از لحاظ تطبیقی نظرات فقه واهل سنت وهمچنین قانون مدنی که بیشتر جنبه فقهی آن حاکم است در زمینه اذن پدر یا جد پدری در نکاح بر باکره نظریات ودید گاههای متفاوتی را دارند ما اینها را در پنج مباحث به طور زیر دسته بندی کرده ومورد مطالعه قرار می دهیم:

مبحث اول)استقلال پدر یا جد پدری در نکاح باکره

مبحث دوم)استقلال دختر باکره در نکاح

مبحث سوم)تشریک بین دختر باکره وپدر یا جد پدری در نکاح

مبحث چهارم)وجود اذن پدر یا جد پدری در نکاح دایم واستقلال باکره در نکاح منقطع

مبحث پنجم)استقلال باکره در نکاح دایم ووجود اذن پدر یا جد پدری در نکاح منقطع

در این میان مباحث اول ودوم دارای طرفدارانی بیشتری نسبت به نظریه های اخیر می باشد ما نیز به بررسی تطبیقی فقهی وسنتی وحقوقی دو دید گاه به طور مفصل پرداخته وسه نظریه باقی مانده را در حد توان بیان نموده ایم.

مبحث اول: استقلال پدر یاجد پدری در نکاح دختر باکره

گفتار نخست: استقلال پدر یاجد پدری در نکاح دختر باکره ازدیدگاه حقوقی

اگر بخواهیم یک نظر کلی بدهیم این است که ما عدم مداخله افراد در امور خود را ناشی از غیر عقلانی بودن تصرفات اینها می دانیم وبعد از اینکه در نظر عرف تشخیص داده شده که وی می تواند امور خود را به درستی انجام دهد به وی اختیار داده شود تا امور خود را به طور مستقل به انجام رساند ودر این راه دیگر نیازی به سرپرستی هیچکس ندارد ودر این ارتباط کسی هم نمی تواند وی را از مداخله در امور شخصی خود منع کند مگر با مجوز قانونی اما در نکاح دختر فرق دارد ودر برخورد بااین مسئله به راحتی از کنار آن نمی گذرند واز همان ابتدا این امر با اختلاف نظرهای مختلف فقهی واهل سنت روبرو می شود واین اختلاف نظرها ریشه در عرف وفقه واحادیثی دارد که در این زمینه وجود داشته است و به همین علت است که نظرهای بسیار متفاوتی در این رابطه مطرح گردیده است که خود موید اختلافات دیگری می باشد.

عده ای فقهابه پدر وجد پدری در نکاح باکره اختیار تام وبدن هیچ قید وشرطی دادند اینان بر این عقیده قرار گرفته اند که هر چند دختر به سن بلوغ هم رسیده باشد همچنان در نکاح تحت اذن پدر وجد پدری قرار دارند واز این وضعیت خارج نمی گردد به نظر این عده هر چند دختر به سن بلوغ برسد خود نمی تواند طرف نکاح قرارگیرد[۱].

حتی تا آنجا پیش رفته اند که برخی بر این نظر بوده اند که پدر و جد پدری می توانند اجبار بر نکاح کنند ومستحب است برای آن که در این مورد از دختران خود اذن بگیرند[۲].

[۱] – صفایی،حسین-قاسم زاده، مرتضی،اشخاص ومحجورین ص۱۷۹

[۲] – طوسی.ابی جعفر محمد،الحلاف.جلد۴.ص۲۵۵