت همکا ری و الحا ق به کنو انسیو ن های بین المل

 

جر م پو ل شو یی هر رو زه در حا ل گستر ش می با شد متعاقب آن کنو انسیون ها ی هم دراین را ستا تصو یب

 

می گردد ضرورت دارد کشو رها برای مو فقیت و مبا رزه به این کنو انسین ها ملحق شو ند.”  کشورها با ید سریعا” نسبت به الحا ق یا عضو یت و اجر ای کا مل کنو انسیو ن ها ی و ین ، پا لر مو ، کنو انسیو ن ۱۹۹۹ سا زما ن ملل متحد ، در زمینه سر کو ب تامین ما لی ترو ریسم اقد ام نما یند.”[۸]

 

۵-۱= رفع مو انع و ایجاد  مقررات شفاف و عد م امکان رد معا ضد ت قضایی

 

تما م کشو رها باید با ایجا د مقررات شفاف و رفع موانع موجود زمینه معا ضد ت قضا یی را فراهم سازند که

 

در این باره گفته شده :

 

۱-۵-۱= محد ودیت های دراجرای معاضد ت قضایی به واسطه وجود مقررات خا ص یا موانع قا نونی ایجاد نگردد.

 

۲-۵-۱= حصول  اطمینان از اینکه ضو ابط  شفا ف و رو شن در خصو ص اجرای  مقررات مبارزه  با پول شو یی وجو د دارد.

 

۳-۵-۱ =عد م امکان رد معا ضد ت قضا یی به لحاظ حفظ اسرار حر فه ای و محر مانه بو د ن اطلا عا ت با نکی.

 

۶-۱=اصل صلا حیت و اقعی قو انین کیفر یاین اصل قا بلیت تعقیب کیفری مجرمین را فراهم می سازد”طبق این اصل جرائمی که درخا رج از کشورتو سط اتبا ع بیگا نه به نحوی ارتکاب شود که منا فع عا لیه مملکت وجوامع بشری را به خطر می اند ازد.با قبو ل این اصل می تو ان مو رد تعقیب و مجا زات قر ار داد[۹]

 

۷-۱= نیابت قضایی در ارتبا ط با امور خا رج ازکشور[۱۰]

 

چنا نچه تحقیقات با ید در خا رج از کشو ر ایر ان در کشو ردیگر به عمل آید دادگاه می تو اند در حد ود مقررات جا ریه بین دو لت ایران و کشو ر ها ی خا رج به داد گا ه کشو ری که  تحقیقات با ید  در قلمرو آن به عمل آید نیابت دهد …..  مو اد ۲۹۰ ، ۲۹۱،  ۲۹۲ قا نون آیین داد رسی مدنی مو ضو ع نبابت قضایی را بیا ن کرده است.

 

۸-۱= قبو ل نیابت قضایی ایر ان از دیگر کشو ر ها

 

ایران از دیگر کشورها نیابت قضایی قبول می کند .”درمقا بل دادگا ه های ایران نیز می توانند به شر ط متقا بله

 

نیابتی را که از طرف داد گا ه های کشورها ی خا رج راجع به استما ع ویا تحقیقات دیگرازاین قبیل در امورحقوقی به آنها داده می شو د قبول کنند.”[۱۱]

 

۹-۱=    دلا یل انعقاد کنو انسیو ن ها ی بین المللی

 

همکا ری بین المللی و معا ضدت قضایی   دلیل اصلی انعقاد کنو انسیو ن ها ی بین المللی  می با شد.” از جمله

 

دلا یل انعقاد کنو انسیو ن ها ی بین المللی ، همکا ری و معا ضدت قضا یی بین د و لت ها ی عضو است درصورتی که در یک معا هد ه بین المللی جر م دانسته شو د . معمو لا” کشو ر ها ی عضو متعهد می شو ند که درزمینه استرداد مجر مین با یکد یگر  همکا ری نما یند”[۱۲]

 

پس از آنچه بیا ن گر دید  ضر ورت معا ضد ت حقو قی متقا بل کشو رها در قبال پو ل شو یی به لحا ظ تهد ید جد ی صلح و امنیت اجتما عی ، اقتصا دی و فر هنگی قطعی گر دید.

 

۲– استر داد مجر مین و متهمان و محکو مان

 

قبل از آنکه بحث استر داد متهمان و محکو مان را با هم مرور نما ئیم لا زم است واژه استر داد و اصطلا حا ت رایج را مو رد بر رسی قرار دهیم.

 

۱-۲=  معنی لغو ی استر داد [۱۳]

 

استردا د بمعنی باز پس گر فتن می باشد

 

۲-۲= معنی اصطلا حی استر داد

 

اصطلاح استر داد به معانی مختلفی بکار می رود

 

 

 

 

 

۱– ۲-۲= استر داد  دعو ی[۱۴]

 

دادرسی مدنی ،چشم پو شی مد عی از دعو ی خو د بررضای یکجا نبه ی خو یش و یا اگر بطو ر کلی نبا شد

 

می تو ان با دادن عر ض حال تا زه تجد ید دعو ی کر د.

 

• – ۲-۲= استر داد مجر مین [۱۵]

باز پس گرفتن مجر م که از کشو ری به کشو ر دیگر گر یخته بو سیله دولت تعقیب کنند ه از دو لتی که مجر م

 

به آنجا گریخته است . این عمل مسبو ق به تو افق و قرار داد دو دولت می باشد.

 

۳-۲=تعر یف پرو فسور گا رو از استر داد

 

پر فسور گارو استر داد  را چنین تعر یف می کند:” قدرت هر کشو ر محدود است به سرحد ات آن کشور ولی

 

دو لت ها بر ای اجر ای احکا م کیفری و قضا یی خود ، با یکدیگر نوعی همکا ری متقا بل دارند که به این همکا ری متقا بل استر داد می گو یند”[۱۶]

 

۴-۲= اصل صلا حیت سر زمینی استر داد محکو مان و متهما ن

 

بر اساس این اصل احکام صا دره از محا کم جزایی تنها در سر زمین کشو ر صا در کنند ه حکم  قا بلیت اجر ا دارد.

 

البته به این اصل ایراداتی وارد می باشد که اگر بیان نکنیم امرپو ل شو یی روز به روزتوسعه می یا بدوموضوع

 

مبا رزه مغفول می ما ند. شناخت این ایرادات ما را درمبا رزه با پولشو یی کمک خواهد نمود.که آن عبا رتند از:

 

۱-۴-۲=  پا سخگو ی ضروری و ارتبا طات امروز بین المللی نیست.

 

۲-۴-۲= عد م انطبا ق آن با مقتضیات فعلی سیاست خا رجی است.

 

۳ -۴-۲= به خطر افتاد ن  حما یت منافع جمعی جها نی

 

۴-۴-۲= آثار سو ی در رو ابط سیا سی و اقتصا دی به دنبا ل دارد

 

۵-۴-۲= در امان ما ند ن بر خی بز هکا ران از تعقیب جز ایی و مجا زات .

 

۶-۴-۲= خلا ف مقتضیات عدالت می باشد.

 

۵-۲= تعر یف کلی استر داد

 

بهتر ین تعر یفی که می شو د ازاسترداد ارائه نمو د عبا رتند از:” استرداد عبا رت از پس گر فتن متهم یا محکو م

 

از کشو ری است که متهم یا محکو م پس از ار تکا ب جر م ، قبل از محا کمه و یا پس از محا کمه و یا قبل ازاجر ای حکم در آن کشو ر سکو نت یا فته است “[۱۷]

 

۶-۲= تقا ضا کنند ه و مستر د کنند ه[۱۸]

 

در تفهیم و معنی  این اصطلا حات گفته شده است:

 

۱-۶-۲= دو لتی که تقا ضای استر داد می کند  دو لت تقا ضا کننده می گو یند.

 

۲-۶-۲= دولتی که متهم یا محکوم مزبور درآن سکونت دارد وازآن تقا ضای استرداد به عمل می آید دولت متقاضی علیه یا دو لت مسترد کنند ه نا مید ه می شو د.

 

۷-۲= تا ریخچه استر داد در جها ن و ایر ان [۱۹]

 

در بیان تا ریخچه  ، ابتدا استر داد در جهان را بر رسی می کنیم سپس به استر داد در ایران می پر دازیم.

 

۱-۷-۲= استر داد در جها ن

 

در ارو پا به تد ریج ازقرن هیجدهم به بعد با تو سعه روزافزون وسا یل ارتباط جمعی وحمل و نقل استردادجنبه جها نی و بین المللی به خو د گر فت.اولین کشوری که قا نونی در مورد استرداد تهیه نمود بلژیک می با شد که درسال ۱۸۳۳ مبا درت به این امر نمو د

 

۲-۷-۲= استر داد در ایر ان[۲۰]

 

استر داد در ایر ان را بصو رت خلا صه ای بیا ن می کنیم

 

الف -۲-۷-۲=او لین قرار دادی که دو لت ایر ان در زمینه استر داد منعقد نمو ده است قر ار دادی است که در سا ل۱۳۰۷ با دو لت افغانستان تنظیم نمو ده است.

 

ب- ۲-۷-۲=متعا قبادو لت ایر ان در سا ل ۱۳۱۶ قر اردادی با دو لت تر کیه در سا لهای ۱۳۲۸و ۱۳۴۵ با دو لت های پا کستان و فر انسه قر ارداد ها ی  استر داد منعقد نمو ده است .

 

ج -۲- ۷-۲=سر انجا م درسال ۱۳۳۹ درایران قا نون استرداد مجرمین در۲۶ ما ده و یک تبصره به تصو یب رسید.

 

 

 

 

 

۸-۲=شر ا یط استر داد در ایر ان[۲۱]

 

طبق قانون استر داد مجر مین دو لت ها ی خا رجی با رعا یت یکی از شر ایط زیر حق تقا ضای استر داد از

 

ایران را دارند.

 

۱-۸-۲= ا رتکاب در قلمرو دولت تقا ضا کننده توسط اتبا ع آن دولت یا اتبا ع دو لتی دیگر براساس اصل سر زمینی بو دن قو انین جزایی.” جر م ار تکا بی در قلمرو دولت تقا ضا کننده به و سیله اتبا ع آن دولت و یا اتبا ع دولت دیگر وا قع شد ه با شد .”[۲۲]

 

۲-۸-۲= ار تکا ب جر م در خا رج از قلمرو دو لت تقا ضا کنند ه تو سط اتبا ع آن دو لت بر اساس اصل  شخصی بو دن قو انین کیفر ی.”…جر م ارتکا بی در خا رج از قلمرو دو لت تقا ضا کنند ه به و سیله اتبا ع آن دولت و اقع شد ه با شد ..”[۲۳]

 

۳-۸-۲= ار تکا ب جر م در خا رج از قلمرو دو لت تقا ضا کنند ه علیه مصا لح کشو ر به و سیله شخصی غیر از

 

اتبا ع داخله بر مبنا ی اصل و اقعی بو دن قو انین کیفر ی.”  … جر م ار تکا بی در خا رج از قلمرو د ولت تقا ضا

 

کنند ه و به و سیله غیر از اتبا ع آن دو لت واقع شد ه با شد مشر و ط بر آنکه جر م ار تکا بی مضر مصا لح عمومی کشو ر تقا ضا کنند ه با شد …”[۲۴]

 

 

 

 

 

۹-۲=  اشخا ص مو ضو ع استر داد

 

سوالی که به نظر می رسد مو ضو ع استر داد شا مل چه اشخا صی می شو د ؟ پا سخ آن خیلی سر یع و رو شن

 

بیا ن شد ه است.”اصو لا” کلیه مجرمین اعم ازمجرمین اصلی ، شر کا ء و یا معا ونین آنان قا بل استرداد می باشند”[۲۵]

 

۱۰-۲= تر تیب و رو ش در خو است استر داد

 

و قتی استر داد صو رت می گیر د با ید رو ش ها و تر تیب زیررا رعا یت کند . چنا چه رو ش ها ی ۱تا ۳

 

نا قص با شد تقا ضای استر داد یا رد می شو د و یا اینکه دو لت ایران تکمیل آن را در خو است می کند.

 

۱ -۱۰-۲=  حکم محکو میت یا قرار جلب به محا کمه یا دستور تو قیف و یا جلب مقصر و یا اسناد و مدارکی معا دل اسنا د مزبو ر.

 

۲-۱۰-۲= بیا ن نو ع جر م ، تا ریخ و قو ع، کیفیات قضیه و دلا ئل جر م

 

۳-۱۰-۲= رو نو شت مو اد مو رد استناد که به مو جب آنها عمل جر م شنا خته شد ه است.

 

۴-۱۰-۲=  هر قسم اسنا د و اطلا عات دیگر از قبیل عکس و آثار انگشتان و سایر علا ئم مشخصه که بر ای تعیین هو یت شخص مجر م ضروری است.[۲۶]

 

 

 

 

 

۱۱-۲=  مبا نی استر داد^۲

 

از لحا ظ مبا نی اززما نی که درعلم حقو ق استرداد به عنوان یک نها د بین المللی پذیرفته است سه پا یه ومبنا دارد:

 

۱-۱۱-۲=معا هده یا قر ار داد استر داد

 

۲-۱۱-۲= معا مله متقا بل یعنی همکا ری متقا بل دو کشو ر در امورقضایی و حقو قی هر کشو ری، اقد امی انجام داد کشو ر دیگر هم انجا م مثل او انجا م دهد.

 

۳-۱۱-۲=قا نون استر داد :یعنی قا نون حا کم بر آن کشو ر که امر استر داد را تبین و تعیین می کند.

 

۱۲-۲= مو انع استر داد[۲۷]

 

استر داد با مو انعی رو بروست که این مهم را دچا ر مشکل می سا زد.که به بعضی از مو انع اشاره می نما ئیم:

 

۱-۱۲-۲=مجر میت مضا عف

 

یعنی جرمی که در مورد آن تقا ضای معا ضد ت شد ه است می باید هم درکشورتقا ضا شو نده وهم کشورتقاضا کنند ه هردوجرم با شد.

 

۲-۱۲-۲= عد م استر داد در جر ائم سیاسی ، نظا می ، اقتصا دی

 

چنا نچه افراد جر ائم سیاسی و نظا می و اقتصادی مر تکب شو ند کشور ها آنها را به کشور تقا ضا کنند ه تحویل نخو اهند داد.در پا یا ن بحث استر داد با ید عرض شو د که با تو جه به تو سعه جرم پو ل شو یی و فرآیند تطهیرپو ل در داخل و خا رج و و یژگی ها ی فر املی بودن این جرم و فرارمجرمان ازحوزه اقتدارحاکمیت یک کشوربه  کشو ر دیگر  ،ضرورت می یا بد کشو رها و دولتها و سا زمان ها درتصویب قوانین  برای برداشتن موانع استرداد مجر مین گا مهای مو ثر تر ی بر دارند . احساس می شو د محدودیت های مو جو د امر استر داد را دچار مشکلا تی از جمله عدم استر داد و جلی شدن مجر مین پو ل شو یی را به دنبال دارد.

 

۳-انتقال داد رسی

 

در این بحث ما با اصطلا حا تی بر می خو ریم که دانستن آن ما را در تکمیل بحث کمک خو اهد کر د که در ادامه به بعضی از این اصطلا حا ت  می پر دازیم.

 

۱-۳=  صلا حیت در تعر یف صلا حیت گفته شد ه است که “عبا رت است از اختیار قا نونی یک ما موررسمی بر ای انجا م پا ره ای از امو ر، ما نند صلا حیت داد گا هها و صلا حیت ما مورودولت درتنظیم سند رسمی.”[۲۸]

 

۲-۳= صلا حیت داد گا ه:

 

در مفهوم صلا حیت داد گا هها با ید گفت:” صلا حیت یک داد گا ه نسبت به اموری که می تو اند به آنها رسید گی کند و درقلمروی که می تواند اقدام به رسیدگی نما ید[۲۹]

 

۳-۳= صلا حیت اضا فی

 

“بما خذ ضو ابطی که بر ای صلا حیت مراجع رسیدگی معین شد ه هرگا ه پا ره ای ازاو ضا ع استثنا ئی اقتضاء کند که بطوراستثناء یک مرجع رسیدگی برصلا حیتش افزوده شود.این صلا حیت افزوده را صلا حیت اضا فی نا مند .چنانچه محکمه جنا حی با ید بجنا یات رسیدگی کند لکن اگرمجرم مرتکب جنا یت و جنحه شده با شد به هردوجرم درداد گاه جنا یی رسیدگی می شو د و صلا حیت آن در مورد رسیدگی به این جنحه درخصوص این مو رد افزایش یا فته است”[۳۰]

 

۴-۳= اصل صلا حیت سر زمین

 

در تبین صلا حیت سر زمینی با ید گفت:”هر گو نه تخلف از مقررات و نقض قو انین جزایی در حکم اخلا ل در نظم و در نتیجه حمله به قد رت و حا کمیت دو لت است . و از آنجا که دفا ع از حق حا کمیت منحصر به دولت است . دو لتها و ظیفه دارند که با اعما ل و اجر ای قو انین جز ایی خود مجرمین را مجا زات نما یند این به معنای اعتقا د به اصل صلا حیت سر زمینی است”[۳۱]

 

۵-۳= یک سو ال اساسی  و آن اینکه چر ا انتقا ل دادرسی با ید صو رت گیر د؟

 

در پا سخ به این سو ال با ید به دو مو ضو ع اشا ره کر د:

 

۱-۵-۳= از حیث تعقیب و تشر یفات رسیدگی

 

۲-۵-۳= دلا ئل و فو ائد انتقا ل داد رسی

 

۱-۵-۳= از حیث تعقیب و تشر یفات رسید گی

 

مهمتر ین  امری که ازحیث تعقیب و تشر یفات رسید گی به یک اتهام وجود دارد امرشکلی ضا بطه محل و قوع

 

جر م است . زیرا در این محل است که دلا یل ار تکا ب جر م و نحو ه ی اثبا ت آن به سهو لت قا بل دستر سی است.

 

 

 

۱-۱-۵-۳=اعطا ی صلا حیت به داد گا ه محل و قو ع جر م

 

پیرامون اعطا ی صلا حیت به داد گا ه محل و قوع جرم بیا ن شد ه است:”پرفسوروابر حقوقدان مشهورفرانسوی

 

در این مو رد اعتقا د دارد . تئو ری اعطا ی صلا حیت به داد گا ه محل و قو ع جر م که انجمن حقو ق بین الملل در سا ل ۱۸۸۳  در مو نیخ آن را پذیر فت”[۳۲]

 

۲-۱-۵-۳= تو جه به اصل صلا حیت سر زمینی

 

کنگر ه بین الملل مقا یسه ای در لا هه در سا ل ۱۹۳۲ ضمن تا یید اعطا ی صلا حیت به داد گاه محل و قو ع

 

جر م ، الها م بخش و تو جیه کنند ه اصل صلا حیت سر زمینی  می با شد .

 

۲-۵-۳= دلا یل و فو ائد انتقا ل دادرسی

 

در انتقال داد رسی فو ائد بسیار زیا دی و جو د دارد که به بر خی از آنها اشا ره می شو د.

 

۱-۲-۵-۳= به بهتر ین و جه دلا یل اثبا ت بز ه را می تو ان یافت.

 

۲-۲-۵-۳= شهو د و نیز آثا ری که دال بر و قو ع بزه با شد با عث تبین هو یت بزهکا ر می گر دد.

 

۳-۲-۵-۳= احتما ل صحت قضا یی که درمحل و قوع جرم می شود ازهرمحل دیگری بیشتر است.

 

۴-۲-۵-۳= درمحل و قوع جرم اجرای عد الت بیشتر مقرون به صحت و انصا ف می باشد .

 

۵-۲-۵-۳= قا ضی داخلی  به قو انین و مقررات جزایی کشورخود آگا هی و وقوف بیشتر ی دارد.

 

۶-۲-۵-۳= قاضی داخلی ممکن است قو انین خا رجی را خو ب نشنا سد.

 

۷-۲-۵-۳=  دولت ها اجا زه رسیدگی جزا یی را درحوزه اقتدارحا کمیت خود نمی دهند.

 

دلا یل لا زم و کا فی بر ای تبین اصل صلا حیت سر زمینی  و اعطا ی صلا حیت به داد گا ه محل و قو ع جر م

 

بیا ن گر دید . آنچه  اهمیت پید ا می کند . دستر سی به متهم و محا کمه او بر ای د ولتی که صلا حیت سرزمینی داردممکن نسیت .اینجا با ید د ولت ،صلا حیت اضا فی به دولت مربو طه بد هد.” درانتقا ل داد رسی دولتی که صلا حیت سر زمینی بر ای رسیدگی به جرم داراست ممکن است به متهم بر ای محا کمه دسترسی نداشته با شد. درچنین مو ارد رسید گی را شرو ع کر ده و تحقیقات در ار تبا ط باپر وند ه را به طورکا مل  انجا م داد ه و به کشو رمتبو ع یا محل اقا مت متهم می فر ستند زیرا امکا ن استر داد متهم در این مو ارد و جود ندارد.در اصل یک نوع صلا حیت اضا فی به دو لت مر بو طه اعطا می کند”[۳۳]  در پا یا ن بحث انتقا ل داد رسی گر یزی به اسا سنا مه د یو ان کیفر ی بین المللی بز نیم هر چند شا ید به انتقا ل داد رسی ار تبا ط پید ا نکند و لی یک قسمت بحث می تو اند کمک به تکمیل بحث ما با شد.”بر اسا س قسمت ج بند ۱ ما ده ۱۷  اساسنا مه اصل به صلا حیت محا کم ملی است و ممنو عیت محا کمهء مضا عف مو رد پذ یرش واقع شد ه است و در مواردی که شخصی درمحا کم ملی محا کمه شد ه یا اتها م وارد بر او مو رد رسید گی با شد محا کمه او از سو ی دیو ان ممنو ع است “[۳۴] علا و ه بر موارد مطر ح شد ه فو ق، بیا ن شد ه است: ” به مو جب بند ۳ ما ده ۱۷ در صو رت فرو پاشی کا مل یا قا بل  ملا حظه ی  نظا م قضا یی  ملی یا دردسترس نبودن  چنین نظا م قضا یی ( نسبت به نا توانی آن دولت درمورد دست با بی به متهم به دلیل و یا شا هد و یا اصو لا” انجا م داد رسی) اظها رنظر دیوان مبنی  بر ضرو رت نعقیب و رسیدگی معتبر شنا خته شد ه است”[۳۵]

 

 

 

۴– مصا دره عو اید و امو ال نا شی از جر م

 

اموالی که ناشی از جرم بد ست آمد ه است با ید به صا حبا ن آن مستردگردد ویا به دولت تحویل شو د چنا نچه

 

امو ال معد وم و تبد یل شد ه با شد مثل یا قیمت آن با ید تحو یل شو د.این خلا صه دید گا ههای مصا دره عواید و اموال نا شی ازجرم خو اهد بو د.

 

۱-۴=  ما ده ۹ قانون مجا زات اسلا می

 

این ماد ه در تبین مو ضو ع می گو ید :”مجر م با ید ما لی که را در اثر ار تکا ب جر م تحصیل کر ده است  اگر مو جو د با شد عینا”واگرموجود نبا شد مثل یا قیمت آن را به صا حبش رد کند وازعهد ه خسا رات وارده نیز برآید.”[۳۶]

 

قبل از اینکه  ما ده ۱۰ قانون مجا زا ت اسلا می را مطر ح کنیم نظر فقها ء را  پبر امو ن ثر و ت نا مشر و ع  در

 

تکمیل و تا یید بحث بیا ن می نما ئیم.” سر ما یه دار مسلمان آزاد نیست تا از هر راه کسب ما ل کند آن را به هرگو نه مصر ف نما ید و به دلخو اه خو د بیند وزد محد وده ی عمل او در مدار قا نون اقتصا دی اسلا م است و گرنه حا کم اسلا می امو ال او را به عنو ان ثر وت نا مشر و ع باز خو اهد گر فت.”[۳۷]

 

۲-۴= ما ده ۱۰ قا نون مجا زا ت اسلا می

 

قا نون مجا زا ت اسلا می در این ما ده  در مصا دره امو ال و عو اید نا شی از جر م بیا ن می دارد:

 

“… در کلیه امو ر جز ایی داد گا ه نیز با ید ضمن صد ور حکم یا قرار یا پس از آن اعم ازاین که مبنی برمحکومیت یا بر ائت یا مو قو ف شد ن تعقیب متهم با شد . نسبت به اشیاء و امو الی که وسیله جرم بو ده یا د راثر جر م تحصیل شد ه یا حین ار تکا ب استعما ل و یا بر ای استعما ل  اختصا ص داد ه شده حکم  مخصو ص صادر و تعیین نما ید که آنها با ید مستر د یا ضبط یا معد وم شو د “[۳۸]

 

۳-۴=   ما ده ۲۸ قا نون مبا رزه با مو اد مخد ر

 

ما ده ۲۸ درضبط امو ال که از راه قا چا ق بد ست آمد ه می گو ید:

 

”  کلیه امو الی که از راه قا چا ق به دست آمد ه با شد به نفع د ولت ضبط می شو د.”[۳۹]

 

۴-۴=  ما ده ۳۰ قا نون مبا رزه با مو اد مخد ر

 

این ما ده حتی پا را فراتر گذ اشته و سایل حمل کنند ه را هم  دستور ضبط می دهد:

 

“و سا یل نقلیه حا مل مو اد مخد ر به نفع دو لت ضبط می شو ند. “[۴۰]

 

۵-۴= ما ده ۲ قا نون اخلا ل گر ان در نظا م اقتصا دی کشو ر

 

این ما ده جزا را بر ای امو ال نا مشر و ع تعیین کر ده است:” در ما ده ۲ ضبط کلیه امو الی را که از طر یق

 

خلا ف قا نون به دست آمد ه با شد به عنو ان جزای ما لی پیش بینی کر ده است.”[۴۱]

 

۶-۴=تا کید قو انین مو ضو عه ایر ان بر رد ما ل و مصا دره(مصو ب ۱۳۶۷)[۴۲]

 

قوانین مو ضو عه ایر ان هر یک پبر امو ن مو ضو ع مصا دره  قو انینی مصو ب کر ده اند که به آن می پر دازیم.                                                               بر اساس ما ده یک قا نون تشد ید مجا زات محتکر ان و گران فرو شان ،و تبصر ه ی ما ده و احد ه قا نون تشدید

 

مجا زات جا علین اسکنا س و ما ده ۸ قا نون بکا رگبری تجهیزات د ریا فت از ما هواره و ما ده ۱۳ قا نون اقدامات تامینی مصو ب ۱۲/۲/ ۱۳۳۹و ما ده ۴ قا نون تشد ید مجا زات مرتکبین ار تشاء واختلا س و کلاهبرداری مصو ب سال ۱۳۶۷  همه ی آنها، با تو جه به اینکه مو جب تشو یش اذها ن عمومی و یا مخل نظم عمومی و یا آسا یش مرد م می شو ندحکم به ضبط و مصا دره امو ال و جز ای نقد ی و سا یر مجا زاتها را پیش بینی کر ده اند.

 

۷-۴=  اصل ۴۹ فا نون اسا سی جمهو ری اسلا می ایر ان

 

اصل ۴۹ قا نونی اسا سی جمهو ری اسلا می ایر ان در بحث مصا دره می گو ید “دولت موظف است ثر وت ها ی نا شی از رباء ، غصب ،رشو ه،اختلا س،سرقت،قمار، سوءاستفاده ازموقوفا ت ،سو ء استفاده از مقا طعه کا ری ها ، و معا ملات دو لتی ، فرو ش زمین ها ی مو ات و مبا حا ت اصلی ،دایرکر دن اما کن فساد و سا یر مو ارد غیر مشر وع را گر فته و به  صاحبا ن  حق رد کرده  و درصورت معلوم نبو د ن او به بیت المال بد هد . این حکم با ید با رسیدگی و تحقیق و ثبو ت شر عی به و سیله دو لت اجرا شو د.”[۴۳]

 

۸-۴=  قانون  الحاق ایر ان به  کنوانسیو ن سا زمان ملل متحد بر ای مبا رزه با قا چا ق مو اد مخد ر و دارو ها ی رو ان گر دان

 

این قا نون در ما ده ۱۳ خود مصوب کر ده است:” بر اساس ما ده ۱۳ این کنو انسیو ن تطهیرعو اید نا شی از

 

قا چا ق مو اد مخد ر را جر م دانسته و دو ل عضو را مکلف به رعا یت این مو ضو ع نمو ده است”[۴۴]

 

 

 

 

 

۹-۴=حکم ما ده ۹ قا نون مد نی ایر ان[۴۵]

 

با عنا یت به حکم ما ده ۹ قا نون مد نی ایران مبنی براینکه مقررات عهودی منعقد ه بین دولت ایران وسا یر

 

دول به شرط مطابقت با قا نون اسا سی کشور درحکم قا نون می با شد” این ما ده با توجه به انعقا د قرارداد نامه هاو پیما ن نا مه های مشتر ک پو لشو یی و انتقال داد رسی می تو اند به مبا رزه با پو لشو یی کمک نما ید.

 

۱۰-۴=پیشنها د ها ی هشتگانه FATF  در مو رد تا مین ما لی ترو ریسم

 

همانطو ر می دانیم یکی از مقا صد پو لشو یان تا مین منا بع ما لی تر و ریسم وگر وها ی خر ابکا ر می با شد فلذا

 

FATFدر پیشنها ها ی ۱و۳ خو د درخصو ص مبا رزه با تا مین ما لی ترو ریسم ابراز می دارد:

 

۱-۱۰-۴= تصو یب و اجر ای قطعنا مه های سا زمان ملل[۴۶]

 

کشور ها ملزم به تصو یب و اجر ای قطعنا مه های سا زمان ملل  می با شند .”هر کشور باید برای تصویب و

 

اجرای کامل کنوانسیون بین المللی مصوب سال ۱۹۹۹ سازمان ملل در مورد مبارزه باتأمین مالی تروریسم اقدام هایفوری به عمل آورد .  کشورها همچنین باید در اولین فرصت ،قطعنامه های سازمان ملل به ویژه قطنامه ۱۳۷ شورای امنیت سازمان ملل در زمینه پیش گیری و خنثی کردن برنامه های تأمین ما لی اعمال ترویستی را اجرا کنند.

 

۲ـ۱۰ـ ۴ـ ضبط ومصادره دارایی ها ی ترویستی [۴۷]

 

هرکشورباید تدابیری برای ضبط فوری وجوه یا دیگردارایی ها ترویست ها تأمین کنندگان مالی تروریسم سازمان های ترویستی مطابق با قطعنامه های سازمان ملل درزمینه پیش گیری وخنثی کردن تأمین مالی ترورسیم واعمال ترویستی اتخاذ کنند.هرکشورباید همچنین یک سلسله مقررات قانون وضع کنند.تا مراجع ذی صلاح باکمک آنها بتواننداموالی را که ازاعمال ترویستی حاصل شده یا در اعمال ترویستی  به کارمی روند یا به این گونه اعمال تخصیص می یابند.یا به قصد تأمین مالی ترویسم اعمال ترویستی و یاسازمان های ترویستی اختصاص پیدا می کنند ضبط و مصادره کنند.

 

  ۱۱ـ ۴ـ قاعده مهّم

 

تو جه به این قا عد ه خیلی مهّم است.”در صورت کشف شدن مال تحصیل شده ازارتکاب جرم نیز تکلیف داد گاه تنها حکم به ردعین مال به مالک است نه حکم به پرداخت مثل با قیمت آن به وی، بنابراین اگرمال مزبور پس ازکشف به هر دلیل مفقود  ویا تلف شود . دادگاه حکم به رد آن و یا پرداخت مثل یا قیمت آن به مال با خته نخواهند داد”[۴۸] در پایان این بحث لازم می باشد اهمیّت مصادره ،و انواع مصادره و اجرای مصادره را با هم مروری داشته باشیم.

 

۱۲ـ ۴ـ اهمیّت مصادره

 

در اهمیت مصادره گفته شده است.”مصادره یکی از روش های مؤثر جهت مبارزه است چرا که همکاری قضایی

 

بین کشورها که دریک محدوده بین المللی انجام می پذیرد همکاری همه کشورها لازم وضروری است “[۴۹] و مصادره کردن کشور در برابر در خواست کشورتقاضاکننده قدری از توسعه جرم درعرصه جهانی می کاهد ویک اجماع کلی در مبارزه با این پدیده می باشد پس پذیرفتن اصل مصادره برای کشور بسیار مؤثر خواهد بود

 

 

 

 

 

۱۳ـ ۴ـ انواع مصادره

 

در خصوص انواع مصادره قوانین کشورها متفاوت است هر کشوری بنا به تشخیص وقانون اساسی وحاکمیت خود به مصادره توجه دارد .امّا مهمترین تقسیم بندی  می تو اند :

 

۱-۱۳۴= مصا دره امو ال خا ص [۵۰]

 

این امو ال مشخص و معین و معلو م است .

 

۲-۱۳-۴= مصا دره بهاء[۵۱]

 

الزام به پر داخت مبلغی پول بر اسا س ار زیا بی عو اید یا بد ل عو اید است .

 

۱۴—۴= نحو ه اجر ای حکم مصا دره

 

حکم ها ی صا دره بر ای مصا دره معمو لا”  به دو حا لت متصو ر می با شد.:

 

۱-۱۴-۴=  اجر ای مستقیم حکم مصا دره [۵۲]

 

کشو ری در خو است می کند تو سط کشو ر ی که از او در خو است شد ه است اجر ا می شو د

 

۲-۱۴-۴= اجر ای غیر مستقیم حکم مصا دره [۵۳]

 

تعهد کشو ر طر ف در خو است مصا دره مبنی بر تسلیم در خو است به مقا م ها ی صا لح کشو ر خو د به منظور

 

تحصیل حکم مصا دره.

 

آنچه از بحث مصا دره  امو ال و عو اید نا شی از جر م بر می آید  حا کی از آن است که کشو ر ها بر ای تسهیل امر مصا دره  امو ال با تصو یب قو انین را ه را بر ای مبا رزه با پو ل شو یی هموار  نما یند.

 

۵– همکا ری ها ی پلیسی

 

همکاری های پلیسی اگربرمبنای وظایف ومأموریت های محوله ودستورالعمل های موجود محقق شود راه مبارزه برای جرم پول شویی در تعقیب دستگیری ،تحویل به مراجع ذی صلاح بسیار مؤثر خواهد بود.فلذاما دربحث همکاری   پلیسی  تلا ش داریم  .تاریخچه  پلیس  در جهان وایران و مأموریت های آن واعلا میه های بین المللی و پلیسی علمی  واشاره به بند های از کنوانسیون سال ۱۹۳۱داشته باشیم .ومباحثی دیگر که درجای خودش آورده می شود.

 

۱ـ ۵ =تاریخچه پلیس جناحی در جهان

 

اگر به گذشته بر گرد یم و تا ریخ پلیس جنا حی را مطا لعه کنیم مشا هده می شود:”اولین کنگره جهانی پلیس

 

جناحی در سال ۱۹۱۴ د رموناکو(فرانسه ) برگزار شد کارشنا سا ن حقوقی و افسرا ن پلیس از۱۴ کشورجهان تأسیس ایجاد و اداره بین المللی سوابق جناحی وامکان فراهم نمودن شیو ه ها ی استر داد مجرمین را مورد مطا لعه وبر رسی قر ار داد ند.”۱ نا م رسمی این پلیس سا زما ن بین المللی پلیس جنا یی است که به نا م اختصا ری اینتر پل می با شد. ” در حا ل حا ضر ۱۸۱ کشو ر عضو این سا زما ن هستند که مقر آن در شهر لیو ن فر انسه می با شد .”[۵۴]

 

 

 

۲-۵= تا ریخچه مختصر ایتنر پل در ایر ان[۵۵]

 

اینتر پل تهر ان تا سا ل ۱۳۷۰ به صو رت یک د فتر تحت عنو ان دفتر ار تبا ط پلیس بین الملل در اداره کل تشخیص هو یت شهر با نی سا بق مستقر بو د لیکن بعد ازا دغام نیروها ی انتظا می و تشکیل  نیروی انتظا می و احد با توجه به اهمیت و ظا یف محو له به صورت یک ادراه کل تحت تا بعیت معا ونت تحقیقا ت و کشف جرائم وقت ناجا سا زماندهی شد . از مرداد ما ه ۱۳۷۷ با صلا حدید مسئو لین محتر م نا جا سا ختار سا زما ند هی اداره کل گستر ش یا فت…..   در حا ل حا ضر اینتر پل تهر ان تنها کا نا ل ار تبا طی مر اجع انتظا می و قضا یی داخل کشوریا خا رج از کشو رمی با شد . اداره کل پلیس بین الملل بمنظو ر اطلا ع رسا نی در با ره عملکرد کلیه ادرات و معا ونت ها ی ناجا درسطح بین المللی و همچنین انتقا ل تجا رب خود به سا یر کشو رها اقد ام به انتشا رنشریه ای به زبا ن انگلیسی با عنو ان (police review) کر ده است . این نشر یه به همکا ران نا جا درخا رج کمک می کند که درک و همچنین تعا مل بهتر ی با نیر و ی انتظا می جمهو ری اسلا می ایر ان داشته باشند.

 

• ۵= ما مو ریت ها ی محو له اینتر پل[۵۶]

اینتر پل هفد ه ما مو ریت مهم درانجا م و ظا یف محو له تعریف کرده است که ما دراینجا به هشت ما موریت

 

مهم اشا ره می کنیم.

 

۱-۳-۵= انجا م کلیه امو ر پلیسی در سطح دنیا

 

۲-۳-۵=استر داد مجر مین

 

۳-۳-۵= مبا رزه با مو اد مخد ر

 

۴-۳-۵= کشف جعل اسکناس

 

۵-۳-۵=  تعقیب بین المللی

 

۶-۳-۵= فر اهم سا ختن امکان مسا فر ت افر اد تحقیق در پر وند ه های تحت پیگیرد به کشو ری که متهم یا متهمین به آنجا متو ار ی شد ه اند

 

۷-۳-۵= ایجا د ار تبا ط و هما هنگی با مر اجع قضا یی کشو رها در رابطه با مجر مین متو ار ی از کشو ری به

 

کشو ر دیگر

 

۸-۳-۵=   هر امو ری که مو رد مر اجعه مراجع انتظا می داخلی کشورها قرارمی گیر د درصورتی که به خا رج

 

از کشو ر ارتبا ط یا بد.

 

• ۵= اعلا میه ها ی بین المللی [۵۷]

 

• بخشنا مه ها ی بین المللی است که بنا به درخواست اینتر پل کشو رها ی عضو توسط دبیرخا نه کل بر ای تما می اعضاء ار سال می شو د . که به( وانتد ها)[۵۸] مشهو ر می با شد .

۱-۴-۵= اعلا م آبی( استعلا م)[۵۹]

 

چنا نچه  فردی تحت نظر پلیس یک کشور با شد و این کشوربخواهد اطلا عا ت بیشتری راجع به او بد ست آو رد می تو اند از دیگر کشو رهای عضو و دبیر خا نه کل در خو است نما ید.

 

 

 

۲-۴-۵=اعلا ن سبز ( هشدار)[۶۰]

 

پلیس کشو ر ها ی عضو از و ضعیت یک فر د مجر م که محکو میت خو د را گذرانده بو سیله صدور اعلا م سبز نو ع ار تکا ب جر م ، شگرد کا ر او و دیگر اطلا عا ت لا زم درخصو ص چنین فردی را به اطلاع همتا یا ن خو د می رسا ند.

 

۳-۴-۵= اعلان زرد (گمشد گان)[۶۱]

 

این اعلا ن در خصو ص افر ادی صا در می شو د که از محل معمو لی خو د گم شد ه و هیچگو نه اثر ی از آنها نیست . لذا اینتر پل ازاین طر یق  می تو اند به خا نواده ها ی مفقو د ین کمک شا یا ن تو جه ای کند.

 

۴-۴-۵= اعلا ن مشکی ( اجساد شنا سا یی نشده)[۶۲]

 

پلیس از طر یق اینتر پل به تما م خا نواده ها اعلا ن می کند با مر اجعه به کشو ر و نگاه کر دن به آرشیو ها نسبت به افر ادی را که پیدا نکرده اند اقدام نما یند.

 

۵-۴-۵= اعلان قر مز ( پیگرد)[۶۳]

 

افرادی را که مر تکب جر م می شو ند و بر ای فر ار از اجر ای عدالت به کشور یا کشورها ی دیگر می گر یزند

 

می توان با صدور اعلان قر مز تحت پیگرد بین المللی قر ار داد.

 

 

 

 

 

۵-۵= همکاری پلیسی در کنو انسیو ن پا لر مو[۶۴]

 

کنوانسیون پالرمودرخصوص همکاری پلیسی ازتمام کشورها می خواهدهمکاری های زیر ، داشته با شند.

 

۱-۵-۵= ما هیت ، مکا ن ، نو ع فعا لیت مجر مانه ،اشخا ص مظنون.

 

۲-۵-۵= انتقال در آمد ها ی جر م یا امو ال حا صل از ار تکاب این جر ائم.

 

۳-۵-۵= انتقال امو ال.

 

۶-۵=مشکلاتی که کشو رها در همکا ری ها ی پلیسی با آن مو اجه هستند.[۶۵]

 

تعقیب و تحقیقات پلیسی در خصو ص تطهیرپو ل در داخل یک کشو ر با مشکلا ت فر اوانی رو بروست از جمله:

 

۱-۶-۵=  تحقیقات چکو نه آغاز شو د

 

۲-۶-۵=ارگان تعقیب کننده

 

۳-۶-۵= رد گیر ی چگو نه شرو ع و پا یا ن یابد

 

۷-۵=مو اردی از کنو انسیو ن سر کو ب قا چا ق غیر قا نونی مو اد خطر ناک[۶۶]

 

در سال ۱۹۳۶کنو انسیو ن سر کو ب قا چا ق غیر قا نونی مو اد خطر ناک با همکا ری بین المللی کشورها در زمینه مبا رزه با قا چا ق مو اد مخد ر تشکیل شد که بند های ۵و ۶ این کنو انسیو ندر خصو ص همکا ری پلیسی می با شد.

 

۱-۷-۵= امکان مکا تبه مستقیم بین دادگاههای کشو رهاو ادرات پلیس کشو رهای مختلف به جا ی استفاده از مجا ری دیپلما تیک که مو جب کند ی جر یان داد رسی می شو د.

 

۲-۷-۵= ایجاد یک اداره پلیس مر کزی در هر کشو ر بر ای رسیدگی به مو ضو ع قا چا ق مو اد مخدر

 

۸-۵= پلیس علمی[۶۷]

 

در آخر بحث همکا ری ها ی پلیسی  خو ب هست  به پلیس علمی اشا ره ای داشته با شیم  که شنا خت از این

 

مو ضو ع کمک خو بی به پروژه پول شو یی خو اهد کرد.” مو ضو ع پلیس علمی ،مطا لعه درطرق و وسا یل موثر کشف جر م و دستگیر ی مجر مین است انگشت نگا ری ، اسلحه شنا سی ،تجزیه و تحلیل آثاربا قیمانده درمحل وقو ع جرم ،تعیین نوع خون ریخته شده و تشخیص جعل ومسائل متعد د دیگری که درپیدا کرد ن مجرم و دستگیری اومو ثر است در این رشته علمی مو رد بر رسی قر ار می گیرد”[۶۸]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نتیجه گیری

 

همانطور در خلا ل بحث ها بیا ن گر دید بعضی از قسمت ها از جمله مو ضو ع همکا ری ها ی بین المللی با دقت و عمق  بیشتر ی پرداخته شد  تا هم به اهمیت  مو ضو ع و همچنین  با شنا خت  بهتری برای  مبارزه با پدیده پو لشو یی اقدام عملی در درو ن حاکمیت ملی و فر املی صورت بگیرد.ازمبا حث موجود برمی آید که کشورها ضمن حفظ اقتدار ملی به این پدیده به عنوان یک جرم بین المللی وخطر نا ک نگا ه نما یند.و با الحاق به کنوانسیون ها زمینه محو پول شو یی را فراهم سا زند.چنانچه همکاری های بین المللی صورت نگیرد نه تنها جرم پو ل شویی کاسته یا کم نمی شود بلکه دامنه آن هر روز وسیع تر خو اهد شد.

 

 

 

 

 

[۱] عمید ،حسن ،همان ،صفحه ۱۱۰۰

 

[۲] ضیایی بیگدلی،محمد رضا ، حقو ق بین الملل عمومی،چاپ سی و پنجم،انتشارات گنج دانش،۱۳۸۷، صفحه ۵۰۲

 

[۳] شبرنگ،محمد، منشو ر ملل متحد،چاپ نهم،انتشارات دانشور،۱۳۸۸، صفحه ۱۲

 

[۴] مو منی،مهدی،همان، صص۲۳و ۲۴

 

[۵] همان ،صفحه ۲۲۶

 

[۶] همان ، صفحه ۱۵۷

 

[۷] پیشین ، صفحه۷۱

 

[۸] شریعت باقری،محمد جو اد،حقوق کیفری بین المللی،چاپ هشتم،انتشارات جنگل،۱۳۸۸،  صص ۲۰۱ و ۲۰۲

 

[۹] گلدو زیان ،ایرج،حقوق جزای عمو می ایران ،جلد اول ،چاپ یازدهم ،انتشارات دانشگاه تهر ان ،۱۳۸۸،صفحه ۲۵۰

 

[۱۰] هما ن ،صفحه۲۷۵

 

[۱۱] همان ،همان صفحه

 

[۱۲] شریعت با قر ی،محمد جو اد،حقوق کیفری بین المللی،چاپ هشتم ،انتشارات جنگل،۱۳۸۸،  صفحه۱۹۳

 

[۱۳] جعفر ی لنگرودی،محمد جعفر ،همان، صفحه۳۵

 

[۱۴] هما ن ،همان صفحه

 

[۱۵] همان ،همان صفحه

 

[۱۶] حقیقت خواه،سعید،آشنایی با سازمان بین المللی پلیس جنایی (اینتر پل)به آدرسwww.dadsetan.blogfa/c om /     :

 

[۱۷] گلدوزیان،ایرج ،همان، صفحه ۲۶۴

 

[۱۸] همان ،همان صفحه

 

[۱۹] همان،همان صفحه

 

[۲۰] همان ،صفحه ۲۶۵

 

[۲۱] گلدوزیان ،ایرج،همان، صفحه ۲۶۴

 

[۲۲] قانون استرداد مجرمین ،ماد ه ی سه ،بند اول

 

[۲۳] همان ،همان، بند دوم

 

[۲۴] همان ،همان ،بند سو م

 

[۲۵] پیشین ،صفحه  ۲۷۰

 

[۲۶] خسروی فارسانی،داریوش،همان، صص۸۰ و۸۳

 

[۲۷] همان ، صص ۸۶و ۸۷

 

[۲۸] جعفر ی لنگرودی،محمد جواد،همان ،صقحه۴۰۷

 

[۲۹] همان،همان صفحه

 

[۳۰] همان ،همان صفحه

 

[۳۱] مو منی،مهدی ،همان، صفحه ۴۶

 

[۳۲] پیشین ،همان صفحه

 

[۳۳] خسروی فارسانی ،داریوش،همان،  صفحه  ۸۹

 

[۳۴] آشوری ،محمد ،آیین داد رسی کیفری،جلد دوم ،چاپ ششم،انتشارات سمت،۱۳۸۴، صفحه ۶۱

 

[۳۵] همان ، همان صفحه

 

[۳۶] میر محمد صا دقی،حسین،همان، صفحه ۳۵۸

 

[۳۷] شفیعی مازندرانی،سید محمد،همان، صفحه۸۴

 

[۳۸] پیشین،  صفحه ۳۵۹

 

[۳۹] پیشین ،همان صفحه

 

[۴۰] پیشین، همان  صفحه

 

[۴۱] پیشین ، همان صفحه

 

[۴۲] پیشین ،همان صفحه

 

[۴۳] معاونت آموزش قوه قضائیه ،همان، صص۷۴،۷۵

 

[۴۴] هما ن ،همان صفحه

 

[۴۵] همان ،همان صفحه

 

[۴۶] همان ،همان صفحه، به نقل از کا توزیان،ناصر،قانون مدنی در نظم کنونی ،چاپ پنجم ،نشرداد گستر ،۱۳۸۰،صفحه۳۱

 

[۴۷] جزایری ،مینا ،همان ، صفحه۲۰۹

 

[۴۸] همان ، همان صفحه

 

[۴۹] خا لقی،علی،آیین دادرسی کیفری ،چاپ چها رم ،شهر دانش ،۱۳۸۹ ،  صفحه ۲۶۶

 

[۵۰] پیشین ، صفحه ۹۳

 

[۵۱] پیشین ،همان صفحه

 

[۵۲] پیشین ، صفحه۹۴

 

[۵۳] حقیقت خو اه ،سعید ،آشنایی با سازمان بین المللی پلیس جنایی، صفحه۱به آدرسwww.dadsetan.blogfa.c om/

 

[۵۴] پیشین ،همان صفحه

 

[۵۵] پیشین ،صفحه ۴

 

[۵۶] پیشین ،صفحه ۱

 

[۵۷] پیشین ، صفحه ۳

 

[۵۸] wanted

 

[۵۹] blue  notice  enquiry

 

[۶۰] green  notice   waming

 

[۶۱] yellow  notice  missing

 

[۶۲] black  notice   united  ratified  body

 

[۶۳] Red  notice wan ted

 

[۶۴] خسروی فارسانی ،داریوش ،همان، صفحه ۱۰۲

 

[۶۵] همان ، صفحه ۱۰۰

 

[۶۶] میر محمد صا دقی، حسین ،همان،  صفحه ۳۰۰

 

[۶۷] police   scientifque

 

[۶۸] گلدو زیان ،ایرج ،همان،صفحه ۱۸۶