ج- دفاتر ثبت گواهی الکترونیکی

مرکز ثبت نام گواهی الکترونیکی موجودیتی است که برای جمع آوری و بررسی صحت اطلاعات مربوط به هویت صاحبان امضاء که در گواهی الکترونیکی وارد خواهد شد. دفتر ثبت نام گواهی الکترونیکی که با کسب مجوز از حداقل یک مرکز میانی نسبت به ثبت و انتقال درخواست متقاضیان در خصوص صدور و لغو گواهی ها و سایر امور مربوط به آن ها مطابق با ضوابط و دستورالعمل صادره از سوی مراکز میانی که تعهد همکاری با آن ها را امضاء نموده است، اقدام می کند. (بند پ ماده ۴ آیین نامه ۱۳۸۶)
دفاتر ثبت گواهی الکترونیکی که پایین ترین سطح مراکز گواهی وظایفی به شرح ذیل را دارا است:

1. انجام عملیات مطابق با دستورالعمل گواهی مرکز میانی مربوط.
2. تدوین دستورالعمل اجرایی گواهی خود مطابق با سیاست گواهی های الکترونیکی.
3. اطمینان از تطابق عملکرد مرکز با سیاست های گواهی الکترونیکی.
4. احراز هویت و تصدیق مدارک ارائه شده متقاضی برای دریافت خدمات گواهی.
5. بیان روال های درخواست گواهی الکترونیکی برای درخواست کنندگان.
6. اطمینان عقد از قرارداد با دفاتر ثبت نام آگاه و متعهد به سیاست های گواهی الکترونیکی.
7. اطمینان از دریافت درخواست گواهی صرفا” از دفاتر ثبت نام تحت قرارداد.
8. صدور و انتشار گواهی ها.
9. ارسال گواهی ها و لیست گواهی های باطل شده

۱۰-تولید کلیدهای خصوصی مرکز به طور ایمن.
۱۱-ارسال درخواست متقاضی همراه با مدارک مربوطه به مرکز میانی مربوطه.
۱۲-دریافت گواهی صادر شده از مرکز مرکز میانی مربوطه و تحویل به متقاضی.
۱۳-اطمینان از نگهداری ایمن کلیدهای خصوصی مرکز.
دفتر خدمات گواهی مکانیسم لازم را برای ایمنی و اطمینان امضاء فراهم می سازد. با گواهی این مرجع، امضاکننده مجاز به استناد به مدارک گواهی شده می شود و کلید های اختصاص یافته به او به نام خودش ذخیره شده و به شخص دیگری تعلق نمی گیرد.
دفاتر ثبت بر خلاف دفتر خدمات گواهی که ایمنی و اطمینان امضاء را از جنبه فنی تأمین می کند، سر دفتر به عنوان شخص ثالث قابل اعتماد به تصدیق مدارک و تأیید هویت امضاکننده اقدام می کند. به طور کلی، اطلاعات تهیه شده توسط دفاتر خدمات گواهی از جمله عواملی است که زمینه اعتماد سردفتر را به امضای ایجاد شده، را فراهم می سازد، اگر چه او نیز موظف است تا بررسی های متعارف را به عمل آورد.[۲۰۵]
با توجه به وجود لایحه ها و سطوح مختلف مراجع صدور گواهی الکترونیکی با نظارت شورای سیاست گذاری الکترونیکی و مرکز صدور گواهی الکترونیکی ریشه به عنوان یک مرکز دولتی و بالا ترین مرجع صدور گواهی الکترونیکی، در صورت فراهم آوردن بستر سخت افزار و نرم افزاری مناسب می توان امیدوار به فضای مطمئن و قابل اعتماد برای تجارت الکترونیک در کشور و توسعه آن در سطح بین المللی شد.

۱-صدور گواهی الکترونیکی

به منظور صدور گواهی الکترونیکی باید اقداماتی صورت گیرد. ابتدا باید فرم درخواست گواهی الکترونیکی توسط درخواست کننده تکمیل و تأیید شود که حاوی قرارداد صاحبان امضاء می باشد در این فرم درخواست کننده تبعیت خود را از آیین نامه ماده ۳۲ اعلام می کند.
بعد از تکمیل فرم درخواست گواهی دفاتر ثبت نام گواهی الکترونیکی هویت درخواست کننده و مدارک مورد نیاز را بررسی کرده و چنانچه مطالب دیگری نیاز باشد، آن ها را درخواست می کند یا مرحله بعد را شروع می کند یا درخواست گواهی را به طور کلی رد می کند. دفاتر ثبت گواهی الکترونیکی، پس از احراز هویت درخواست کننده گواهی، این درخواست را برای صدور گواهی الکترونیکی ارسال می نماید. این مرکز پس از دریافت درخواست گواهی، یک گواهی الکترونیکی تولید کرده و امضاء می نماید. پس از صدور گواهی و انتشار آن در مخزن، دفتر ثبت نام الکترونیکی مربوطه باید از طریق تلفن یا آدرس پست الکترونیکی به صاحب امضاء اطلاع رسانی کند. همچنین باید آدرس دسترسی به گواهی مورد نظر را در اختیار وی قرار دهد.[۲۰۶]
همان طور که قبلا گفته شد بیشتر نظام های حقوقی دنیا ازجمله اتحادیه اروپا و امریکا انعقاد قرارداد به صورت الکترونیکی را به طور کلی پذیرفته اند. با این وجود، در نظام های گوناگون حقوقی، انعقاد برخی از معاملات به صورت الکترونیکی استثناء شده است. مثلا” در امریکا، وصیت نامه الکترونیکی، اسناد مربوط به فرزند خواندگی، طلاق، ابلاغ ها و اخطارهای قضایی و ثبت املاک از شمول تحقق از طریق داده های الکترونیکی استثناء شده است. به موجب ماده ۶ قانون تجارت الکترونیکی ایران، تنها سه مورد استفاده از داده پیام استثناء شده است:اسناد مالکیت اموال غیرمنقول، فروش مواد دارویی به مصرف کنندگان نهایی و نهایتا” اعلام، اخطار و هشدارهایی که دستور خاصی برای استفاده از کالا صادر می کند.

۲- ابطال گواهی الکترونیکی

۲-۱ شرایط ابطال [۲۰۷]

برای حفظ تمامیتِ PKI در یک سازمان ممکن است لازم شود که CA گواهی ها را قبل از تاریخ انقضاءشان باطل کند. برای مثال، اگر شخصی که برای او گواهی صادر شده سازمان را ترک کند، باید گواهی او باطل گردد. یا اینکه کلید خصوصیِ یک گواهی کشف شود، و یا یک حادثه امنیتی بر اعتبار یک گواهی تاثیر بگذارد.
مرکز صدور گواهی الکترونیکی در صورت وقوع هر یک از شرایط زیر، گواهی صاحبان امضاء را باطل می کند:
الف)در خطر افشا قرار گرفتن کلید خصوصی مرکز صدور گواهی ریشه یا کلید خصوصی مرکز صدور گواهی الکترونیکی میانی؛
ب )نقص قوانین این آیین نامه ی قرارداد صاحبان امضاء، توسط صاحب امضاء؛
ج)هرگونه تغییر در اطلاعات گواهی صاحب امضاء؛
د)تشخیص اینکه گواهی بر اساس قوانین این آیین نامه یا قرارداد صاحبان امضاء صادر نشده است.
ر)هر دلیلی که تمامیت، امنیت و اعتماد به گواهی صاحبان امضاء یا گواهی مرکز صدور گواهی الکترونیکی را زیر سؤال ببرد؛
ز)درخواست ابطال گواهی توسط یک سازمان ناظر بر صاحب امضاء یا مراجع قضایی؛
ه)مرکز صدور گواهی الکترونیکی ریشه یا مرکز صدور گواهی الکترونیکی میانی به فعالیت خود پایان دهد.
در صورت توقف سرویس دهی مرکز صدور گواهی الکترونیکی، کلیه گواهی های صادر شده توسط این مرکز باطل می شود. برای به حداقل رساندن تأثیرات خاتمه فعالیت، مرکز صدور گواهی الکترونیکی باید:
الف) صاحبان امضاء را از این امر آگاه کند و این مطلب را حداقل یک ماه قبل از خاتمه فعالیت مرکز، در مخزن اعلام کند.
ب) کلیه گواهی های باطل شده و اطلاعات ثبت شده را مطابق با خاتمه کمیسیون گواهی الکترونیکی میانی بازرگانی با حفظ امانت تسلیم کند.
صاحب امضاء در صورت وقوع هر یک از موارد زیر، می بایست ابطال گواهی خود را درخواست کند:
۱-در خطر افشا قرار گرفتن کلید خصوصی صاحب امضاء؛
۲-تغییر اطلاعات موجود در گواهی ؛
در صورت ابطال گواهی صاحب امضاء، دفاتر ثبت نام گواهی الکترونیکی باید از طریق آدرس پست الکترونیکی یا تلفن صاحب امضاء را از این امر آگاه کند.
مراجع قانونی ذیصلاح و صاحبان امضاء الکترونیکی می توانند شخصا” در خواست ابطال گواهی را بکنند.
پس از اینکه یک گواهی باطل شد، به پوشه گواهی های باطل شده منتقل می شود. و گواهی های باطل شده در نوبت بعدی انتشار CRL در لیست قرار می گیرد.

۲-۲ روال ابطال گواهی الکترونیکی

صاحب امضاء باید شخصا” برای ابطال گواهی خود به یکی از دفاتر ثبت نام گواهی الکترونیکی مراجعه نماید. دفاتر ثبت نام گواهی الکترونیکی، احراز هویت درخواست کننده ابطال گواهی را انجام می دهد. سپس از مرکز صدور گواهی الکترونیکی درخواست ابطال گواهی را می کند. مرکز صدور گواهی الکترونیکی باید در عرض ۲۴ ساعت پس از دریافت درخواست ابطال با قراردادن شماره سریال لیست گواهی های باطل شده، گواهی مورد نظر را باطل کند. در صورت ابطال گواهی صاحب امضاء، دفاتر ثبت نام گواهی الکترونیکی باید از طریق آدرس پست الکترونیکی یا تلفن صاحب امضاء را این امر را آگاه سازد.

۲-۳ مهلت ابطال

این دستورالعمل هیچ مهلتی برای ابطال قائل نشده است و مرکز صدور گواهی الکترونیکی، گواهی ها را به سرعت پس از دریافت صحیح؛ باطل می کنند.
همچنین صاحبان امضاء باید به محض تشخیص در خطر افشا قرار گرفتن کلید خصوصی خود، از دفاتر ثبت نام گواهی الکترونیکی درخواست ابطال گواهی را بنمایند. [۲۰۸]
در صورت ابطال گواهی الکترونیکی دفتر ثبت گواهی الکترونیکی باید ابطال آن را به مراجع زیر اطلاع بدهد: