برای برداشت بذرها باید گیاهانی سالم، قوی، پر گل و فاقد هر گونه علف هرز را انتخاب کرد. میوه ها از اوایل تابستان به تدریج می رسند. هنگامی که رنگ بذرها از اواسط تابستان به تدریج قهوه ای تیره شد باید ساقه های گل دار را برداشت و سپس خشک کرد. تاخیر در برداشت سبب ریزش بذرها می شود. پس از برداشت باید آن ها را بوجاری و تمیز و بسته بندی نمود و در جای خشک و خنک نگهداری کرد. عملکرد بذر ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار است (صمصام شریعت، ۱۳۷۴).

فرآوری

اسانس اسطوخودوس از تقطیر سرشاخه های گل دار با بخار آب حاصل می گردد. با بهره گرفتن از روش تقطیر با بخار آب، زمان لازم برای استخراج اسانس زمانی است که نه تنها حداکثر مقدار اسانس موجود از اندام مورد نظر خارج گردد، بلکه اسانس های حاصل از کیفیت مطلوبی نیز داشته باشند. تعیین زمان مناسب به منظور استخراج اسانس متفاوت است و به عوامل متعددی نظیر نوع اندام (اینکه گل باشد یا پیکر رویشی یا ریشه یا میوه)، نوع دیگر مورد استفاده، همچنین مقدار و سرعت بخار آب، بستگی دارد. سرعت بخار و مدت زمان لازم برای تقطیر اسانس از گل های تازه ی اسطوخودوس به ترتیب ۳۰۰ تا ۳۵۰ (بر حسب کیلوگرم بر ساعت) و ۴۰ تا ۶۰ دقیقه می باشد. اسانس استحصال شده از گیاهان به روش تقطیر با بخار، معمولاً حاوی مقادیری آب است. مقدار آب موجود در اسانس گیاهان مختلف به عواملی مانند اندازه ظروف جمع آوری اسانس، شکل آنها، درجه حرارت، شدت و مقدار بخار و وزن مخصوص اسانس، عناصر تشکیل دهنده اسانس و قابلیت انحلال اسانس در آب بستگی دارد. اسانسی که در مرحله اول تقطیر استحصال می گردد به اسانس اولیه یا اسانس مستقیم معروف است. در آب خروجی ظروف جداکننده، مقادیر کمی اسانس موجود است که اسانس ثانویه خوانده می شود (امیدبیگی، ۱۳۷۹).
وجود اکسیژن در آب که معمولاً قابل انتقال در اسانس ثانویه است ، باعث افزایش وزن مخصوص آن (در مقایسه با اسانس اولیه) می گردد. اسانس اولیه حاصل از گیاه اسطوخودوس حاوی مقادیر فراوانی “استر” است. در حالی که مقدار استر در اسانس ثانویه گیاه مذکور (بر اثر هیدرولیز با آب) بسیار کمتر است . با بهره گرفتن از روش تقطیر با آب یا بخار ، می توان اقدام به استخراج اسانس ثانویه نمود. مقدار اسانس ثانویه در گل های اسطوخودوس ۱۵۰ تا ۲۰۰ گرم در مترمکعب می باشد. اگر این عمل در محل برداشت محصول صورت بگیرد، بازده ی بیشتری خواهد داشت. برگ ها و گل های این گیاه دارای ۵/۰ تا ۵/۱ اسانس، کومارین، فلاونوئید، استرول و تانن هستند. اسانس این گیاه بیرنگ یا به رنگ زرد کمرنگ است و اجزای آن عبارتند از: لینالیل استات، لینالول، کامفور و ژرانیول. لینالیل استات مهمترین ترکیب اسانس می باشد که ۳۵ تا ۶۰ درصد اسانس را تشکیل می دهد (امیدبیگی، ۱۳۷۹).

عملکرد اقتصادی اسطوخودوس

مجموع هزینه های کاشت، داشت و برداشت و هزینه زمین جهت کشت اسطوخودوس (یک هکتار) (۱۳۸۹)