159
پیوست چ، خروجی‏های حاصل از آزمون‏ فرضیه‏ها در نرم افزار SPSS  ………………………..
165
پیوست ح، خروجی‏های حاصل از آزمون رتبه بندی عوامل و شاخص‏ها در نرم افزار SPSS
168
 
 
 
 

چکیده

پرداخت مستمری بازنشستگی از اساسی‏ترین تعهدات و خدمات سازمان تأمین اجتماعی است که متضمن آسایش و رفاه افراد در دوران پیری می‏باشد. اقدام به پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر در برقراری این خدمت مهم، در جهت گسترش آن صورت گرفته است. این تحقیق در دوره زمانی آبان 1391 تا شهریور 1392 به روش توصیفی و پیمایشی انجام گرفته و جهت گردآوری اطلاعات از رجوع به اسناد و مدارک، مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است.

تعداد 191 نمونه، به‏صورت تصادفی از جامعهآماری تحقیق انتخاب گردیده که شامل  8123 نفر بیمه‏شده‏ای است که بیمه‏پردازی را از شعبه یک سازمان تأمین اجتماعی قم شروع کرده و تا پایان آذرماه 1391، با وجود کسب شرط سنی برقراری مستمری بازنشستگی که برای مردان حداقل 60سال و برای زنان حداقل 55 سال است، شرط سابقه بیمه‏ای را که حداقل 20 سال می‏باشد، احراز ننموده و هنوز بازنشسته نشده اند.

یافته‏های پژوهش بیانگر آن است که 7/85% نمونه‏های بررسی شده،  بیش از 40 سال سابقه کار داشته و67% آنان از سطح سواد مناسب برخوردار نمی‏باشند . هم‏چنین نتایج تحقیق نشان می‏دهد‏ مهم‏ترین عوامل مؤثر در برقراری مستمری بازنشستگی به ترتیب اولویت عبارت‏اند از : برنامه‏ها‏ی حمایت از کارگران، رفتار بیمه‏ای کارفرما، آموزش و اطلاع رسانی قوانین سازمان تأمین اجتماعی، قوانین سازمان تأمین اجتماعی، توان اقتصادی بیمه‏شده و کارفرما.

واژگان کلیدی : تأمین اجتماعی، مستمری بازنشستگی، بیمه‏شده، کارفرما، سابقه بیمه‏

مقدمه

پدیده ((بیمه))[1] یکی از ارزشمندترین دستاوردهای بشر در مواجهه با حوادث و تأمین برخی نیازهای اقتصادی، اجتماعی و روانی است که نه تنها به جبران خسارت ها می پردازد، بلکه با تأمین نیازهای آینده فرد و اعضای خانواده او در ارتقای سطح زندگی وآرامش خاطر افراد و هم‏چنین درایجاد بستری مطمئن جهت رشد و توسعه اقتصادی نقش به‏سزایی دارد؛ به نحوی که پویایی حیات اجتماعی و به تبع آن شکوفایی استعدادها و افزایش کارایی و بهره وری را به دنبال خواهد داشت.

بشر به مقتضای هوش و توانایی خود برای ادامه حیات در جهت مبارزه با حوادث، سعی می‏کند نیازهای آینده خویش را پیش بینی کرده و خود را برای روزهای آتی آماده نماید. لذا یکی از راه‏هایی که همیشه مورد توجه بوده، پس‏انداز و کنار گذاشتن قسمتی از درآمد به منظور جبران خسارات در آینده و یا استفاده از آن در روزهای پیری و ناتوانی است اما آینده‏نگری و پس انداز یک فرد در تأمین آینده خود به تنهایی کافی نیست، چراکه ممکن است خسارات قبل از پس انداز کافی اتفاق بیفتد و یا دامنه آن به اندازه ای باشد که پس انداز یک فرد به تنهایی جواب‏گو نباشد؛ بنابراین لزوم پس انداز دسته جمعی وگروهی متشکل از افراد و یا واحدهای اقتصادی در مواجه با خسارات مطرح می‏شود، چراکه همه اعضای گروه هم‏زمان‏ دچار خسارت نمی‏شوند و در این صورت پیوسته قدرت مقابله با خطرات وجود خواهد داشت. این مکانیزم جمع‏آوری ذخایر جمعی وتأمین خسارت‏های احتمالی تحت مکانیزم ((بیمه)) انجام می‏شود.

ازطرف دیگر یکی از وظایف اصلی دولت‏ها، توزیع عادلانه ثروت بین اقشار یک جامعه است وبرای این منظور که امروزه به ((عدالت اجتماعی))[2] تعبیر می‏شود، نقش‏های مختلفی برای دولت‏ها در نظر گرفته شده است که یکی از این نقش‏ها، اجرای ((برنامه‏ها‏ی تأمین اجتماعی))[3] می‏باشد که مراد از آن کاهش مخاطرات زندگی وحمایت از افراد جامعه است و کلیه سیاست‏های اجتماعی و برنامه‏ها‏یی

را در بر می گیرد که با پرداخت پول و ارائه خدمات و بیمه‏های اجتماعی و تأمین خدمات درمانی رایگان یا کم هزینه، مردم را در برابر کاهش یا قطع درآمد حاصل از بیکاری، پیری، بیماری و از کارافتادگی و تأمین معاش افراد خانواده پس از مرگ سرپرست، حمایت می کند.

یکی از برنامه‏ها‏ی مهم و فراگیر تأمین اجتماعی، برنامه ((بازنشستگی))[4] است که به جرأت می‏توان گفت توانایی بهره‏مندی از این نیاز، دغدغه اغلب افراد جامعه است؛ نیازی که به‏دلیل ناتوانی در دوران پیری جهت امرار معاش، جدا از ضرورت اقتصادی در مسائل اجتماعی هم، نمود دارد.

در تحقیق حاضر سعی می‏شود به آسیب شناسی برنامه بازنشستگی سازمان تأمین اجتماعی در ایران پرداخته شده و عوامل مؤثر در برقراری مستمری بازنشستگی، مورد بررسی قرار گیرد تا به امید پروردگار در برطرف نمودن این نیاز مهم در جهت گسترش عدالت اجتماعی، مؤثر واقع شود.

 فصل اول

……………………………………….