در ایران مطالعه ی دقیقی در مورد خودکشی صورت نگرفته است زیرا آمار پزشکی قانونی گویا نیست  وبسیاری از افراد خودکشی افراد خانواده ی خود را ننگ وبی آبرویی تلقی کرده و از افشای آن خودکشی می کنند. درکشو آمارهایی وجود دارد که حاکی از آنکه سالیانه  ۵ تا ۷ هزار نفرازطریق خودکشی  جان خود را می گیرند که نیمی از آن ها در شهرهای بزرگ، یک چهارم در شهرها کوچک و متوسط و بقیه در روستاها انفاق می افتد. دکتر قرایی مقدم معتقد است که نگاه سنتی خانواده ها به مسأله خودکشی که درکشورما وجود دارد موجب گردیده است تا به آماردقیق و صحیح دسترسی نداشته باشیم زیرا دربسیاری ازشهرهاخودکشی هر یک ازافراد خانواده موجب بی حیثتی و بی آبرویی خانواده می شود همین دلیل به مخفی کردن نوع مرگ می انجامد ( ریئس دانا ، ۱۳۸۰). به طور کلی در رابطه با خودکشی در ایران دلایل زیر ذکر شده است (ستوده، ۱۳۷۴):

 

________________________________________

 

۱-Kaplan

 

۲-Sadock

 

۱- اختلافات زناشویی ،عشق و تمایلات شدید عاطفی وعلل ناموسی؛

 

۲- ناراحتی های روانی ،شکست در عشق و اختلالات روانی و شخصیتی؛

 

۳- مشکلات ناشی از شکست های تحصیلی واسترس ها وفشار های روانی و روحی ناشی از آنها(فشار های عاطفی، فشار های تحصیلی مانند کنکور، نقایص جسمی و فیزیکی در نسل جوان)و احساس پوچی وبی هدفی وافسردگی؛

 

۴- فقر و تنگدستی،بیکاری ،اخراج از کار و شرایط نامساعد اقتصادی؛

 

۵- مسائل و معضلات زندگی شهری  و وضعیت نا به سامان زندگی؛

 

۶- ازهم پاشیدگی گروه های اجتماعی مانند خانواده ، شغلی ، خویشاوندی ، دوستی و..

 

۷- اعتیاد به مواد مخدر ، الکل و داروهای توهم زا؛

 

۸- ضعیف شدن اعتقادات مذهبی؛

 

۹- عدم استقلال واجبار در پیروی از مقررات سنتی؛

 

۱۰- بر ملا شدن اسرار و حقایق خصوصی زندگی فرد.

 

۱-۲    نظریه­ های خودکشی

 

۱-۲-۱-       نظریه اشنایدمن

 

اشنایدمن^۱ (۱۹۹۲، به نقل از آذر، نوحی و شفیعی کندجانی، ۱۳۸۵) به عنوان بنیانگذار انجمن خودکشی آمریکا، با ارائه ی الگوی مکعبی خودکشی این فرض را مطرح می کند که احتمال رفتار خودکشی از طریق سه عامل زیر تعیین می شود: ۱) درد، ۲) تشویش و ۳) فشار. در این نظریه اعتقاد بر این است که درد روانشناختی غیرقابل تحمل یک محرک مشترک در رفتار خودکشی است که از نیازهای روانشناختی ناکام شده ناشی می شود.

 

____________________________________

 

۱-Shnaydman

 

 

 

۱-۲-۲-       نظریه فروید

 

اولین نگرش مهم به خودکشی نگرش فروید^۱ (۱۸۵۶-۱۹۳۹) بود. فروید معتقد بود که از دست دادن “شی محبوب” که شخص نسبت به آن احساس دوگانه ای دارد منجر می شود که احساس خصومت نسبت به آنان متوجه درون شده، شخص را از خود بیزار سازد (به نقل از آذر، نوحی و شفیعی کندجانی، ۱۳۸۵).

 

فروید به تدریج نظریه­ غریزه­ی مرگ را که در تضاد با لیبیدو بود را کامل کرد و آن را مهم­تر از غریزه­ی زندگی دانست. غریزه را انگیزه ذاتی در هر موجود زنده معرفی کرد و وظیفه اصلی را بازگشت به وضعیت قبلی که موجود ناگزیر شده بود بر اثر فشارهای خارجی ناراحت کننده آن را کنار بگذارد، تعریف کرد. ابتدایی ترین توجیه او با مشاهده ی بیماری مبتلا به بی­اشتهایی عصبی بود که از خوردن غذا امتناع  می­کرد. فروید معتقد بود که این بیماری نشانه این است که بیماران اغلب رویای مرگ خود و نیز مرگ نزدیکان می بیند ولی آن را به عنوان رویداد مسرت بخش   می دانند نه یک چیز غم آور فروید فروید بر حسب عادت که تمام مسایل و امور را کلیت می بخشید، سعی کرد که تمامی  رفتارهای خطرناک انسان را غریزه مرگ به شمار آورد. او اعمال خطرناک انسان مانند کوهنوردی، بیابان گردی و جنگل پیمایی را گریز از زندگی به سوی مرگ می دانست و تمام اشکال قهرمانی را سرپوشی برای تمایل به مردن می­پنداشت. بی دلیل نبود که در طول زندگی و حیات خود نفرت و بی رحمی، جنگ­ها و اذیت و آزار دینی و نژادی، بهره­کشی انسان ها از یکدیگر، استبداد سیاسی، تحقیر و نیرنگ را مشاهده و تحمل کرد و بنیان غریزه مرگ و غریزه بشر برای نابود کردن خود و در عین حال پایبندی به نظریه ماتریالیسم مکانیستی و ماده گرایی درباره ی روح بشر را بنا نهاد. او کاملا حق داشت که غریزه مرگ را فرض مسلم بشناسد و آن را غریزه مرگ نام نهد (به نقل از آذر، نوحی و شفیعی کندجانی، ۱۳۸۵).

 

 

__________________________________________

 

۱-Frued

 

غریزه مرگ فروید^۱ خواستار پریشانی، بی سامانی، بی شکلی، بی نظمی و بی جانی است و سعی در برگشت انسان به مرحله پریشانی و جمادی دارد. فروید اعتقاد داشت که خودکشی نوعی پرخاشگری به دیگری است. این پرخاشگری گاهی اوقات شکل آشکار، قطعی و آگاهانه دارد و ساز و کار همانندسازی که در عامل وجود دارد، موجب برگرداندن پرخاشگری به سوی خویشتن می­­شود. همچنین اعتقاد داشت آنچه که در وجود بشر جنبه حیاتی و اساسی دارد باید جنبه معنوی نیز به خود بگیرد و فقط در انسان است که به طرز موجهی می توان از موضوع فردیت سخن گفت. این فردیت به نژاد بشری تعلق دارد. اگر بشر به خود اجازه دهد که فقط غرایز راهنمای او در زندگی باشند باید این خطر را پذیرفت که زیان جدی به نژاد او، که خود نیز جزیی از آن است، وارد می­سازد. پس حمایت ارزشمندترین سرمایه انسان است. خودکشی از نظر پیروان فروید، به معنای بر هم زدن موازنه­ی حیات اجتماعی بشری است که به قلمرو غریزه بنیانی زندگی یعنی غریزه حیات تجاوز می کند ولی مقصود این نیست که تمام خودکشی ها از حیث مفهوم بالینی جنبه عصبی داشته باشد (به نقل از آذر، نوحی و شفیعی کندجانی، ۱۳۸۵).

 

 

۱-۲-۳-       کارن هورنای

 

کارن هورنای^۲ (۱۸۸۵-۱۹۵۳) ناامیدی، تحمل رنج های مداوم، از خودبیگانگی و تلاش برای حصول ایده آل را از جمله عواملی می داند که باعث خودکشی می شوند(به نقل از آذر، نوحی و شفیعی کندجانی، ۱۳۸۵). هورنای (۱۹۵۰، به نقل از فیست و فیست^۳ ، ۲۰۰۲ ترجمه سید محمدی، ۱۳۸۹). نیاز به کمال را مطرح می کند که به سایق شکل دادن کل شخصیت در قالب خودآرمانی اشاره دارد. افراد روان رنجور صرفاٌ به ایجاد چند تغییر قانع نیستند؛ هیچ چیزی کمتر از کمال کامل پذیرفتنی نیست. آن­­ها با ایجاد کردن یک رشته بایدها و نبایدها سعی می کنند به کمال برسند و هورنای این سایق را استبداد نامید. همچنین هورنای (۱۹۵۰، به نقل از فیست و فیست، ۲۰۰۲ ترجمه سید محمدی، ۱۳۸۹)

 

جاه طلبی روان رنجور را مطرح کرد که سایق وسواسی به سمت برتری است. افرادی          که درجستجوی  روان رونجور برای شهرت هستند ، هرگز نمی توانند از خودشان خشنود باشند،

 

______________________________________

 

۱-Frued

 

۲-Karen Horney

 

۳- Fist&Fist

 

زیرا وقتی پی می برند که خود واقعی آن ها با در خواست های سیری ناپذیر خود       آرمانی شان نمی خواند، از خودشان بیزار می شوند، خویشتن را خوار می شمارند. هورنای (۱۹۵۰، به نقل از فیست و فیست^۱ ، ۲۰۰۲ ترجمه سید محمدی، ۱۳۸۹) شش روش بیزای از خود را مشخص کرد.

 

روش اول بیزاری از خود می تواند به توقعات مدام از خود منجر شود که استبدادها بایدها نمونه ای از آن است.

 

روش دوم، گناهکار انگاری بی رحمانه ی خویش است. افرادروان رنجور مرتبا خود را ملامت می کنند.

 

در روش سوم بیزاری از خود ممکن است به شکل خودخوارشماری نشان داده شود، که بصورت حقیر شمردن، دست کم گرفتن، مورد تردید قرار دادن، رد کردن و مسخره کردن خویش ابراز می شود.

 

روش چهارم، ناکام کردن خود است به این صورت که از لذت بردن و خشنودی خویش جلوگیری می کنند.

 

در روش پنجم، بیزاری از خود به شکل خودآزاری و زجر دادن خویش آشکار می شود. در این صورت، فرد به خود صدمه وارد می­ کند یا خود را عذاب می دهد.

 

ششمین و آخرین شکل بیزاری از خود، اعمال و تکانه های خودتباهی است که می تواند جسمانی یا روانی، هشیار یا ناهشیار، حاد یا مزمن، به عمل در آمده یا فقط در عالم خیال باشد. پرخوری، سوء مصرف الکل و سایر داروها، رانندگی کردن بی پروا و خودکشی جلوه های رایج خودتباهی جسمانی است. افراد روان رنجور به صورت روانی هم ممکن است به خودشان حمله کنند مثلا رابطه ی سالمی را به نفع رابطه ی روان رنجور قطع می­ کند (فیست و فیست، ۲۰۰۲ ترجمه سید محمدی، ۱۳۸۹).