سالهای متمادی به پرورش و تربیت آنها می پردازند. همچنین آگاهی از ویژگی‌هایی نظیر مشخصات آنتروپومتریکی و فیزیولوژیکی ورزشکاران نخبه در ورزشی خاص به لحاظ نظری این احتمال را میسر می سازد تا آن دسته از ورزشکارانی انتخاب شوند که با برخورداری از عوامل جسمانی مناسب بتوانند اوج عملکرد بهتری را ارائه کند. با این که هر ورزشکار برای اجرای بهینه مهارت های آن ورزش به درجه معینی از عواملی مثل چابکی، سرعت، تعادل و دیگر قابلیت های جسمانی و فیزیولوژیک نیاز دارد، سطح و میزان نیاز ورزشکاران به هر یک از این عوامل متفاوت است. بنابراین شناخت و اندازه گیری قابلیت ها و به کارگیری اطلاعات مربوطه در برنامه‌های تمرینی امکان کسب موفقیت ورزشکاران را بیشتر می کند (جعفری، 1385).

امروزه به استناد تمامی شواهد و مدارک موجود، فوتبال پرطرفدارترین و پر بیننده ترین ورزش در عرصه بین الملل محسوب می گردد. کشورمان، ایران نیز، از این قاعده مستثنی نبوده به خگونه ایکه فوتبال به عنوان جذاب ترین و محبوب ترین ورزش در کشورمان شناخته می شود. موفقیت در این رشته ورزشی منافع مختلفی را برای ورزشکاران این رشته و باشگاه‌های آنها و در سطح بین المللی باعث غرور ملی می گردد. بازی فوتبال به نیازمندی‌های آنتروپومتریکی گوناگونی وابسته است که این نیازمندی‌ها در پست‌های مختلف متفاوت می باشند. تشخیص ویژگی‌های آنتروپومتریک مختلف بازیکنان به تفکیک پست ها، برای مربیان امکان فراهم سازی تعیین نقش وضعیتی بهتری برای بازیکنان فوتبال و عملکرد بهتری را برای فرد و در مجموعه تیم به ارمغان می آورد. با توجه به اهمیت این عوامل و تأثیر آنها در موفقیت تیمی در این رشته ورزشی پژوهشگر در صدد بررسی و مقایسه ویژگی های آنتروپومتریکی بازیکنان فوتبال زبده زن ایرانی در پست های مختلف برآمده تا مربیان با استفاده از این اطلاعات بنیادین و بر حسب تفاوت های فردی و توانایی های عملکردی آنان در پست‌های مختلف، برنامه های سنجیده و اختصاصی تری را بکار گیرند و کسب موفقیت در این رشته ورزشی را تسهیل نمایند.

1-2.  بیان مسئله پژوهش

بشر همواره به دنبال یافتن رابطه‌هایی بین ویژگی‌های فیزیکی و میزان عملکرد و توانایی هایش بوده است تا بتواند از طریق شناسایی ویژگیها و خصایص جسمانی اش به محدودیت و مزایایی پی ببرد تا از این طریق اجرای بهتری را به نمایش بگذارد (جعفری، 1385). اجرای بهینه و مطلوب مهارتهای ورزشی ناشی از تعامل پیچیده عوامل فیزیولوژیکی، آنتروپومتریکی، روان شناختی و زیست حرکتی با یکدیگر است. این عوامل در بیشتر مدل های منظمی که برای تجزیه و تحلیل اجرا در ورزش های مختلف وجود دارد، به کار گرفته می شود. لازمه و پیش شرط دست یابی به موفقیت های ورزشی برخورداری از قابلیت های جسمانی از قبیل ویژگی های آنتروپومتریکی معین است.

شناخت ویژگی های آنتروپومتریکی در هر رشته ورزشی از عوامل مهم، تعیین کننده و مؤثر بر اجرای ورزشکاران است. اطلاع از این ویژگی ها نقش مهمی در مقایسه ورزشکاران با خود و دیگران، کشف نقاط ضعف و رفع و اصلاح آن ها و طراحی درست و اصولی برنامه های تمرینی دارد. دست یابی به اوج اجرای ورزشی و نخبه شدن در ورزش، نیازمند ورزشکارانی با ویژگی های آنتروپومتریکی و توانایی های حرکتی برجسته و ویژگی های روان شناختی ویژه به همراه برنامه های تمرینی علمی با بهره مندی از متخصصین علوم ورزشی و امکانات کافی است (آرنسون و هلم، 2004). از آنجایی که نیازمندی‌های بازیکنان حرفه ای و سطح بالا بسیار زیاد و متنوع هستند آنها الزاماٌ باید از ظرفیت و توان هوازی بالایی برخوردار باشند تا زمینه فعال بودن خود را در طول 90 دقیقه بازی فوتبال فراهم نمایند. از سویی بازیکنان باید توانایی افزایش سرعت در مسافت‌های کوتاه را داشته باشند و بتوانند سرعت خود را به طور ناگهانی افزایش یا کاهش دهند و بدون وقفه تغییر مسیر داده و در مسیر حرکت خود تغییرات ناگهانی ایجاد کنند. برای دستیابی به این قابلیت باید از چابکی و انعطاف پذیری بالایی برخوردار باشند. علاوه براین بازیکنان باید توان بالایی جهت اجرای فعالیت‌های سریع و انفجاری چون تکل زدن، شوت زدن، گل زدن، دفع توپ از مقابل دروازه، سرزدن و… داشته باشند (کارگر فرد و کشاورز، 1385).

گزارش‌های تحقیقی مختلف و بطور ویژه پژوهش‌های خارج از کشور نشان می دهند که الگوی فعالیت‌های بازیکنان، نیازهای فیزیولوژیکی و آنتروپومتریکی و در نتیجه نیمرخ این عوامل در پست‌های مختلف بازی متفاوت می باشند (گیل و همکاران 2007 .پین و همکاران، 2006. وارن و همکاران 2007). از سویی نتایج برخی تحقیقات داخل و خارج از کشور خلاف این مدعی را نشان داده اند . معروفی (1379) و میناسیان (1376) در بررسی و مقایسه توان هوازی و بی هوازی بازیکنان تیم ملی فوتبال جوانان و نوجوانان ایران در پست‌های مختلف بازی نشان دادند که، بین توان هوازی و بی هوازی بازیکنان تیم ملی جوانان در پست‌های مختلف تفاوت معناداری وجود ندارد. آنان علت تفاوت نتایج در این زمینه با سایر تحقیقات خود مربوط به برخی از عوامل از جمله پایین بودن سن آزمودنی ها (16-18) سال نسبت داده اند. همچنین کارگر فرد و همکاران (1384) علت این تفاوت را به اختلاف در برخی از عوامل از جمله عوامل وراثتی، عدم دخل و تصرف بر روی پروتکل‌های نصب شده در پایگاه‌های قهرمانی استان‌های کشور نسبت می دهند.

کارتر و مارتین (1970) قابلیت‌های حرکتی را که در انجام مهارت‌های عمده بکار می روند را بدین ترتیب معرفی نموده است: قدرت عضلانی، استقامت عضلانی، استقامت قلبی، سرعت، چابکی، تعادل، توان عضلانی، هماهنگی دست و چشم، هماهنگی پا و چشم. وی عقیده دارد که عوامل مورفولوژیکی نقش محدود کننده ای در عملکرد انسان دارد. از سویی دیگر مک نمار (1975) عنوان کرده که از نظر ژنتیکی تا حدودی بین ساختار بدنی ورزشکاران و عملکرد رشته‌های ورزشی ارتباط وجود دارد. لذا با توجه به مواردی که اشاره شد سوال محقق در این پژوهش چنین است که قهرمانان نخبه فوتبال می بایستی دارای چه ویژگی‌های آنتروپومتریکی، آمادگی جسمانی و حرکتی باشند؟ تا بر اساس اندازه‌های آنها الگوئی برای سایر مستعدین و علاقه مندان در این رشته ورزشی ارائه شود.

بررسی مطالعات صورت گرفته در خصوص نیمرخ آنتروپومتریک و فیزیولوژیک بازیکنان نخبه فوتبال و تفاوت آنها در پست‌های مختلف نشان می دهند که به طور عمده این پژوهش ها در سطح کشورهای آمریکایی و اروپایی و در بین بازیکنان مرد ورزش فوتبال صورت گرفته است (چاله چاله، 1386. مالینا، 1997). این در حالی است که اطلاعات ناچیزی در خصوص ویژگی‌های فوق الذکر بازیکنان نخبه سایر نقاط جهان و به طور ویژه کشورمان ایران و در بین زنان فوتبالیست در دسترس می باشد. از سویی اغلب یافته‌های این تحقیقات  نشان می دهد که در بین پست‌های مختلف بازی فوتبال تنها دروازه بانها از نظر برخی پارامترهای آنتروپومتریکی نظیر (قد و وزن و درصد چربی و طول و محیط بازو و ران) با دیگر بازیکنان تفاوت معنا داری دارند. این یافته ها در مورد قد نشان دادند که دروازه بانها نسبت به بازیکنان مرکزی زمین مانند مدافعین و مهاجمان میانی بلندتر بودند (چاله چاله، 1386 . گیل و همکاران، 2007. پین و همکاران 2006 (. از سویی نتایج تحقیق در بین پست‌های دیگر درمورد سایر پارامترها تفاوت معناداری را گزارش نکرده اند (بلوم فیلد، 2007). از سویی دیگر اسپورز و همکاران (2007) در بررسی ویژگی‌های بازیکنان زنان فوتبالیست کرواسی در پست‌های مختلف نشان دادند که دروازه بانها در بین بازیکنان تیم از همه بلندتر و سنگین تر می باشند، همچنین دارای طول پاها و بازوهای بلندتر و محیط ران بیشتر است.

با توجه به مطالبی که تبیین گردید و تناقضات موجود در این زمینه و اینکه پژوهش ها به صورت جامع و براساس مدل های هندسی در زمینه فوتبال و به طور ویژه در بین بانوان بسیار اندک می باشد و از آنجا که فوتبال یکی از رشته های پر طرفداری است که در بسیاری از  کشورها از جمله کشورمان ایران به عنوان ورزش اول شناخته می شود و از سوی کلیه جوانان از جمله بانوان کشور بسیار مورد توجه قرار گرفته است  محقق را بر آن داشت تا  با استفاده از مدل پر توان هندسی هاناوان[1]و برخلاف تحقیقات صورت گرفته که عمدتاً تعداد پارامترهای محدودی از میان ویژگی‌های آنتروپومتریکی مثل قد و وزن و طول و محیط اندام ها را مورد بررسی قرار داده اند تمامی ویژگی‌های آنتروپومتریکی بازیکنان زن فوتبالیست را پست‌های مختلف مورد مقایسه قرار دهد.