نشخوار فکری در پایداری علائم افسردگی پی برد و نظریۀ «نشخوار فکری در پاسخ به استرس»[۲] را در مورد افسردگی ارائه کرد (رابینسون و آلوی، ۲۰۰۳). پس از او نظریه پردازانی مانند نالن هاکسما[۳] (۱۹۹۱) که روی سبک های پاسخ در افسردگی تحقیق می نمود، تئوری «سبک پاسخ نشخواری»[۴] را ارائه کرد (موریسون و اُکانر، ۲۰۰۸). پس از او افراد دیگر از قبیل هارل  و دیگران در زمینۀ نشخوار فکری تحقیقات بیشتری انجام دادند (نالن هاکسما و هارل  ، ۲۰۰۲) و هم اکنون هم این تحقیقات ادامه دارند.
 
۲-۲-۱۴  تاریخچۀ مطالعه در بارۀ تنظیم هیجانی
مطالعه و بحث در بارۀ هیجان تاریخچه ای طولانی دارد. از زمان های دور، بحث در بارۀ اینکه «هیجان»[۵] چیست و چه ارتباطی با ذهن دارد، وجود داشته است. به عنوان مثال افرادی مانند افلاطون، دکارت، ارسطو، و هیوم در مورد اینکه هیجان چیست عقاید متفاوتی را بیان نموده اند. تاریخچۀ جدی مطالعه در بارۀ تنظیم هیجانی به افرادی مانند فروید (آغاز کنندۀ بحث در این مورد)، لازاروس، تامپسون، و گراس برمی گردد و هم اکنون هم این تحقیقات ادامه دارند.
 
بررسی تئوری ها در خصوص موضوع پژوهش
در زیر شرحی مختصر از تئوری هایی که در خصوص موضوع وجود دارند آورده می شود.
 
۲-۲-۱۵  تئوری ها در خصوص اعتیاد و عود مصرف
تئوری های متفاوتی برای اعتیاد و عود مصرف مواد ارائه شده اند که هر کدام از آنها روی جنبۀ خاصی از عوامل مرتبط به اعتیاد و عود مصرف تکیه می کنند:
 
۲-۲-۱۵-۱ تئوری انگیزه
بر اساس گفتۀ (وست و هاردی[۶]، ۲۰۰۵)، «تئوری انگیزه»[۷] در مورد اعتیاد بیان می کند که سیستم انگیزه ای[۸] انسان از محیط داخلی مانند هیجانات و محیط خارجی مانند محرکات محیطی تأثیر می پذیرد؛  تئوری مرتبط به این مبحث «تئوری ذهن ناپایدار»[۹] است که بیان می دارد ذهن انسان به گونه ای تکامل یافته که ذاتاً ناپایدار و به محرک های برانگیزاننده و حوادث جزیی حساس است. نبود بالانس به عنوان مثال در افراد معتاد، مسئول تحریک شدن با محرک های برانگیزانندۀ مصرف مواد و عود مصرف مواد است.
 
۲-۲-۱۵-۲ تئوری جلوگیری از عود مصرف مواد مارلات و گوردون 
«تئوری جلوگیری از عود مصرف مواد»[۱۰] توسط مارلات و گوردن[۱۱] در سال ۱۹۸۵ بر اساس تئوری یادگیری اجتماعی و شناختی[۱۲] ارائه شد؛ این محققان مجموعه ای از عواملی را که منجر به عود مصرف می شوند را با استراتژی های شناختی و رفتاری ترکیب کرده و مدل خود را ارائه دادند (لارمیر و همکاران، ۱۹۹۹). بر اساس مدل شناختی رفتاری مارلات و گوردون، فقدان مهارت های مناسب مانند قاطعیت[۱۳] و داشتن افکار ناکارآمد[۱۴] در زمان مواجه شدن با موقعیت های پرخطر و یا استرس زا منجر به عود مصرف مواد می شوند (برزلین و همکاران، ۲۰۰۲) و تغییر افکار ناکارآمد و پاسخ های انطباقی (ازقبیل تنظیم هیجانات مناسب) منجر به کاهش در عود مصرف مواد می شود (مارلات و گوردون، ۱۹۸۵، به نقل از برزلین و همکاران، ۲۰۰۲). لارمیر و همکاران (۱۹۹۹) هم بیان می دارند که مارلات و گوردون در ارائۀ تئوری خود موقعیت هایی را که باعث عود مصرف مواد می شوند به دو دستۀ «تعیین کننده های آنی»[۱۵] و «پیش آیندهای پنهان»[۱۶] تقسیم بندی کرده اند؛ آنی ها شامل موارد موقعیت های پر خطر، مهارت های انطباقی، انتظارات پیامد، تأثیرات لغزش  و پیش آیندها ی پنهان شامل موارد سبک زندگی، انگیخته ها و ولع مصرف  می باشند. مداخلات اختصاصی با هدف خنثی کردن این عوامل صورت می پذیرد.
 
۲-۲-۱۵-۳  تئوری مواجهه با سرنخ
«تئوری مواجهه با سرنخ»[۱۷] که نوعی تئوری یادگیری می باشد، اقتباس شده از شرطی سازی کلاسیک[۱۸] پاولف می باشد. «ایوان پترویچ پاولف[۱۹] دانشمند روسی در آغاز قرن بیستم میلادی به هنگام پژوهش در بارۀ فیزیولوژی غدد بزاقی به نظریۀ شرطی سازی پاسخگر یا کلاسیک رسید که نتایج پژوهش ها را در کتاب معروفش با عنوان «بازتاب های شرطی»[۲۰] در سال ۱۹۲۷ انتشار داد» (سیف، ۱۳۸۹، ص ۱۶۶). کانکلین و تیفانی[۲۱] (۲۰۰۲) بیان می دارند که بر اساس مدل یادگیری شرطی سازی کلاسیک پاولف، مواد، «محرک غیرشرطی»[۲۲] است، تأثیرات دارو، «پاسخ غیرشرطی»[۲۳] است، شرایطی که در آن مواد مصرف می شود، «محرک شرطی»[۲۴] است که منجر به کاووش دارو و مصرف آن یعنی «پاسخ شرطی»[۲۵] می شود. امروزه درمان مواجهه با سرنخ برای اختلالات متفاوتی که در آن عاملی (سرنخ) منجر به فعال شدن و شدت یافتن اختلالی می شود، به کار می رود. دروموند[۲۶] و همکاران (۱۹۹۵) بیان می دارند که «درمان مواجهه با سرنخ  یک روش بالینی روتین در درمان اختلالاتی از قبیل فوبیا و وسواس شده و در حوزۀ اعتیاد هم نوید بخشی خود را به اثبات رسانده است» (ص ۸). مصرف مواد مخدر و عود مصرف آنها چه از نظر بالینی و چه از نظر تجربی به صورت قوی با سر نخ ها و محیط ارتباط دارند. کانکلین و تیفانی (۲۰۰۲) بیان می دارند که زمانی که یک معتاد با سرنخی که قبلاً به مصرف مواد مربوط بوده روبرو می شود پاسخ هایی از قبیل رفتارهای کاووش دارو[۲۷] و علائم شبیه محرومیت در فرد برانگیخته می شود که واسطۀ مصرف مواد می شوند. این مشاهدات محققان را به این سمت هدایت کرد که فایدۀ درمانی حذف تأثیر ارتباطی سرنخ های مواد را مورد ملاحظه قرار دهند. هاورمنز و جانسِن[۲۸] (۲۰۰۳) بیان می دارند که درمان مواجهه با سرنخ[۲۹] ، درمانی سودمند برای جلوگیری از عود مصرف مواد است که از نظر تئوریکی قادر است با خاموش کردن پاسخ شرطی شده به مواد مخدر، از عود مصرف مواد جلوگیری کند.
[۱]- Aaron Temkin Beck (A. T. Beck)
[۲]- Stress-Reactive Rumination(SRR)
[۳]- Nolen-Hoeksema
[۴]- Ruminative Response Style (RRS)
[۵]- Emotion
[۶]-West and Hardy
[۷]- Motivation Theory
[۸]- Motivational System
[۹]- Unstable Mind
[۱۰]- Marlatt and Gordon’s Cognitive Behavior Relapse Prevention (CBRP)
[۱۱]-Marlatt and Gordon
[۱۲]- Cognitive Social Learning Theory
[۱۳]- Assertiveness
[۱۴]- Dysfunctional Thoughts
[۱۵]- Immediate Determinants
[۱۶]- Covert Antecedents
[۱۷]- Cue Exposure Theory (CET)
[۱۸]- Classical Conditioning
[۱۹]- Ivan Petrovich Pavlov
[۲۰]- Conditioned Reflexes
[۲۱]-Conklin and Tiffany
[۲۲]- Unconditioned Stimulus (US)
[۲۳]- Unconditioned Response (UR)
[۲۴]- Conditioned Stimulus (CS)
[۲۵]- Conditioned Response (CR)
[۲۶]-Drummond
[۲۷]- Drug-Seeking
[۲۸]-Hovermans and Jansen
[۲۹]- Cue Exposure Treatment