جعل و تزویر سنتی (کلاسیک)

از لحاظ اصطلاحی جعل و تزویر گاهی در یک مفهوم عام به کار برده می‌شود و گاهی در مفهوم خاص. در مفهوم عام هر نوع وارونه جلوه دادن حقیقت و واقعیت را جعل و تزویر گویند و در مفهوم خاص هر نوع وارونه جلوه دادن حقیقت در اسناد را جعل و تزویر گویند و «به عنوان یک اصل, جعل و تزویر جرم اسنادی است»[۱]

غالب قوانین جزایی بدون اینکه تعریف جامعی از جعل ارایه دهند و ارکان جرم جعل را دقیقاً تعیین کنند صرفاً به ذکر و احصای شیوه‌ها و راههای مختلف ارتکاب جعل بسنده کرده‌اند.

با وجود این هر یک از استادان حقوق جزا تعریفی در این مورد ارایه کرده‌اند:

دکتر ابراهیم پاد جرم جعل را چنین تعریف کرده است: «جعل و تزویر عبارت است از قلب متقلبانه حقیقت به ضرر دیگری در یک سند یا نوشته یا چیز دیگر به یکی از طرق مذکور در قانون»[۲]

یکی دیگر از استادان، جرم جعل را عبارت دانسته است از: «ساختن هر چیز مثل سند به یکی از طرق پیش‌بینی شده در قانون بر خلاف حقیقت و به ضرر دیگر»[۳]

تعریف دیگری که از جرم جعل بیان کرده اند عبارت از اینست که «ساختن یا تغییردادن آگاهانه نوشته یا سایر چیزهای مذکور در قانون به ضرر دیگری به قصد جا زدن آنها به عنوان اصل»[۴] و نهایتاً برخی از اساتید حقوق جزا، جعل و تزویر را «قلب متقلبانه حقیقت در یک سند یا نوشته یا چیز دیگر به یکی از طرق مذکور در قانون به ضرر غیر» تعریف کرده‌اند.[۵]

به نظر می‌رسد بهترین تعریفی را که در حقوق ایران با توجه به موارد مربوط در این مورد می‌توان ارائه داد چنین است: «جعل عبارت از ساختن یا تغییر دادن آگاهانه نوشته یا سایر چیز‌های ذکر شده در قانون به قصد جازدن آنها به عنوان اصل برای استفاده خود یادیگری و به ضرر غیر.»

[۱] – منصور آبادی، عباس، تقریرات درس حقوق و جزای اختصاصی، دوره کارشناسی ارشد رشته حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه شیراز، سال ۱۳۸۸.

[۲] – پاد، ابراهیم،تقریرات درس حقوق جزایی اختصاص سال ۳۵ و۳۶ دانشگاه تهران.

[۳] – آزمایش، علی،‌ تقریرات درس حقوق جزای اختصاصی سال ٧۵ و ٧۶ دانشگاه تهران.

[۴] -میرمحمد صادقی، حسین، حقوق کیفری اختصاصی جرائم علیه امنیت و آسایش عمومی، نشر میزان، تابستان ۱۳۸۶، ص ۲۴۷.

[۵] -سلیمانپور، محمد، جعل اسناد در حقوق ایران و از نظر حقوق تطبیقی، تهران، گنج دانش،۱۳۴۱، ص۱۸