سالم اوقات فراغت وغیره را فراهم سازد که پیرامون هریک از این ویژگی ها مشروحاً توضیح داده خواهد شد .

 

 

۴-۱-۱- تأمین سلامت بدن:

 

در اسلام جسم، دارای ارزش واحترام خاصی است وسالم نگاه داشتن آن ازضروریات به حساب آمده وبرای حفظ بهداشت آن دستورالعمل های متعددی داده شده وهر حرکت فیزیکی منظم وغیر منظم وفعالیت جسمی که این سلامت را بهتر می کند وسوخت وساز وکار تمام جوارح را به نحو مطلوب میسّر سازد می تواند موافق فطرت انسان باشد .

 

حضرت علی (ع) خطاب به فرزند بزرگوارش امام حسن (ع) دستورالعملی صادر می کند که هرکسی آن را به کار گیرد ، هرگز نیاز به طب و طبیب پیدا نخواهد کرد . ایشان می فرماید : «یا بُنّی الا اُعَلَّمُکَ اَرَبعَ خِصال تَستغنی بِها عَنِ الطّب؟ فَقالَ : بَلی یا امیرالمومنین. فَقالَ : لا تَجلِس عَلی الطَّعام ِ اِلاّ وانت جائع. وَلا تَقم عن الطعّام ِ واَنتَ تَشتَهیِه وَجَوَّد المَضغَ وَاِذا نَمتَ فَاَ عرِض نَفسَکَ عَلی الخَلا وچهارم اینکه هرگاه خواستی بخوابی به توالت برو فَاِذا اِستَعمَلتَ هذِهِ استَغنیتَ عَنَ الطِّب». (مجلسی، ۱۳۶۲ش:ج۷۶، ص۱۸۷)

 

ای پسر جان آیا به تو چهار خصلت یاد دهم که به سبب آن از طب بی نیاز شوی ؟ امام حسن عرض کرد : آری (یاد بده ) ای امیرالمومنان!  فرمود : اول اینکه بر سر (سفره) غذا منشین مگر در حالیکه گرسنه ای و دوم اینکه از سر سفره غذا برمخیز مگر در حالیکه (هنوز) به آن میل داری وسوم اینکه خوب (غذا را ) بجو پس هرگاه این چهار عمل را انجام دهی از طب بی نیاز می شوی.

 

این وظیفه موسسین ورزشی وکارشناسان ورزشی است که با گرفتن آزمایشات وتهیه آمار مفید بودن حرکات ورزشی را مشخص می کند تا برای تأمین سلامت بهتر از آن بهره برداری شود .

 

دیده شده که بعضی از حرکات که به صورت ورزش رایج در قرن اخیر انجام می شود هدف فوق را تأمین ننموده وحتی عملکردی در جهت معکوس سلامتی داشته ودر نتیجه حاصل چنین روشی جسم ناقص وپیری زودرس بوده است .

 

حضرت رسول اکرم (ص) می فرمایند : « اِن َّ لِبَدَنِکَ عَلیَک َحَقّا» .(مجلسی، ۱۳۶۲ش: ج۷۰، ص۱۲۶) یعنی بدن تو برتو حقی دارد وباید آن را ادا کنی. بنابراین می توان گفت تأمین سلامتی ونگهداری صحیح بدن یکی از وظایفی است که خداوند به عهده انسان نهاده است وچنانچه هروسیله ای که درمحدوده اختیار اوست به سلامتی لطمه واردسازد انسان مدیون خواهد بود .

 

خداوند متعال نیز درآیه ۱ سوره طلاق می فرماید: «وَمَن یَتَعَدَّ حُدودَالله فَقَد ظَلَمَ نَفسَه». آنکه از حدود الهی پا فراتر نهد قطعاً به خویشتاً ظلم نموده است . دراین آیه شریفه از حدود الهی خارج شدن ظلم به خود یاد شده است ومؤید آن است که انسان در تمام افعالش تا حد شناختن و دانایی هایش می باید در صراط مستقیم قرار گیرد . در ورزش نیز چنانچه تأمین سلامتی که از تربیت بدنی متصوّر است تأمین نگردد، حرکات ورزشی لغو است و چنانچه برای بدن ضرری داشته باشد انسان خاسرخواهد بود. در هر صورت لازم است برای بالا بردن سلامت جسمی وروحی از تکنیک وروش هایی بهره مند شد که این منظور را تأمین نماید. همانطور که گفته شد برای این منظور نیاز به یک بررسی علمی و آماری از کلیه رشته های ورزشی و اثرات کوتاه مدت، میان مدت، بلند مدت و اثرات آن برروی جوارح انجام گردد و به عبارتی یک ارزیابی جامع و رسیدن به کوتاه ترین راه برای تأمین سلامتی مطلوب تر ضروری است .

 

 

۴-۱-۲- بالابردن توان جسمی (نیرومندی) ؛

 

بالا بردن توان جسمی ورشد قابلیت های مانند سرعت ، قدرت ، استقامت ، انعطاف پذیری اداراکات وعکس العمل سازی ها که لازمه بقا وادامه زندگی بهتر می باشد از جمله مواردی است که فعالیت های ورزشی وتربیت بدنی می باید درتأمین آن موثر واقع شود ولی اکثر رشته های ورزشی موجود نمی توانند به تنهایی همگی این عوامل را تقویت نمایند . مثلاً بعضی از رشته ها تنها سرعت وبعضی تنها استقامت وبعضی انعطاف پذیری و… وبعضی فقط ۲تا۳ مورد را تأمین می نمایند ولی طبیعی است که توانمندی انسان درمجموعه جهات لازم است وتکنیک وتاکتیک ها هرچه شامل تر باشد رشد جسمی به مفهوم علمی واصولیش نزدیک تر است. چنانچه تمامی عناصر مذکور تقویت شود ولی روحیه انسان توأم با آن رشد نیابد ، طبیعی است که آن توانایی کامل نخواهد بود .

 

 

 

 

 

۴-۱-۳- عامل نشاط وشادمانی؛

 

ائمه معصومین (ع) کراراً مسلمانان را به شادابی وخوش رویی وپرهیز از خشم وبدخویی توصیه فرموده اند ، نشاط ، مفرح روح وتلطیف کننده روحیات است. پیامبر اکرم (ص) فرمودند : «اُلهُو و وَلعَبوا فَأنّی أَکَرَهُ أَن یَری دینَکُم غِلظَهً» (نهج الفصاحه: ص۵۳۱) بازی وتفریح کنید که من دوست ندارم در دین شما خشکی وغلظت ببینم. حضرت علی (ع) نیز می فرمایند : «اَلسَّرورُ بَسطُ النَّفسِ وَالنّشاط»(غررالکلم، ص۱۸۷).شادی وسیله انبساط روان است ونشاط را در وجود انسان برمی انگیزد.

 

هر وسیله صحیح ومناسب که این شادمانی وفرح را تأمین نماید بدیهی است که برای انسان سودمند ومفید خواهد بود و ورزش یکی از عوامل قابل توجه در ایجاد نشاط وشادمانی مثبت است ومی تواند انسان را از افسردگیها وکسالت ها به سوی فعالیت ها وشادی های مطلوب سوق دهد . البته نشاط وسرور به شادیهای کاذب و واقعی تقسیم می گردد کسی که با مواد مخدر یا شراب وقمار و… بخواهد شادی کسب کند برای یک شادی زودرس آثار روانی وجسمی نامطلوبی برای خود پدید می آورد وطبعاً معامله خوبی برای او نخواهد بود ونشاطی که از شناخت وآگاهی ها برجهان وغیره برای انسانی نتیجه می گردد شادی پر دوامی است که آثار خوب بعدی دنیوی واخروی راهم دربر دارد واز عواملی که می تواند بطور صحیح این نشاط را تأمین نماید همانا ورزش می باشد که چنان چه از راه مناسب بکار گرفته شود هم سرور وشادمانی برای انسان فراهم می کند وهم آثار مثبتی درپی دارد درحالی که بعضی اوقات ملاحظه می گردد نتیجه سیستم ورزشی موجود عصبی شدن خشونت ودرگیری و… که طبعاً با این هدف مغایرت پیدا می کند که با یک بازنگری وایجاد روشی مطلوب در ورزش مخصوصاً درورزش کشورمان انشاء الله هدف مورد نظر تأمین می گردد.

 

۴-۱-۴- عاملی برای پر کردن سالم اوقات فراغت؛

 

آن طور که در نحوه گذارندن زندگی یک مسلمان اشاره شده است ساعات روزانه به چند بخش تقسیم شده است. بخشی به کار وفعالیت های شغلی اختصاص می یابد وبخشی به عبادت وبخشی به گذراندن اوقات با دوستان که عیوب ما را به ما گوش زد کنند وبخشی هم به تفریحات حلال اختصاص یافته ومطلب فوق از روایتی از امام موسی کاظم مستفاد است . امام (ع) بعد از بیان این چهار بخش برای گذراندن اوقات در روز می فرمایند: « واین ساعت (انجام تفریحات حلال وگذراندن اوقات فراغت) است که به ۳ساعت دیگر نیرو می بخشد.

 

بنابراین می بینیم که تفریح حلال به عنوان انرژی عبادت وامرار معاش وتزکیه نفس وخودسازی نقش دارد وما چه تفریح حلالی را از انجام حرکات ورزشی مناسب بهتر می بینیم که هم وقت ما را به نحو صحیح واحسن پر می کند وهم درقبال ورزش کردن دارای جسمی نیرومند وبه تبع آن روحی سالم خواهیم بودو همچنین ما را از انجام بعضی ازگناهان چون غیبت وتهمت وافتراء باز می دارد و انسان را ازافتادن در ورطه اعتیاد و انحراف وفساد دور می کند و نهایتاً سموم و مواد زائد بدن را دفع می کند وانرژی های موجود در بدن را که به خاطر خوردن غذا در بدن به وجود آمده می سوزاند .

 

۴-۱-۵- عاملی به منظور هماهنگی وبهره جویی از طبیعت؛

 

اصولاً بشر در ارتباط مستقیم با طبیعت می باشد واگر توانایی او با طبیعت اطرافش متناسب نباشد ناچار انسان مقهور طبیعت شده وادامه زندگی برایش مشکل خواهد بود. به عنوان مثال اگر انسان از کوهنوردی اطلاعی نداشته واعضای بدن او تمرینات مناسب ندیده باشد درمقابل ارتفاع ضعیف است یا کسی که فن شنا را نداند درعمق بیش از قد خود در آب جان خود را از دست خواهد داد . به همین ترتیب اگر برخورد وارتباط وروش مناسب با عوارض طبیعی را نداند درمقابل آن تسلیم خواهد شد . کلاً سلسله تعلیمات وتمرینات فیزیکی که این تسلط را حاصل نماید با نیاز حقیقی انسان موافق خواهد بود وعلاوه براین چیرگی نسبی وتقویت جسمی انسان می تواند از مواهب طبیعی در نشاط وشادی روح وفکر ورشد عقلانی بهره قابل توجهی کسب نماید .

 

۴-۲- اهداف باطنی ورزش:

 

ورزش وتربیت بدنی درکنار نقش موثری که درسلامت بدن انسان دارد، در تسریع رشد وشکوفایی استعدادهای فردی و در نتیجه انجام بهتر وظایف اصلی انسان نیز ایفای نقش می کند.اما ورزش اهداف دیگری را نیز دنبال می کند. اهدافی که دربطن ورزش قرار دارند و شاید زیاد درنظرافراد، ظاهر نباشند. توجه به این اهداف، مارا در زندگی شخصی و اجتماعی یاری می نماید. دراین بخش، گوشه ای ازکاربردهای ورزش و تربیت بدنی را در زندگی شخصی و اجتماعی بیان نموده ایم.

 

۴-۲-۱- اهداف شخصی؛

 

پرداختن به امر ورزش زمانی مفید است که در روحیه ورزشکار اثرگذار باشد و علاوه بر بالابردن نیروی جسمی و عضلانی فرد، نیروی تفکر و تعقل او را نیز افزایش داده و در ارتقای کیفیت شخصیت ورزشکار سهیم باشد. بنابراین باید از ورزش در هردو بُعد مادی و معنوی آن بهره جست وهمراه با ورزیدگی جسم، به ورزیدگی روح نیز توجه نمود.

 

۴-۲-۱-۱- قوت بدنی، زمینه ساز قدرت معنوی؛

 

یکی ازفواید ورزش «تمرین مبارزه با نفس» است. چون نفس آدمی همواره به لذت ها و آسایش طلبی تمایل دارد ولی ورزش کردن اورا به انجام کارهای سخت و دشواری وادار می کند که با روحیه راحت طلب آدمی تعارض دارد. ورزشکار مصمّم باانجام این کارها، بر نفس خود وعلایق آن فائق می شود و می توان گفت که این نوعی «پرهیزگاری» و «تقـواست»؛ زیرا تعریف تقوا نیز دربرگیرنده همین معناست که انسان با درنظرگرفتن هدف بالاتری، خود را از علایق و تمایلات نفسانی تهذیب کند تا به آن هدف برسد.

 

بنابراین ورزش و تربیت بدنی می تواند درجایگاه خود، درس تقوا را به انسان بیاموزد تا درمواجهه با سختی ها و ناملایمت ها مقاوم وپیروز باشد. شخص ورزشکار قادر به انجام اموری است که ممکن است برای برخی افراد سخت و طاقت فرسا باشد اما او با ورزیدگی بدنی که دارد به راحتی ازعهده آن اعمال بر می آید. پس همین تمرین تحمل سختی، به او کمک می کند تا در مبارزه با نفس خود با مشقّت کمتری روبرو شود. بنابراین ورزش می تواند بستری باشد درکسب آمادگی برای مبارزه خواسته های نفسانی انسان.

 

دراسلام دوجهاد مطرح است جهاد با خصم وجهاد با نفس که آن را جهاد اکبر نیز می نامند ، جهاد با نفس یعنی مبارزه کردن با کلیه خواسته های غیر الهی وچیره شدن وتسلط یافتن برنفس وحرکت به سوی متعالی شدن و ورزش وتربیت بدنی چنانچه با قصد ونیت صحیح انجام گیرد ودرست انتخاب وانجام شود، می تواند به عنوان عامل مهمی در خود سازی به ما یاری رساند.

 

ورزش سستی و بی ارادگی تنبلی وترس را از انسان دور می کند و صفات جوانمردی ، شجاعت ، بردباری ، فروتنی ، راستگویی وپهلوانی را در انسان تقویت می کند . البته نه اینکه تصور شود هر ورزشی می تواند در خود سازی و رشد روحی مؤثر باشد، بلکه می گوییم می شود و باید از ورزش چنین بهره ای برد و این مطلب منوط به این است که محیط ورزشی سالم باشد و مربی نیز فردی صالح و آگاه انتخاب شود و ورزش نیز متناسب و درجهت تربیت و رشد و تکامل انسان مورد نظر و متناسب با آرمان های مکتب انتخاب شود. درآن صورت وقتی فرد در محیط ورزش سالم قرار گرفت و با نام خدا شروع کرد مقدمات تربیت فراهم می شود. کما اینکه در زورخانه های سنتی به همین شکل عمل می گردید و ورزشکار با این هدف وانگیزه مدام با هر حرکت ورزشی، با نفس خود کشتی می گرفت. دراین صورت این ورزش انسان ساز و پهلوان پرور خواهد بود، لذا متولیان تربیت بدنی و ورزش باید محیط هایی این چنین همراه با مربیان آگاه جهت آموزش ورزشکاران فراهم نمایند تا جوان ورزشکار ضمن اینکه تحت تعلیم حرکات فیزیکی قرار می گیرد، به پیروی از رشد خویش فکرش را درجهت خداجویی وخداشناسی به کار انداخته وبه معنای واقعی خودسازی نماید .

 

ازدیگر ثمرات ورزش کردن، «معتدل کردن شخصیت» است. ورزش، راهنمای انسان  به سمت اعتدال است و با این اعتدال می توان دررسیدن به اهداف، نسبت به دیگران پیش قدم شد. حضرت علی (ع) خطاب به فردی یهودی فرمود: «هر کس طبیعتی معتدل داشته باشد، مزاجش باصفا می گردد و دراین صورت اثر نفس در وی قوی می شود و با تقویت این بُعد، به سوی آن چه که ارتقایش دهد بالا رود و هرکس بدین سو بالا رود، به اخلاق نفسانی آراسته گردد، چنین فردی موجودی است انسانی نه حیوانی و به باب مَلکی درآید و چیزی او را از این حالت برنگرداند». (گلی زواره به نقل ازحسن زاده آملی، ۱۳۸۵ش: ۳۸)

 

ثمره دیگری که ورزش کردن می تواند داشته باشد، «فروبردن خشم درهنگام عصبانیت وشکست» است. یک ورزشکار ممکن است با شکست های فراوانی در زندگی روبرو شود لکن تمرین می کند که درمقابل شکست ها خشم خود را فروبرده و صبور باشد. روایت است که روزی رسول اکرم (ص) در مدینه از محلی عبور می فرمود، گروهی از جوانان مشغول زور آزمایی بوده و در حال بلند نمودن سنگ بزرگی بودند و چون احتیاج به داور داشتند با عبور پیامبر(ص)، از آن حضرت خواستند میانشان داوری نماید که کدامشان بهتر سنگ را بلند می کند، رسول گرامی اسلام قبول فرمود و در پایان کار اظهار داشتند: «می خواهید بگویم قوی تر از همه چه کسی است؟» گفتند: بفرمایید: فرمود: «اتحسبون الشده فی حمل الحجاره انما الشده ان یمتلی احدکم غیظا ثم یغلبه» یعنی: آیا گمان می کنید نیرومندی در جا به جا نمودن سنگ است؟ نیرومند حقیقی کسی است که چون خشم بر او غلبه گردد، بر غضب خویش غالب گردد. (نهج الفصاحه، ص ۶، حدیث شماره ۲۸)

 

در جای دیگر فرموده اند: «اشدّکُم من ملک نفسه عند الغضب(نهج الفصاحه، ص ۶۱، حدیث شماره ۳۰۶) نیرومندترین شما کسی است که هنگام غضب بر خود تسلط داشته باشد» . و در فرمایش دیگر آن برگزیده پیامبران قوی ترین کس را فردی دانسته که چون به گناهی تمایل یابد از آن اجتناب ورزد. (مطهری، ۱۳۶۷ش:۲۶۴)و در فرمایش دیگری ایشان درباره توکل به خداوند می فرماید: «هر که دوست دارد از همه مردم نیرومندتر باشد، باید به خداوند توکل کند. (نهج الفصاحه، ص ۵۸۱، حدیث شماره ۲۸۱۹)

 

آن که قدرتش به خشم و غضب و حالات عصبی متکی است ولی می خواهد مردم را اذیت کند ضعیف است و این رفتارهایش از کاستی روانی و اخلاقیش حکایت می کند، حضرت امام حسین (ع) می فرماید: «القدره تذهب الحفیظه» (اسعدی، ۱۳۶۳ش: ۸۹) یعنی قدرت، کینه رااز بین می برد. وقتی انسان یک نیروی روانی وقدرتی  معنوی در خود احساس می کند، دیگر در دلش حسادت و عداوت وجود ندارد.

 

۴-۲-۱-۲- ورزش، تمرین پیروزی وشکست؛

 

           ما درهیچ جا نمی توانیم به فرزندان خویش تمرین پیروزی وشکست دهیم الا در زمین ورزش ، فرزندان از همان کودکی درجریان تمرینات ورزشی با شکست خوردنهای مکرر آمادگی پذیرش شکستهای بزرگتر را برای آینده پیدا می کنند و وقتی درسنین بالاتر با شکستهای اقتصادی ویا از دست دادن یک عزیز و…مواجه می شوند توان تحمل این مشکل را بیشتر از سایرین دارند ونیز توان ظرفیت پذیرش پیروزی را در میدان ورزش می توان جستجو کرد اگر کسی در میدان ورزش با پیروزیهای مکرر برخورد داشته باشد ، طعم شیرین پیروزی برایش آنچنان نیست که با برخورداری از یک پیروزی بزرگ در زندگی عنان اختیار را از کف بدهد . به عبارت دیگر می توان گفت : انسانی که تحمل شکست وپیروزی را نداشته باشد یک انسان کامل نیست واین ورزش است که این قابلیت را به او می دهد .

 

۴-۲-۱-۳- ورزش ، کار وفعالیت شغلی؛

 

       خداوند زحمت وتحمل سختی برای تحصیل روزی حلال را برای هر فرد مسلمان واجب دانسته است . لذا بستگی به نوع کار لازم است که انسان بدن خود را طوری با ورزش تربیت کند . که تحمل واستقامت در تداوم کارهای بدنی وفکری را در طول سالیان داشته واین تکلیف شرعی را به نحو مطلوب انجام دهد .

 

درتاریخ آمده است که شخصی برامام محمد باقر (ع) که زیر آفتاب وعرق ریزان مشغول کاری بوده است می گذشت وبه حضرت عرض کرد یا بن رسول ا… این دور از شماست که از خانواده پیامبر گرامی هستید واینطور کار سخت وشاق انجام می دهید، حضرت پاسخ فرمودند :«چنانچه دراین حال بمیرم شهید محسوب می گردم».

 

حضرت رسول (ص) دست کارگری را که از کار زیاد پینه بسته بود دید وفرمود : « این دستی است که آتش دوزخ به آن نمی رسد». آن طور که گفته شد حضرت علی (ع) کار را به عنوان یک عامل تربیتی ورشد تلقی می کند ومی فرماید: «صیقل مرد، کار است».

 

۴-۲-۲- اهداف اجتماعی؛

 

ورزش آثارمتعددی در زندگی افراد و جامعه آنها دارد. یک ورزشکار اگر در میادین وصحنه های ورزشی مطرح شود، درجامعه خود به الگو و نمونه تبدیل می شود و می تواند درساخت فرهنگ جامعه مؤثر باشد. ورزش اهداف متعددی را دنبال می کند که یکی از عمده ترین آن اهداف، اثرگذاری ورزش در اجتماع است. این اثرگذاری در زمینه های مختلفی بروز می کند که دراین رساله به دوزمینه ازآن اشاره می کنیم.

 

۴-۲-۲-۱- ورزش وتربیت بدنی می تواند عاملی باشد درخدمت به دیگران :

 

اصولاً کمک و دستگیری از همنوع ، بخصوص از مردم مسلمان درگرفتاری ها وهمچنین شرکت در کارهای اجتماعی که باعث تقویت جامعه اسلامی باشد ، از وظایف عبادی است که برانسان درحد توان و وسعش تکلیف شده وطبعاً یک انسان سالم ومتعادل وقوی بهتر و بیشتر می تواند این وظیفه شرعی را انجام دهد . لذا ورزش سالم که موجب گردد این وظیفه مناسب تر انجام پذیرد ، می تواند به عنوان مقدمه کار خیر تلقی گردد. یک ورزشکار واقعی باید همواره این جمله ارزشمند امیرالمؤمنین(ع) را سرلوحه خو قرار داده و ازخداوند متعال بخواهد که در راه خدمت به خدا و خلق او، به اعضا و جوارحش قوّت دهد تا با نیرومندی و نشاط، ازدیگران در کارهای خیر، سبقت بگیرد.

 

در تاریخ اسلام وهمچنین درچند صد سال گذشته، چهره افرادی به صورت پیش کسوت وپهلوان درکمک ویاری ودست گیری از مستمندان ونیازمندان و پیش قدمی دراین امر دیده شده است. لازمه رسیدن به اهداف ذکر شده قصد ونیت صحیح در ورزشکار ومربی است و آن منوط به روش ها وبرنامه های ورزشی جهت دار ومناسب است .

 

۴-۲-۲-۲- ورزش، افزایش دهنده نیروی رزمی ودفاعی جامعه اسلامی؛

 

همانطورکه درآیات وروایت آمده است درزمینه تقویت جسم واستفاده ازآن در دفاع از حدود و ثغور جامعه اسلامی اشاره های فراوان شده است. اما خداوند درآیه «وَاعَّدوالَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّهٍ وَمِن رُباط الخَیل تُرهِبون به عَدَّواللهِ وَعَدوَّکُم »(انفال:۶۰) مؤمنان را به آمادگی دفاعی و نظامی ترغیب می کند تا دشمنان و کفار، ازاین آمادگی بترسند. خداوند دراین آیه به مومنان می فرماید که با تمام امکانات مادی ومعنوی درجهت تقویت امت مسلمان درمقابل دشمن تجهیز گردند واگر تقویت جسم وآمادگی روح را یکی از امکانات اصلی ومهم تلقی نماییم پس باید در تربیت جسم وآمادگی روح وبه کار گیری آن درمواقع لزوم همت  گمارند. در مورد این آیه و نحوه استناد آن دراحکام وشرایط مسابقات و ایجاد آمادگی دفاعی برای مسلمین، درفصل آینده بطور مفصل بحث خواهدشد. آیه فوق یک فرمان عمومی و دستورالعمل همگانی درمورد «آماده باش» مؤمنان تا سرحدّ امکانات است در برابر دشمنان امروز و آینده، موجود واحتمالی، شناخته و ناشناخته.

 

آنچه که خداوند برای جوامع انسانی براساس فطرتشان نازل فرموده است، حکومت انسانی است که درآن هرفردی از افراد مجتمع حفظ گردد، مصلحت ضعیف و قوی و غنی و فقیر، مرد وزن، فرد وجامعه بطور مساوی رعایت می شود، نه چون حکومتهای استبدادی که درآن فرد مستبد الرأی، جامعه را به هرجا که خاطرخواه اوست می کشاند و برجان ومال و آبروی مردم هرآنچه خواهد می کند.(محمدی اشتهاردی، ۱۳۶۷ش:۲۷)

 

شاید رازاین که چرا درآیه فوق، مستقیماً خطاب به مردم شده است و فرموده : «آماده باشید…» درحالیکه درآیات قبل خطاب به رسول گرامی اسلام بود، همین است؛ زیرا حکومت اسلامی، حکومت انسان است وبه مراعات حقوق هرفرد و رعایت و گرامیداشت هرکس بدون توجه به اکثریت و اقلیت است. یکی دیگر ازآیاتی که در زمینه آمادگی و بسیج همگانی مسلمانان درقرآن آمده آیه ۷۱سوره نساء است.

 

 

۴-۳- حاصل بحث:

 

با توجه به اینکه توانایی های جسمی وروحی انسان نقش موثری در امر دفاع وجهاد دارد وورزش در هر دو زمینه می تواند به صورت عامل موثر عمل نماید بهتر است برنامه ریزی ها واجرای حرکات وتکنیکهای ورزشی، با هدف عالی آماده سازی امت مسلمان درجهت دفاع وجهاد انجام پذیرد وچنانچه مسابقه ای برگزار می گردد ، فقط به منظور تبادل تکنیک وتشویق وترغیب وتداوم به انجام آن ورزش در طول عمر نباشد بلکه توأم با حرکات ورزشی جهت تقویت بعد روحی از غنای فرهنگ اسلامی بخصوص مکتب شیعه استفاده گردد .

 

روش آموزش ورزش زورخانه ای می تواند دراین زمینه راهنما باشد که نتیجه آن تربیت قهرمانان وپهلوانان شایسته ای بوده وهست. زیرا آموزش یافتگان این مدرسه شایستگی وتمام استعدادهای اخلاقی از قبیل شجاعت ، قدرت ، صبر وشکیبایی ، ایمان ، وبالاخره کلیه ویژگی های خود را در عملشان به منصه ظهور می رسانند وبدین ترتیب اسوه ها به طور کلی وبه صورت عینی به جامعه معرفی می گردد.