شکل ‏2‑7- مدل مفهومی اولیه‌ی بر مبنای ادبیات موضوع. 54

شکل ‏3‑1- مراحل پژوهش…. 57

شکل ‏4‑1- نمودار جنسیت پاسخگویان.. 68

شکل ‏4‑2- نمودار میزان تحصیلات پاسخگویان.. 69

شکل ‏4‑3- نمودار سمت پاسخگویان.. 70

شکل ‏4‑4- نمودار زمینه‌ی کاری پاسخگویان.. 71

شکل ‏4‑5- نمودار محل کار پاسخگویان.. 73

شکل ‏4‑6- نمودار ستونی مربوط به فراوانی مولفه‌ی اول: اثر سیاست‌های دولت بر توسعه‌ی فا 107

شکل ‏4‑7- نمودار تجمعی مربوط به فراوانی مولفه‌ی اول: اثر سیاست‌های دولت بر توسعه‌ی فا 108

شکل ‏4‑8- نمودار ستونی مربوط به فراوانی مولفه دوم: اثر توسعه‌ی فا بر توسعه‌ی کارآفرینی.. 110

شکل ‏4‑9- نمودار تجمعی مربوط به فراوانی مولفه‌ی دوم: اثر توسعه‌ی فا بر توسعه‌ی کارآفرینی.. 111

شکل ‏4‑10- نمودار ستونی مربوط به فراوانی مولفه سوم: بازخورد توسعه‌ی کارآفرینی بر سیاست‌های دولت… 113

شکل ‏4‑11- نمودار تجمعی مربوط به فراوانی مولفه سوم: بازخورد توسعه‌ی کارآفرینی بر سیاست‌های دولت… 114

شکل ‏4‑12- نمودار درصد فراوانی مربوط به مولفه اول.. 116

شکل ‏4‑13- نمودار درصد فراوانی مربوط به مولفه دوم. 118

شکل ‏4‑14- نمودار درصد فراوانی مربوط به مولفه سوم. 120

شکل ‏5‑1- مدل مفهومی نهایی پژوهش…. 136

شکل پ- ‏01- خروجی‌ SPSS در خصوص اثر سیاست‌های دولت در توسعه‌ی فناوری اطلاعات… 165

شکل پ- ‏02- خروجی‌ SPSS در خصوص اثر توسعه‌ی فناوری اطلاعات بر توسعه‌ی کارآفرینی.. 165

شکل پ- ‏03- خروجی‌ SPSS در خصوص اثر توسعه‌ی آفرینی بر سیاست‌های دولت… 166

شکل پ- ‏04- خروجی‌ SPSS در خصوص اثبات مدل مفهومی پژوهش…. 166

شکل پ- ‏05- خروجی‌ SPSS در خصوص اثر سیاست‌های مناسب حمایتی و پشتیبانی.. 167

شکل پ- ‏06- خروجی‌ SPSS در خصوص اثر سیاست‌های مناسب توسعه‌ی منابع انسانی.. 167

شکل پ- ‏07- خروجی‌ SPSS در خصوص اثر سیاست‌های مناسب فرهنگ‌سازی.. 168

شکل پ- ‏08- خروجی‌ SPSS در خصوص اثر سیاست‌های مناسب توسعه‌ی زیرساخت فا 168

شکل پ- ‏09- خروجی‌ SPSS در خصوص اثر سیاست‌های مناسب توسعه‌ی نهادهای فا 169

شکل پ- ‏010- خروجی‌ SPSS درخصوص اثرسیاست‌های مناسب توسعه‌ی محتوا وکاربردهای فا 169

شکل پ- ‏011- خروجی‌ SPSS در خصوص اثبات سیاست‌های پیشنهادی.. 170

شکل پ- ‏012- خروجی‌ SPSS در خصوص پایایی کل پرسش‌نامه. 170

مقدمه
اطلاعات و ارتباطات دو ابزار اساسی مورد نیاز هر فعّالیت کارآفرینی و کسب‌وکار جدید است. در خصوص تأثیر سیاست‌های مناسب فناوری اطلاعات بر اشتغال دو نگرش وجود دارد: سیاست اول به ایجاد مشاغل جدید در عرصه فناوری اطلاعات توجه دارد و ایجاد مشاغل در این حوزه را نوید بخش رشد اشتغال می‌داند. سیاست دوم معتقد است که حذف تدریجی جایگاه انسان در مشاغل موجود باعث بروز معضلات اجتماعی خواهد شد.

در این پژوهش هدف تدوین سیاست‌های مناسب برای توسعه‌ی کارآفرینی‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات بود. که با استفاده از بررسی ادبیات موضوع؛ مرور اسناد بالادستی؛ مروری بر اسناد کشورهای منطقه و هم‌چنین اخذ نظر خبرگان موضوع به یک‌سری مولفه‌ی مورد نیاز برای توسعه‌ی کارآفرینی‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات رسیدیم که با استفاده از توزیع پرسش‌نامه در جامعه‌ی آماری و تحلیل آن موارد مورد نیاز کشور نهایی شد.

1-  فصل اول:
کلیات تحقیق
1-1-      مقدمه
در حال حاضر بسیاری از کشورهای در حال توسعه برای توسعه‌ی همه جانبه‌ی خود در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با چالش‌هایی مواجه‌اند که اهم آن‌ها عبارت‌اند از:

توسعه‌ی کارآفرینی به منظور کاهش بی‌کاری
ایجاد اشتغال مولد به منظور کاهش فقر و بسط عدالت اجتماعی
بهبود استانداردهای بهداشتی و درمانی
افزایش میزان دسترسی افراد به سطوح بالاتری از سواد و تحصیلات
افزایش مشارکت اجتماعی و ایجاد فرصت‌های برابر برای افراد
حفاظت از محیط زیست
و نظایر آن
انتظار می‌رود این چالش‌ها و مشکلات مشابه آن‌ها دهه‌ی آتی دغدغه‌ی اصلی سیاست‌گذاران توسعه در کشورهای مختلف باشد و هر تمهیدی که بتواند حل و فصل مسایل مبتلا به مذکور را تسریع و تسهیل کند، بی‌تردید مورد استقبال و استفاده خواهد بود.

فناوری اطلاعات و ارتباطات را می‌‌توان از جمله تمهیدات و ابزارهای بی‌بدیل و غیرقابل چشم‌پوشی در حل و فصل برخی از مسایل و چالش‌های توسعه از جمله اشتغال دانست.

نمونه‌های موفقی از کارآفرینی‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات در جوامعی دنیا خصوصا آمریکای شمالی، اروپای غربی و آسیای جنوب شرقی نشان می‌دهد که این فناوری می‌توانند در حل و فصل چالش‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به کار گرفته شوند. لذا در این پژوهش به تدوین سیاست‌های مناسب برای توسعه‌ی کارآفرینی‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات پرداخته شده است.

1-2-    بیان مسأله
فرصت‌های شغلی متنوع و جدید، نتیجه‌ی توسعه‌ی فناوری است. با توسعه‌ی صنعت در اثر توسعه‌ی فناوری، بسیاری مشاغل جدید مرتبط با آن صنعت به وجود می‌آید. فناوری از تعدد مشاغل دشوارتر می‌کاهد و بر تکثر مشاغل آسان‌تر می‌افزاید. (Laudon K.C, Teaver C.G, Laudon J.P; 2000) روند تحولات جهانی مانند تغییرات چشمگیر در وضعیت جمعیتی، استقبال از مهاجرت، ظهور فناوری‌های نو، تولد سازمان‌های جدید اجتماعی و طرح دیدگاه‎‌های نوین در مدیریت و سازمان، افق‌های تازه‌یی را فرا روی برنامه‌ریزان و مدیران امور اشتغال قرار می‌دهد. یکی از فناوری‌هایی که طی چند دهه‌ی گذشته، اساس و بستر تحول در زندگی بشر بوده است، فناوری اطلاعات است. فناوری اطلاعات نه تنها خود موجب تولید موقعیت‌های جدید شغلی شده، بلکه زمینه ساز تغییرات بنیادی در بسیاری از مشاغل دیگر هم بوده است. (United Nation, 2000)

به عقیده‌ی آوگرو و وارشام فناوری ارتباطات و اطلاعات نقش بسیار مهمی را در تمامی ابعاد حیات ملی جوامع امروزی ایفا می‌نماید. استفاده از ابزار فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشورهای در حال توسعه در ابعاد مختلف تا حد زیادی موفق بوده اما چالش چگونگی استفاده بهینه از ارتباطات و فناوری اطلاعات همچنان پا بر جاست. (Urquhart C., Liyanage SH., MO Kah M, 2008).

اطلاعات و ارتباطات دو ابزار اساسی مورد نیاز هر فعّالیت کارآفرینی و کسب‌وکار جدید است. کارآفرینی در انزوا و بدون حمایت نهادها، سازمان‌ها و انسان‌ها امکان‌پذیر نیست. کسب‌وکار نوین مستلزم کشف یک نیاز اجتماعی است و کشف نیازهای اجتماعی به شناخت اجتماع، نیازهای آن و بافت فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی آن وابسته است. در شناسایی نیاز هر فعّالیت کارآفرینانه، ایده‌پرداز یا تئوریسین باید نسبت به محیط بینش و بصیرت داشته باشد و بداند چه راه‌حل‌هایی برای رفع آن نیاز، در نقاط دیگری از دنیا ارایه شده است. مطمئناً شناسایی نیازها و ارایه راحل‌ها بدون اطلاعات امکان‌پذیر نخواهد بود؛ بنابراین اطلاعات و دانش مانند ارتباطات از ملزومات هر فعّالیت کارآفرینی و کسب‌وکار جدید است. (Arduini Davide…, 2010)

کنی معتقد است فرایند دقیق این که چگونه ارتباطات و فناوری اطلاعات می­توانند در کشورهای در حال توسعه به کار روند نیاز به بررسی و بحث بیش‌تر دارد؛ گر چه ارتباط میان رشد اقتصادی و ارتباطات و فناوری اطلاعات کاملاً ثابت شده است اما هنگام معرفی فناوری­های جدید توجه به تمامی جوانب سیاست‌های مرتبط با فناوری مورد نظر بسیار ضروری است. ادم و میرز بر این باورند که سیاست‌های لازم باید ظرفیت‌های مورد نیاز شامل ظرفیت‌های فردی، جمعی و ارتباطی­ فراهم کند. (Urquhart C., Liyanage SH., MO Kah M, 2008).

طی دهه‌ی گذشته فناوری اطلاعات نقش عمده‌یی را در سیاست ( Nye, 1999; Noris 1999)، نهادهای دولت (Fountain, 2001)، مدیریت عملکرد (Brown, 1999)، کاهش کاغذبازی (Moon and Brestschneider, 2002) و مهندسی مجدد (Anderson, 1999) ایفا کرده است. ظرفیت‌سازی ارتباطات