بند اول – هویت و تعریف آن

یکی از عناصر مهم در تعریف و درک هویت در مباحث اجتماعی ، دیگران هستند ، یعنی متمایز ساختن فرد از دیگر افراد ، یک ملت از دیگر ملل ، یک فرهنگ از دیگر فرهنگ ها و به عبارت دیگر ، هویت عاملی است که وسیله شناسایی فرد و تمیز او از دیگران است[۱].

الف ) تعریف لغوی هویت : هویت کلمه ای است عربی که در زبان فارسی به جای واژه انگلیسی ( Identity ) بکار می‌رود . عبارت هویت ، معانی از قبیل ذات باری تعالی یا آنچه موجب شناسایی می‌شود را به ذهن متبادر می نماید .

در لغت نامه دهخدا ، هویت عبارت از تشخیص که همین معنی میان حکیمان و متکلّمان مشهور است، بیان گردیده است[۲].

در فرهنگ بزرگ سخن ، هویت مساوی با آنچه شخصی با آن شناخته می شود مانند نام، نام خانوادگی، نام پدر و دیگر ویژگی های مندرج در شناسنامه و گذرنامه[۳].

در فرهنگ عمید به حقیقت شیء یا شخص که مشتمل بر صفات جوهری او باشد ، شخصیت ذات هستی و وجود ، منسوب به هو ، ( ورقه هویت ، شناسنامه ) تعبیر شده است[۴].

ب ) تعریف اصطلاحی هویت : در اصطلاح عمومی‌ آنچه موجب شناسایی شخص، ایل، قوم یا ملتی شود هویت می‌نامند .به عبارتت دیگر چیزی که وسیله شناسایی فرد باشد یعنی مجموعه فضایل فردی و خصوصیات رفتاری که از روی آن فرد به عنوان عضو یک گروه اجتماعی شناخته می‌شود.

ج ) تعریف حقوقی هویت : از ماده ۹۹۶ قانون مدنی می‌توان تعریف هویت را به شرح ذیل استنتاج نمود :

هویت عبارت از این است که اشاره کردن به او مبین هویت است که با نام و نام خانوادگی، نام پدر، نام مادر و محل تولد آن را مشخص می‌کنند که سند سجلی و شناسنامه را از جهت اشتمال بر موارد مذکور ورقه هویت می‌گویند[۵].

۱ ضیاء صدر ، کثرت قومی‌ و هویت ملی ایرانیان ، انتشارات پیام نور ، تهران، ۱۳۷۷ ، ص ۱۵

۲ علی اکبر دهخدا، پیشین، ص ۱۲۶۵

۳ حسن انوری، فرهنگ بزرگ سخن، جلد ۸، انتشارات کتابخانه ملی ایران، تهران، ۱۳۸۱، ص ۸۴۶۰

۴ حسن عمید، فرهنگ فارسی، جلد ۲، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۳۵، ص ۱۹۸۴

۱ محمدجعفر جعفری لنگرودی، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، جلد ۵، انتشارات گنج دانش، چاپ اول، تهران، ۱۳۷۸، ص ۳۸۹۸