انواع تحریم‌ها

 

تحریم اقتصادی را عموما بر دو نوع می‌دانند یا آن را در دو زمینه اعمال می‌کنند:

 

الف: تحریم تجاری در تحریم تجاری صادرات و واردات به کشور هدف محدود یا قطع می‌شوند.

 

ب: اعمال محدودیت‌ها: در این نوع تحریم کشور هدف مورد قطع مطالبات مالی قرار می‌گیرند و یا مطالبات‌های کشور‌های دیگر کاهش می‌یابد از روی دیگر به منشا تحریم، آن را به سه دسته تقسیم می‌کنند:

 

۱) تحریم‌های یک جانبه

 

۲) تحریم از سوی چند کشور

 

۳) تحریم توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد

 

البته ناگفته نماند تحریم اقتصادی برای هدف‌های استراتژیک معمولا جایگزین گزینه جنگ می‌شود و لذا هزینه اقتصادی آن به مراتب از جنگ برای کشور یا کشور‌های اعمال کننده کاملا قابل توجه است. به تحریم‌های اقتصادی برای هدف‌های استراتژیک معمولا ۴ مرحله‌ای است:

 

اول: تشویق کشور هدف به طور خصوصی و از راه مذاکره

 

دوم: در خواست علنی از کشور هدف و اعلام عمومی آن

 

سوم: مشورت با متحدین برای اقدام نظامی

 

چهارم: آغاز تحریم از سطح غیراقتصادی

 

این تحریم‌ها معمولا قبل از تحریم‌های اقتصادی آغاز می‌شود هدف آن ترغیب کشور هدف به تغییر سیاست مورد نظر است.

 

تحریم غیراقتصادی بسته به نوع کشور و شرایط موضوع متفاوت است ولی می‌تواند موارد زیر را در بر گیرد:

 

 

1. لغو ملاقات‌های چند جانبه

 

1. خودداری از اعطای ویزا

 

1. کاهش سطح نمایندگی‌های سیاسی

 

1. جلوگیری از عضویت کشور هدف در سازمان‌های بین‌المللی

 

1. مخالفت با میزبانی کشور هدف برای اجلاس‌های بین‌المللی

 

1. خودداری از کمک‌های مالی و مساعدت‌های رسمی

 

1. قطع ارتباطات تلفنی رادیویی، حمل و نقل هوایی دریایی و زمینی

 

البته گروهی تحریم‌ها را به دو دسته «تحریم‌های خصوصی یا ملی» و «تحریم‌های دولت‌ها علیه یکدیگری تقسیم‌بندی می‌کنند که منظور از تحریم‌های خصوصی یا ملی می‌توان توسط افراد گروهها یا تشکیلات غیردولتی به منظور وادار کردن کشور خارجی یا اتباعش یا حتی دولت متبوع خود این افراد به انجام رفتار مشخصی باشد. تحریم‌‌های خصوصی معمولا مطابق با حقوق ملی مورد قضاوت قرار می‌گیرند مگر اینکه دولت آنها را آغاز کرده یا دستور داده باشد یا به وسیله معاهدات دو جانبه دولت متعهد شده باشد که جلوی تحریم را بگیرد و اگر مشخص می‌شود که یک تحریم خصوصی غیرقانونی بوده تنها در موارد نادری همچون موارد مربوط به نقض حمایت از زندگی و اموال بیگانگان مسئولیت بین‌المللی دولت مطرح خواهد شد.

 

اما در کنار تحریم‌های خصوصی که کاربر محدودی ندارد یکی از موارد شایع استفاده از تحریم‌های دولتی است که اصولا یکی از فنون موثر و کار آمد در اجرای سیاست خارجی برای تحقیق هدف و تامین منافع ملی استفاده از ابزارهای اقتصادی مالی و تجاری و تکنولوژیک است. در این راستا دولت استفاده کننده از این حربه‌ها سعی می‌کنند دولت‌های دیگر را به تغییر رفتار‌های سیاست خارجی‌شان وادار کنند به گونه‌ای که دگرگونی‌های حاصل از داده‌های سیاست خارجی دیگران، منافع دولت استفاده کننده را از ابزارهای مورد نظر در پی آورد. بهره گیری از این حربه‌ها به عصر کنونی روابط بین‌الملل منحصر نیست بلکه در گذشته نیز دولت‌ها سعی کرده‌اند از این طریق دیگران را به تسلیم در مقابل خواسته‌های خود وادار کنند.[۱]

 

 

 

 

پایان نامه اجرای تحریم‌های یکجانبه علیه ایران از دیدگاه حقوق بین‌الملل