علمی : گردش عملیات واحدهای تحقیق و توسعه |
از آنجا که فعالیت واحدهای تحقیق و توسعه غالباً جنبه نوآوری داشته و از هر گونه تکرار به دور است، میبایست هر فعالیت در چارچوب پروژههایی با زمان و هزینه مشخص، تعریف و اجرا شود. مسیر انتخاب، اجرا و بهره برداری از نتایج پروژه، نیازمند انجام عملیاتی است که در زیر توضیح داده میشود. (بیدالت، م. شاکری و دره شیری، ۱۳۹۲)
- انتخاب پروژه
یکی از اساسیترین و مهمترین فعالیتهای واحدهای تحقیق و توسعه، انتخاب پروژه است که میبایست مسیر زیر را طی نماید:
۲-۱-۷-۱-۱- دریافت پیشنهادات؛ اساسیترین منابع ارائهکننده پیشنهادات، مدیریت مؤسسه، کارکنان مؤسسه و مشتریان و استفادهکنندگان از کالاها و خدمات مؤسسه هستند. اخذ پیشنهادات مستلزم طراحی و بکارگیری سیستمهای مناسبی است که از جمله میتوان به سیستم پیشنهادات اشاره کرد.
۲-۱-۷-۱-۲- مقایسه پیشنهادات با استراتژیها و اهداف مؤسسه؛ بدون شک از میان پیشنهادات متعددی که به واحد تحقیق و توسعه می رسند، تعداد کمّی از آنها با استراتژیها، اهداف و سیاستهای مؤسسه مطابقت دارند که انتخاب آنها مستلزم آگاهی درست مدیران و کارشناسان واحد تحقیق و توسعه از استراتژیها، اهداف و سیاستهای مؤسسه است.
۲-۱-۷-۱-۳- تدوین پیشنهادات به صورت پروژهها؛ پیشنهادات انتخاب شده هنوز خام بوده و امکان بررسی آنها از جنبه امکانپذیری فنی و اقتصادی وجود ندارد. لذا می بابیست برای هر یک از پیشنهادات هزینه و زمان لازم، توسط کارشناسان مطلع، برآورد شود تا امکان انتخاب و تصمیم گیری فراهم گردد. (شبلی، ۱۳۷۵)
اینکه چه پروژهای مناسب است و باید اجرا شود، سئوال پیچیده ای است. نتایج یک پروژه خوب باید به طور مؤثر توسط واحد مربوطه قابل استفاده بوده و با اهداف شرکت سازگار و استفاده از منابع شرکت را بهینه کند. مؤثرترین را بکارگیری منابع تحقیق و توسعه، مرتبکردن پروژهها بر حسب اولویت است.
برای انتخاب پروژههای تحقیق و توسعه، وجود یک سیستم ضروری است. یک نقطه خوب برای شروع ، تهیه چک لیستی است که شامل معیارهای لازم باشد. البته معیارها از مؤسسهای به مؤسسه دیگر متفاوت است اما چکلیست یک نقطه شروع قابل قبول برای اکثر مؤسسات است تا بتوانند چک لیست مناسب خود را تهیه کنند. علاوه برآن می توان از نمودار پروژه و یا شایستگی پروژه استفاده نمود. (برگن، ۱۹۹۰)
- اجرای پروژه
پس از انتخاب پروژههای مناسب، نوبت به اجرای آنها میرسد. اجرای هر پروژه هفت گام اساسی را طی می کند که عبارتند از: (فولادی، ۱۳۹۱)
-
- انتخاب مجری پروژه؛ برای اجرای هر پروژه میبایست یک نفر مسؤلیت و اختیار نسبتاً کامل داشته باشد. شرایط لازم برای مجری هر پروژه علاوه بر زمینه تخصصی و تجربی، مستلزم ویژگیهای مدیریتی نیز هست. مجری پروژه باید مدیری باشد که با وظایف برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و رهبری و کنترل فعالیت آشنا بوده واز تواناییهای لازم برخوردار باشد.
- برنامه ریزی و بودجهبندی تفصیلی پروژه؛ یکی از اساسیترین وظایف مجری پروژه تعیین نقاط استراتژیک پروژه و فعالیتهای کلیدی آن، زمان و هزینه لازم برای هر مرحله و نتیجه حاصل از هر مرحله از پروژه است. زیرا بدون وجود چنین نقاط استراتژیک و فعالیتهای کلیدی، امکان کنترل فعالیتها وجود نخواهد داشت.
- تجهیز نیروی انسانی مورد نیاز اجرای پروژه؛ هر پروژهای نیازمند نیروی انسانی متخصص ویژه خود میباشد که ممکن است از درون مؤسسه تأمین شود و یا ناگزیر از جذب آنها از بیرون مؤسسه باشد. در هر صورت اجرای موفقیتآمیز هر پروژهای در گرو دانش و تواناییهای تخصصی نیروی انسانی و نیز قابلیتهای آنها در انجام کار گروهی میباشد.
- تدارکات مواد و تجهیزات؛ غالباً پروژهها نیازمند مواد و ابزار آزمایشگاهی مختلفی است که میبایست یا از طریق سایر واحدهای مؤسسه و یا مراکز و مؤسسات دیگر تأمین شود. نکته حائز اهمیت دیگر اینکه برخی از پروژهها نیازمند سرمایهگذاری زیاد در این زمینه است و گاهی به همین دلیل اینگونه پروژهها متوقف میشوند و به اتمام نمیرسند.
- تدوین گزارش پیشرفت پروژه رفع موانع و انحرافات؛ در هنگام اجرای پروژه و خصوصاً در نقاط استراتژیک برنامه میبایست گزارش پیشرفت پروژه تدوین شود تا موانع و انحرافات مشخص شده و نسبت به رفع آنها اقدام شود. مطمئناً ارائه گزارش پیشرفت پروژه به مدیریت مؤسسه، در رفع موانعی که مربوط به سایر واحدها و همکاری آنها میشود، نقش اساسی در پیشرفت پروژه دارد.
- تدوین گزارش نتایج پروژه؛ هر پروژه تحقیق و توسعهای به نتیجه یا نتایجی منجر میشود که ممکن است بهبودی در مواد، اطلاعات، ابزار، محصول و… بوده و یا اصولاً بتوان آن را یک نوآوری به حساب آورد، اگرچه در مواردی ممکن است نتیجه پروژه صرفاً ارزش عملی داشته و نتیجه عملی به بار نیاورد. در چنین مواردی نیز باید نتیجه را یک پیروزی به حساب آورد زیرا این نتایج غالباً زیربنای تجربی مناسبی برای سایر پروژهها فراهم میآورد.
- بهره برداری از نتایج پروژه
با تدوین گزارش نتایج پروژه، کار تیم تحقیق پایان نمیپذیرد و میبایست تا هنگام بهره برداری کامل از نتایج آن با مسئولان ذیربط همکاری داشت. البته در خیلی از پروژهها نتیجه پروژه یک روش یا یک محصول یا ترکیبی از مواد است و نمیتوان مرز مشخصی میان گزارش نتیجه پروژه و بهره برداری از آن را مشخص نمود. اما به هر حال می بایست همکاری مناسبی میان مجری، کارشناسان پروژه و مسئولان واحد استفاده کننده از نتایج پروژه، وجود داشته باشد تا نسبت به استفاده از نتایج پروژه مقاومتی ایجاد نشود. (امامجمعه زاده، ۱۳۸۳)
فرم در حال بارگذاری ...
[جمعه 1400-02-31] [ 05:17:00 ب.ظ ]
|