و اکنش ها ی ملی و فر املی در قبا ل پو ل شویی

 

با پیشر فت تکنو لو ژی ، کم شد ن فا صله ها ، عملا” مر ز ها ی جغر افیایی دیگر مفهو م ندارد  ارتباط و

 

تبا دل فعا لیت ها خیلی را حت صو رت می گیرد.فلذ ا تحو لات اجتماعی ، مها جر ت های  دسته  جمعی و گستر ش تجا رت جها نی و عبو ر از مرز ها جرم پو ل شویی رو به گستر ش نها ده است. به تعبیر ی درفرصت کوتا ه ثروت کلا ن حا صل می شود .در را ستا ی این تحو ل و تو سعه می طلبد و اکنش ها ی  ملی و فراملی در قبا ل پول شویی بیشتر گردد.در مبحث  دوم تلا ش خو اهد شد واکنش ها ی ملی و فر املی صو رت گر فته را داشته با شیم .مبحث از دو گفتار شکل می گیرد در گفتار اول واکنش ها ی فراملی بحث خو اهد شد و در گفتار دوم واکنش های ملی صورت گر فته مو رد برر سی قرارخواهد گرفت.با ید بیان شود واکنش های صورت گر فته خو ب و مو ثر بو ده ولی کا فی نیست. چر ا که هنوزخیلی ازموارد ناشناخته ما ند ه است  مطا لعه عمیق این واکنش ها ما را به نقا ط ضعف و قو ت آن آشنا خو اهد کر د و تصمیمات آتی را راهنما خو اهد شد .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گفتار نخست

 

 

 

                                        واکنش ها ی فر املی

 

در قبال پو لشویی و اکنش ها ی فر املی خو بی صو رت گر فته است در این پا یا ن نا مه نمی شود همه وا کنش ها را بحث کردو لی می شو د به بخشی از آن پرداخت. فلذا در این گفتار دردو قسمت :

 

اول -اسناد بین المللی

 

دوم -همکا ری ها ی بین المللی بحث را دنبا ل می کنیم.

 

الف = اسنا د بین المللی

 

همانطوردرمقد مه مبحث دوم بیان گردید تو سعه وتحولا ت جها نی بدنبا ل خود تو سعه و تحولات درپول شویی رادر پی داشته است متعاقب آن تغییرو تو سعه درواکنش ها ی ملی و فراملی هم صورت های زیادی پیدا نـموده است.

 

ضمن بررسی اسنا د بین المللی به ۶ سند مهم برمی خوریم که آن عبا رتند از:

 

۱-اعلا میه بال ۱۹۸۸

 

۲-کنو انسیو ن وین ۱۹۸۸

 

۳-کنو انسیو ن تطهیر پو ل شو را ی ارو پا ۱۹۹۰

 

۴-دستو رالعمل شو رای ارو پا ۱۹۹۱

 

۵-کنو انسیو ن سا زما ن ملل متحد ۲۰۰۰(پا لر مو )

 

۶- گرو ه اقدا م ما لی  (fatf)1989

 

این اسناد در قبا ل جر م پو ل شو یی و چگو نگی مبا رزه با آن تنظیم شد ه اند و همه کشو رها ی متعا هد را ملزم به مبا رزه و اجر ای مفا د و تعهدات آن کر ده اند.در ادامه به شر ح مختصر هر یک از این اسنا د می پر دازیم و ضرورت امکان طرح همه مفاد اسنا د وجود ندارد ولی تلا ش می شو د از هرسند یک  مفاد رامورد بررسی قرار دهیم.

 

۱-اعلامیه بال ۱۹۸۸ [۱]

 

کمیته باسل متشکل از نما یند گان با نک های مر کزی و مقا مات نظا رتی در کشو رها ی بلژیک ، فرانسه،آلمان،ایتا لیا،ژاپن لو کزامبورک،هلند ،اسپا نیا ،سو ئد،سوئیس،انگلستان ،آمریکا می باشد.در سال ۱۹۸۸ کمیته با سل اصو ل او لیه را درخصو ص پو ل شویی منتشر کردکه بیشتر توصیه می نمود که مدارک شنا سایی منا سب اخذ شده و درمورد معا ملات ما لی طبق قوانین و مقررات عمل شو د.

 

۱-۱=مهمتر ین هد ف این بیا نیه که در سال ۱۹۸۸ صادر شد عبا رتند از:

 

*محا فظت از سیستم با نکی در قبا ل  جرم پول شو یی

 

 

 

 

 

 

 

۲-۱=این بیا نیه بر اصو ل زیر تا کید دارد:

 

۱-۲-۱=شنا سایی مشتر ی[۲]

 

بانک ها با ید برای احراز هویت اصلی مشتری کوشش منطقی بنما یند.

 

۲-۲-۱= تطبیق با مقر رات[۳]

 

مد یریت با نک ها با ید مطمئن شو ند هرداد وستد ی با اصو ل علمی ، اخلا قی،قا نونی ،ومقررات تطبیق دارد.

 

۳-۲-۱=همکا ری با سا زمان ها ی مجر ی قا نون [۴]

 

با نک ها می بایست درمواردی که دلا یل منطقی برای شک وجود دارد. با مجریا ن قا نون همکا ری کنند.

 

 

۳-۱= اسا س رهنمود ها ی مد یر یت کمیته بال

 

رهنمودها ی کمیته با ل براسا س مد یریت ریسک در سیستم های ما لی می با شد.

 

با بر رسی ها ی که در این  اصو ل انجا م می پذیرد کا ملا ” پول شو یان را هها ی خو د را بسته شد ه  می بینندچرا که مهمتر ین روش های مجر ما ن تلا ش بر ای  پنها ن کردن  منشاء درآمد ها می با شد. بطوری که خود را بر اساس اصو ل شنا سایی مشتر ی و تطبیق با مقررات وهمکاری با مجاری قا نونی ،راه تطهیر بوسیله نقل و انتقا لات با نکی  را بر خو د مسدود دید ه بخشی از این جر ائم کا سته می گر دد.چر ا که سیستم با نکی یکی از را ههای موثر و آسان پول شویی می باشد.

 

 

 

۲-کنو انسیو ن وین ۱۹۸۸ سا زمان ملل متحد[۵]

 

در ۱۹ دسامبر سال  ۱۹۸۸ میلا دی هیا ت ها ی نما یندگی کشو رها ی شر کت کنند ه برای امضاءکنو انسیون جد ید ی که به همت سا زمان ملل متحد  بر ای مبا رزه با مو اد مخد ر و عو اید حا صل از آن تد وین گر دید ه بو د درشهروین گردهم آمد ند. این دغدغه سبب شد که سا زما ن ملل متحد به تدوین کنوانسیون تحت عنوان کنــــو انسیو ن سا زمان ملل متحد علیه  قاچا ق مواد مخد رومواد روان گردان نام گرفت.که بنام (کنوانسیو ن مواد مخد رسا زمــــا ن ملل متحد یا کنو انسیو ن وین ۱۹۸۸) شنا خته شد .

 

“این کنوانسیون دریازدهم نو امبر۱۹۹۰ لا زم لاجر اء شد ه تا سا ل ۱۹۸۹ هشتا د ونه کشو رآن را امضاء کــــــرده بودندو تا به الآ ن ۱۱۵ کشو ر آن را امضا ء و تا یید کر د ه اند”[۶]

 

۱-۲=بند ۱ ما ده ۳ کنو انسیو ن وین [۷]

 

کنو انسیو ن ۱۹۸۸ وین در بند ۱ ما ده ۳ کنو انسیو ن وین در مبحث جر ائم و مجا زا ت ها مقرر می دارد:

 

۱-۱-۲=  هر یک از طر ف های متعا هد تد بیر لا زم را بر ای جر م شنا ختن عمد ی هریک ازجرائم زیردرقوانین داخلی خو د اتخاذ نما یند.

 

الف-۱-۱-۲= تو لید ،ساخت ،استخراج ،عرضه ،بر ای فروش،تو زیع فروش،حمل به هر شکل و تحت هرشرایط…..

 

ب-۱-۱-۲=  کشت خشخا ش ، بو ته کو کا،و یا گیاه شا هدانه به منظور ،تو لید مو اد مخدر …

 

ج-۱-۱-۲= ما لکیت و یا خر ید هر نوع مواد مخدر و یا داروی روان گردان به منظورار تکاب هر یک از جر ائم در بند مذکو ر.

 

د-۱-۱-۲= ساخت ، حمل و یا تو زیع و سا یل مو اد اولیه و مو اد شیمیایی …

 

ذ -۱-۱-۲= سازما ندهی ، مد یریت ،یا تا مین ما لی هر یک از جر ائم مذکو ر در بند ویژ گی ها ی ۱ الی ۴

 

۳-کنو انسیو ن تطهیر پو ل شو رای ارو پا ۱۹۹۰

 

این کنو انسیو ن که در سطح منطقه ای در هشتم نو امبر ۱۹۹۰ منعقد شد به عنو ان ” کنو انسیو ن راجع به

 

تطهیر ، بازرسی ، تو قیف و مصا دره عو اید نا شی از جرم شو رای اروپا مصو ب ۱۹۹۰ استراسبورگ”[۸]مشهو ر

 

است.این کنو انسیو ن بیشتر در خصو ص همکا ری ها ی قضا یی و تسهیل در امر مصا دره امو ال و عو اید حاصل از جرم منعقد شد ه است.کنو انسیو ن مواد مختلفی دارد که ما ده ۶ این کنوانسیون به بحث پول شو یی ارتباط نزدیکی دارد که درادامه به هد ف اصلی و ما ده ۶ این کنو انسیو ن پرداخته می شو د .”هد ف اصلی ازانعقاد این کنوانسیو ن حما یت از همکا ری قضا یی بین کشو رها جهت تسهیل امر مصا دره  امو ال و عو اید حا صل از جرم می باشد این کنو انسیو ن یکی از نو زده کنو انسیونی است که تا کنو ن شو را ی ارو پا مو رد تصو یب قر ار داد ه است  درحا ل حاضر تو سط دوازده کشور عضو امضاء شده و چهار کشور دیگر به طور رسمی اعلا م کردند که پس از تشریفات                                                                                                                                             رسمی آنرا امضاء نما یند”[۹]

 

۱-۳= ما ده ۶ کنو انسیو ن تطهیر پو ل شو رای اروپا( ۱۹۹۰)[۱۰]

 

این کنو انسیو ن در ما ده ۶ جر ائم تطهیر پو ل را بصو رت زیر بیا ن می دارد:

 

هر یک از د ولتها ی عضو با ید مطا بق اصو ل اسا سی حقو ق دا خلی خو د ،قا نونگذار ی و اقد امات دیگر ی را که بر ای تثبیت جر م جز ایی در صو رت ار تکاب عمد ی، اعما ل زیر  لا زم است اتخا ذ نما یند.

 

الف-۱-۳= تبد یل یا انتقا ل دارایی با علم به اینکه آن داراییها عو اید نا شی از جر م می باشند به قصد اختفاء یا تغییر منشاء نا مشر وع  اموال  یا کمک به هرشخصی که  در ارتکا ب جرم  مقد سی نقش داشته برای گریزاوازپیا مدها ی قا نونی اعما لش.

 

ب-۱-۳= اخفاء یا تغییر ما هیت و اقعی ، منشاء ، محل ،و ضعیت ،جا بجا یی ، ما لکیت یا حقو ق متعلق به اموال یا علم به اینکه اینگو نه اموال عواید نا شی ازجرم هستند ومطا بق اصول قا نون اسا سی ومفا هیم بنیادی ازسیستم خو د.

 

ج-۱-۳=  شر کت، همکا ری ، یا تبا نی برای ار تکاب ،شرو ع به ارتکاب و معا ونت (با حضو ر در صحنه جرم یا بدون حضو ر در صحنه جر م ) تسهیل و دلالت برای ارتکا ب هرجرمی که مطا بق این ما ده مشخص شده است . ملا حظه شد این کنو انسیو ن کشو رهای عضو را ملز م به جر م انگا ری اعما ل فوق درحقو ق داخلی خود می نماید

 

 

 

 

 

 

 

۴-دستورالعمل شورای اروپایی( ۱۹۹۱ )[۱۱]

 

الف-۴= این دستورالعمل در ۱۰ ژوئن ۱۹۹۱ تو سط شورای وزیران اقتصاد و امورما لی اروپا تصو یب شد ه است.

 

ب-۴=هدف ازتصویب این دستورالعمل جلوگیری ازمورداستفاده قرارگرفتن سیستم مالی به منظورپول شویی می باشد.

 

ج-۴= این دستو رالعمل مشتمل بر اکثر تو صیه ها ی گر و های ما لی بو ده و تلا شی از سو ی جا معه ارو پا بر ای مبا رزه با گستر ش قا چا ق مو اد مخد ر و سایر جر ائم سا زما ن یا فته می باشد .

 

۱-۴= ماده ۶ دستو رالعمل اروپا یی ۱۹۹۱

 

این دستورالعمل علا وه بربیا ن موارد مختلف در ما ده ۶ درخصو ص پو ل شو یی و پیرامون آن بیا ن می دارد:

 

۱-۱-۴= دو ل عضو با ید اطمینا ن حا صل کنند که تما م اشخا ص دخیل کا ملا” با مقا ما ت ذیربط همکا ری کر ده و اعما لی را که ممکن است پو ل شو یی محسو ب شو ند به آنان گز ارش دهند.

 

۲-۱-۴=گزار ش کر دن مو ارد مشکو ک از ضروریات می با شد.

 

۳-۱-۴=پو لشو یی را لزوما”  محدود به قا چا ق مواد مخدر نکر ده  بلکه بررسی امکا ن  توسعه این جرم به عو اید حا صل از کلیه اعمال مجر ما نه مهم را به اعضاء تو صیه نمو ده است.

 

 

 

۵ – کنو انسیو ن ملل متحد پا لر مو (۲۰۰۰)

 

” این کنو انسیون مشهو راست به کنوانسیو ن سا زما ن ملل برای مبا رزه با جرائم سا زما ن یا فته فراملی *پالرمو”[۱۲]

 

۱-۵=“این کنو انسیون در تا یخ ۱۵ نو امبر ۲۰۰۰ طی قطعنامه ۵۵/۲۵ در اجلا س پنجا ه و پنجم به تصو یب مجمع عمو می رسید و در دسامبر ۲۰۰۰ در پا لر مو ، ۱۲۳ د ولت از جمله ایران و تا اواسط ما رس ۲۰۰۰ بیش از۱۴۷ د ولت اقد ام به امضا ء نمو دند و ۳۲ د ولت نیز آن را تصو یب کر ده اند  لذا تا لا زم الاجر ا شد ن کنو انسیو ن که طبق ما ده ۳۸ کنو انسیو ن به جهل امضا ء نیاز دارند فا صله زیا دی ند ارد.”[۱۳]

 

 

۲-۵= هر چند کنو انسیو ن و ین ۱۹۸۸جهت مبا رزه با قاچا قچیان و قاچا ق مواد مخد رفرصت  بزرگی را فراروی جها ن قر ار داده است  و لی پیشر فت سریع در رشد فز اینده  فعا لیتها ی مجرما نه سبب شد کشورها ی سا زما ن ملل به فکر اجما ع جها نی و سا زما ن یا فته با شند که زمینه بروز و تد وین کنو انسیون پا لرمو مهیا گر دید و به تصو یب رسید.

 

۳-۵= قلمرو شمو ل کنو انسیو ن ( پا لر مو )[۱۴]

 

دامنه شمو ل کنو انسیو ن (پا لر مو )  به ۴ جر م تصر یح شد ه است:

 

۱-۳-۵= مشارکت در فعا لیتهای گروه های جنا یتکار سا زما ن یا فته

 

۲-۳-۵= پو ل شو یی

 

۳-۳-۵= ار تشاء (فساد ما لی)

 

۴-۳-۵=  ما نعت از اجر ای عدالت

 

۴-۵= ماده ۲ کنو انسیو ن پا لر مو [۱۵]

 

این کنو انسیون در خصو ص جرائم فراملی ویژگی ها ی را بیا ن نمو ده است که برپا یه تعا ریف

 

کنو انسیو ن جرم د رصو رتی ما هیتا” فر املی است که :

 

۱-۴-۵= در بیش از یک کشو ر ارتکا ب یا بد .

 

۲-۴-۵= در یک کشو ر واحد صو رت گیر د .اما بخش زیا دی از مقد ما ت ، طرح ریزی ، یا کنتر ل یا هدایت آن در کشور دیگر انجا م  شود.

 

۳-۴-۵ = در یک کشورواحد صورت گیرد اما یک گروه مجرم سا زمان یا فته که در بیش ازیک کشورفعا لیت دارد . در آن دخا لت داشته با شد.

 

۴-۴-۵= در یک کشو ر انجا م شد ه با شد و لی اثر ات قا بل ملا حظه ای در کشو ر دیگر داشته با شد.

 

نکته مهم در مورد کنو انسیو ن این است که مفا د آن قا بل تسری به جرائم سیا سی و تروریسم نبو ده زیرا در تعر یف جر م سا زما ن یا فته مقرر می دارد “اعمالی به مو جب کنو انسیو ن جر م تلقی می شو ند که با هد ف کسب منفعت ما لی صو رت می گیر د

 

۶-گروه  اقدام ما لی  (ّFATF) [17]

 

گرو ه اقدام ما لی FATFدر سال ۱۹۸۹ از سو ی کشو رها ی گر و ه ۷ شکل گر فت .یک سا زمان بین الدولی

 

است هد فش تو سعه وپیشر فت دانش بین المللی نسبت به مسئله ی پول شو یی است در اکتبر ۲۰۰۱ گروه اقدام ما لی ما موریت خود را گسترش داد و شا مل مبا رزه با تروریسم نیز سا خت. گروه اقدام مالی یک  مجموعه سیاستگذاری است که کا رشنا سان حقو ق ما لی ضا بطان قا نون  را در کنا رهم قرار می دهد . تا  درقو انین ، مقررات کشو رها اصلا حا ت لازم پد ید آید. درحا ل حا ضر ۳۳ حوزه قضا یی ( کشورها ی سرزمینی) و ۲ سا زمان منطقه ای عضو گرو ه اقدام ما لی هستند .

 

این ۳۵ عضو هسته ی، تلا ش ها ی جها نی مبا رزه با پو ل شو یی و تا مین ما لی تر و ریسم را تشکیل می دهند .

 

همچنین ۲۷ سا زمان بین المللی و منطقه ای بعنوان اعضا ی و ابسته به نا ظر با گروه اقدام ما لی همکا ری می کنند.

 

۱-۶=  وظیفه اصلی گروه اقدام ما لی در ارتباط با پو ل شو یی[۱۸]

 

این گروه چهل تو صیه مهم ارائه کرده است که ما ضرورتی برای طرح همه چهل تو صیه ندا ریم اما به سه

 

و ظیفه اصلی در ارتباط با پو ل شو یی می پر دازیم.

 

۱-۱-۶=  نظا رت بر پیشرفت اعضاء در اجر ای تدابیر مقا بله با پو ل شو یی

 

۲-۱-۶=  تجدید نظر و گزارش روند تکنیک ها ، اقداما ت متقا بل

 

۳-۱-۶= تو سعه اتخا ذ واجرای استانداردهای مبا رزه با پو ل شو یی در جها ن

 

[۱] آقایی ، علی اصغر ، به آدرس                     agaei 50 .blog fa. Co m/

 

 

 

[۲] k y c  (know       your      coustomer)

 

[۳] complince

 

[۴] cooperation

 

[۵] the   vienna  con ven tion   : the 1988  u.n.  con ven tion against lllicit  traffic   in

 

narcotic    Drugs   and psyc hotropic   substane

 

 

 

[۶] مبر محمد صا دقی،حسین ،همان ، صفحه ۳۴۳

 

[۷] جزایری،مینا،همان ، صفحه ۱۴۲

 

[۸] the  council of  europe  conventionnon    laundering  search  seizure  and con

 

fiscation  of   proceeds   frorn crim  sterasborg   ۱۴۱  now  ۱۹۹۰٫

 

 

 

[۱۰] میر محمد صا دقی ،حسین ، همان ،صفحه ۳۴۶

 

[۱۱] خامنیان ،سمانه، همان ،صفحه  ۷۴

 

 

 

[۱۲] united   nation  con ven tion  against  trans national    or ga nized   crimes 2000

 

[۱۳] سلیمی ،صادق،به آدرس ،dr.salimi law.blogfa. com /

 

[۱۴] جزایری،مینا،همان، صفحه ۱۸۵

 

[۱۵] جزایری،مینا،همان، صفحه ۱۸۵

 

[۱۶] پیشین،همان  صفحه

 

[۱۷] صفدری،اکبر،به آدرس                     http://bakakia.persianblog.ir/post/6/

 

[۱۸] همان