۲-۱-۶-مزیت ها و آسیب های ازدواج دانشجویی

الف)مزیت‌های ازدواج دانشجویی
ازدواج دانشجویی فرصت‌هایی مثبت و سازنده‌ای ایجاد می‌کند که ما به مواردی از آنها اشاره می‌کنیم.
۱-افزایش شور و نشاط جوانی: ازدواج دانشجویی پیوند به موقعی است که از آغاز با شور و نشاط ویژه‌ای همراه است و زمینه را برای بهره‌ برداری بیشتر از این سرمایه روحی آماده می‌سازد. زوج‌های دانشجو در مقایسه با دختران و پسران مجردی که بیشتر تنهایی را تجربه می‌کنند فرصت بیشتری برای برقراری و تجربه انس و الفت با همسر جوان خود را می‌یابند و این علاوه بر خروج از دایره تنهایی، معنا و مفهوم جدیدی در زندگی آنها ایجاد می‌کند و این معناجویی، مقدمه‌ای بر شور و نشاط بیشتر جوانی و عامل مقامتی در برابر مشکلات زندگی است.

۲- تعدیل انتظارهای دو طرفه: سالهای دانشجویی، آمیختگی خاصی با روح ساده زیستی دارد، همان ساده زیستی با ارزشی که از دیر زمان ایجاد کننده حرکت‌های انقلابی بوده است، پدیده‌ای که اگر نبود، جنبش‌های دانشجویی نیز بوجود نمی‌آمد. لذا زوج‌های دانشجو به همین اعتبار، انتظار چندانی از نظر گستردگی و تنوع معاش و معیشت از یکدیگر ندارند، زیرا غالبا ارزش زندگی را در معنویت، مکارم اخلاقی و رشد و پیشرفت علمی تخصصی می‌جویند. بر همین اساس و نیز به خاطر ویژگی‌های قناعت، یکدیگر را مورد بازخواست‌های مادی و اقتصادی قرار نمی‌دهند و در نتیجه فرصتی می‌یابند تا روح تفاهم، صمیمیت و دوستی را در خانواده گسترش دهند.

۳-کاهش فاصله نسل‌ها: تنظیم طبیعی فاصله سنی والدین و فرزندان، یکی دیگر از مواهب ازدواج دانشجویی است. زوج‌های جوانی که در آغاز زندگی مشترک، صاحب فرزند می‌شوند و به مقام امانت داری حق تعالی می‌رسند، فاصله سنی قابل قبولی با فرزندان خود خواهند داشت. این امر، اثر مطلوبی در برقراری و تداوم تفاهم میان دو نسل (والدین و فرزندان) دارد. برای مثال، زمانی که فرزندان به سن نوجوانی می‌رسند، والدین آنها همچنان خود را جوان احساس می‌کنند، لذا فاصله چندانی میان آنها احساس نمی‌شود و درجه سازگاری به نسبت بالایی بین آنها هست. نشانه‌های این سازگاری در دوستی، صمیمیت و همدلی والدین و فرزندان نمایان می‌شود. در مقابل زوج‌هایی که در سال‌های به نسبت بالا و اواخر جوانی و حتی بعد از آن ازدواج می‌کنند فاصله سنی زیادی از فرزندانشان دارند و کمتر می‌توانند خود را در موقعیت جوانان‌شان و نوجوانان قرار دهند و از منظر آنها زندگی، جهان آرزوها و آرمان‌ها بنگرند، از این رو میزان سازگاری و تفاهم هم میان آنها کاهش می‌یابد.

۴- افزایش سطح انگیزش: ازدواج دانشجویی، انگیزه ها را دگرگون می‌سازد و اراده‌ها را فراتر می‌برد تا دو طرف به خود و دیگران اثبات کنند که می‌توانند موفق باشند. صداقت دوره جوانی و شرافت دانشجویی، عامل دیگری است که آنها را بر می‌انگیزد تا به همه میثاق‌هایشان به ویژه عهد و پیمان با همسر وفادار بمانند و آن را در حد توان محقق سازند.

از پیامدهای ارتقای انگیزش، افزایش تلاش زوج‌های دانشجو در فعالیت درسی است، از این رو در بیشتر موارد، ازدواج به تحول درسی و آموزشی دانشجویان می‌انجامد، چون آنها احساس می‌کنند به نوعی از تمرکز فکری رسیده‌اند و بهتر از گذشته می‌دانند که چه می‌خواهند و چه باید بکنند لذا به مرور، پیشرفت محسوسی در روند تحصیل آنها مشاهده می‌شود. گاهی عده‌ای از آنها، جویای کار و شغلی مناسب‌اند و این امر نیز موجب می‌شود با سرعت و کیفیت بهتری، دوران تحصیل را به پایان برسانند.
۵– آرامش روحی به موقع: اگر چه آرامش روحی، از پیامدهای منطقی و طبیعی ازدواج است، اما این آرامش در ازدواج دانشجویی، به موقع حاصل می‌شود زیرا زن و شوهر در آغاز بهار زندگی، مسیر خود را اختیار کرده‌اند و می‌توانند از حداکثر شور و نشاط جوانی بهره بگیرند.

۶- حمایت از سوی دانشگاه و اعطای تسهیلات: وجود دانشگاه به منزله پلی بین دانشجویان خواهان ازدواج و خانواده‌های آنان می‌باشد. انجام مشاوره‌های همسرگزینی برای دانشجویان که در مراکز مشاوره‌ای داخل دانشگاه‌ها و یا خارج از دانشگاه انجام می‌گیرد، نقش سازنده‌ای در انتخاب صحیح آنان دارد و از همه مهم‌تر، حمایت معنوی دانشگاه بعد از ازدواج است . سازمان خیران، اعطای وام‌های دانشجویی درازمدت یا بلاعوض، ترغیب بانک‌ها به اعطای وام‌های کم بهره، ترغیب وزارت مسکن به ساخت خانه‌های ارزان قیمت و اولویت واگذاری آنها به دانشجویان ازدواج کرده، افزایش خوابگاه متأهلین یا پرداخت هزینه اجاره مسکن و… را می‌توان از جمله حمایت‌های معنوی دانشگاه از زوجین دانشجو به حساب آورد.

اما نکته مهم این است که آیا همراه با تشویق و ترغیب دانشجویان عزیز به تسریع در امر ازدواج (در دوران دانشجویی) و اظهار علاقه و آمادگی آنان، شرایط و بسترهای لازم، ضروری وحتمی تحقق این امر، توسط خانواده‌های آنان و امکاناتی همچون: مسکن، درآمد کافی و اشتغال (حتی پاره وقت) برای تشکیل خانواده و اداره امور زندگی فراهم شده است؟ درست است که برای انجام هرکار، نباید منتظر تحقق همه شرایط آن بود. اما آیا برای امر مهم و مقدس و سرنوشت‌ساز ازدواج که آرزوی خانواده‌ها و جوانان است، می‌توان به حداقل اکتفا کرد؟ در این صورت آیا بقا، استمرار و استحکام زندگی تضمین می شود؟ به نظرمی‌رسد در این زمینه نباید تابع احساسات بود و زندگی فرد و آینده تحصیلی او را متأثر از تصمیم‌گیرهای نسنجیده و عجولانه کرد.(صادق موسوی ،احمدی،۱۰:۱۳۸۵)

ب)آسیب‌های ازدواج دانشجویی

مزیت‌های ازدواج دانشجویی، نباید ما را از برخی محدودیت‌ها یا تهدیدهای آن، غافل کند. برخی از این محدودیت‌ها عبارتند از:

۱-انتخاب شتاب زده

جوانی، سرشار از احساس و عواطف است ولی از جهاتی می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های مهم زندگی از جمله ازدواج، تاثیر نامطلوبی گذارد. به عنوان مثال، جوانانی که شیفته زیبایی و جمال‌اند،‌ زمانی که در معرض برخی جلوه‌ها و جاذبه‌ها قرار می‌گیرند،‌ بلافاصله تحت تاثیر واقع شده احساس و عاطفه را مبنایی برای تصمیم جدی قرارمی‌دهند؛ لذا دانشجویان باید مزایای و معایب احتمالی را در نظر گرفته و ملاحظه کنند که در یک ارزشیابی صحیح، غلبه بر کدامیک از این دو است و در صورت تردید با مراکز مشاوره تماس گرفته و با استفاده ‌از تجربه ‌و تخصص‌ مشاورین ‌خانواده، به‌ یک ‌انتخاب ‌صحیح ‌برسند.

۲-انگیزه های ناکارآمد:

به رغم آن که تنهایی، به ویژه برای تحصیل مناسب نیست، اما جوانی که از تنهایی رنج می‌برد و عوامل جایگزینی نیز برای پر کردن این خلاء روحی وجود ندارد، ممکن است به آسانی و تنها با یک دیدار و گفتگو یا وعده و عید متقاعد شود که ازدواج آنان را از تنهایی می‌رهاند و به همه مشکلات خاتمه می‌دهد، لذا در بازشناسی انگیزه برخی از دانشجویان، فرار از تنهایی و ایجاد هم صحبتی بیشتر به چشم می‌خورد که البته می‌تواند شرط لازم برای ازدواج محسوب شود، ولی شرط کافی نیست.

دانشجویان باید ازدواج را پدیده‌ای مهم‌تر و اساسی‌تر از رفع تنهایی تلقی کنند، مسئولیت‌ها و وظایف و کارکردهای زندگی مشترک سنگین‌تر از آن است که صرفا و با تکیه بر یک انگیزه بتوان آنها را به انجام رساند و متقابلا ظرفیت‌های دو طرف باید بیشتر از یک احساس هم صبحتی در نظر گرفته شود تا ازدواج موفقی پدید آید.

۳-مقایسه های محنت زا :

یکی از آفاتی که زندگی مشترک زوج دانشجو را تهدید می‌کند، مقایسه میان همسر و دیگران است. برخی از زوج های دانشجویی، به لحاظ موقعیت کلاس و عرصه‌های همکاری نزدیک میان دانشجویان در کارهای عملی نظیر: آزمایشگاه ، کارگاه فعالیت‌های گروهی و … با افرادی از جنس مخالف، آشنا می‌شوند و زمانی که به ویژگی‌های مثبت (علمی، آموزشی، اجتماعی و …) آنان پی می‌برند، آنها را با همسرشان مقایسه می‌کنند و چون همه یا بخشی از مزایای آنان را در همسرشان مشاهده نمی‌کنند، به مرور شریک زندگی از چشم‌شان می‌افتد و همیشه در حسرت فرد مورد نظر به سر خواهند برد. همین امر زمینه انجماد عاطفی میان زوج‌های جوان را فراهم می‌آورد.(رحیمی،۱۷۶:۱۳۸۶)