اهمیت ویژه‌ای جهت توسعه فناورانه‌ی صنعت کشور دارد (ملائی، 1373، ص2). در حال حاضر صنایع خودروی ایران برای بهبود کمی و کیفی محصولات و خدماتشان مراکز تحقیق و توسعه ایجاد کرده‌اند. متخصصان، پژوهشگران، و نخبگان صنعت خودروی ایران در این مراکز مشغول فعالیت هستند که طبیعتاً نیازهای اطلاعاتی متعدد و متنوعی دارند. در این مراکز کتابخانه‌هایی ایجاد شده است که باید پاسخگوی نیازهای اطلاعاتی متخصصان این مراکز باشند. هیچ مرکز تحقیقاتی و اجرایی بدون برخورداری از یک کتابخانه مجهز با منابع کافی و روزآمد، و کتابداران توانا قادر به ادامه‌ی پژوهش یا انجام درست امور خود نمی‌باشد. اما، متاسفانه به نظر می‌رسد در این مراکز توجه کافی به کتابخانه‌ها صورت نگرفته است و این کتابخانه‌ها آن طور که انتظار می‌رود پاسخگوی نیازهای اطلاعاتی متخصصان نیستند. به نظر می‌رسد متخصصان به دلیل عدم تامین اطلاعات مورد نیازشان از طریق کتابخانه، از کتابخانه فاصله گرفته‌اند و نیازهای اطلاعاتی خود را به روش‌های دیگری، از جمله اینترنت، برطرف می‌کنند. در این پژوهش میزان استفاده‌ی متخصصان از کتابخانه‌های این مراکز مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا مشخص شود عملکرد این کتابخانه‌ها در پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی کاربرانشان چگونه بوده است. همچنین روش‌های کسب اطلاعات توسط متخصصان و میزان رضایت آنها از کتابخانه بررسی خواهد شد.

کتابخانه‌ها، بدون شناخت کافی از کاربران خود نمی‌توانند خدمات مناسبی ارائه کنند و اغلب در امر اطلاع‌رسانی دچار مشکلات و کاستی‌هایی می‌گردند. به همین دلیل نتیجه‌ی این پژوهش می‌تواند راه حل‌هایی را به مدیران کتابخانه‌های این مراکز جهت اصلاح روش‌ها و خدمات اطلاع‌رسانی ارائه کرده و به شناخت روش‌های درست و سریع جستجوی اطلاعات و اهداف و انگیزه‌های مراجعان و الگوهای رفتاری آنان در امر اطلاع‌یابی کمک نماید.

1-2 اهداف

هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی میزان استفاده‌ی متخصصان مراکز تحقیق و توسعه‌ی صنعت خودروی ایران از کتابخانه‌های تخصصی این مراکز است. اهداف فرعی این پژوهش عبارتند از:

بررسی چگونگی برآورده شدن نیازهای اطلاعاتی متخصصان مراکز تحقیق و توسعه صنعت خودروی ایران
تعیین میزان رضایت متخصصان صنعت خودروی ایران از کتابخانه‌های وابسته
1-3 تعاریف عملیاتی

مراکز تحقیق و توسعه صنعت خودرو: در این پژوهش منظور از مراکز تحقیق و توسعه، شرکت‌‌های وابسته به صنایع خودروسازی هستند که وظیفه انجام تحقیق و توسعه در زمینه‌ی صنعت مربوطه را به عهده دارند. در حال حاضر در ایران سه مرکز تحقیق و توسعه فعال وجود دارد که وابسته به دو شرکت خودروسازی ایران‌خودرو و سایپا هستند.

متخصصان: افرادی هستند که در مراکز تحقیق و توسعه صنعت خودروی ایران مشغول به کار هستند و در فرایند تحقیق و توسعه نقش دارند.

ایپکو: شرکت تحقیق، طراحی و تولید موتور ایران‌خودرو که به عنوان مرکز تحقیق و توسعه در زمینه تخصصی موتور خودرو فعالیت می‌کند. این شرکت زیرمجموعه شرکت خودروسازی ایران‌خودرو می‌باشد و به اختصار ایپکو نامیده می‌شود.

ان.پی.دی: مرکز طراحی و توسعه محصولات جدید ایران‌خودرو که به عنوان مرکز تحقیق و توسعه شرکت خودروسازی ایران‌خودرو فعالیت می‌کند و به اختصار ان.پی.دی نامیده می‌شود.

سایپا: مرکز تحقیقات و نوآوری سایپا که به عنوان مرکز تحقیق و توسعه شرکت خودروسازی سایپا مشغول فعالیت است. در این پژوهش این مرکز به اختصار سایپا نامیده می‌شود.

1-4 پرسش‌های اساسی

متخصصان مراکز تحقیق و توسعه‌ی صنعت خودروی ایران چگونه و با استفاده از چه روش‌هایی به اطلاعات مورد نیاز خود دست می‌یابند؟
هدف متخصصان مراکز تحقیق و توسعه‌ی صنعت خودروی ایران از استفاده از کتابخانه‌های وابسته چیست؟
متخصصان مراکز تحقیق و توسعه‌ی صنعت خودروی ایران در دستیابی به اطلاعات مورد نیاز خود با چه مشکلاتی مواجه هستند؟
میزان استفاده‌ی متخصصان مراکز تحقیق و توسعه‌ی صنعت خودروی ایران از منابع چاپی و الکترونیکی موجود در کتابخانه‌های وابسته چقدر است؟
متخصصان مراکز تحقیق و توسعه‌ی صنعت خودروی ایران از کدام نوع از منابع بیشتر استفاده می‌کنند؟ کتاب‌ها، مقالات، استانداردها و …؟
منابع اطلاعاتی موجود در کتابخانه‌های مراکز تحقیق و توسعه‌ی صنعت خودروی ایران تا چه میزان نیازهای اطلاعاتی متخصصان را برآورده می‌کند؟
میزان رضایت متخصصان مراکز تحقیق و توسعه‌ی صنعت خودروی ایران از استفاده از کتابخانه‌های وابسته چقدر است؟
راهکارهای پیشنهادی متخصصان مراکز تحقیق و توسعه‌ی صنعت خودروی ایران در ارتباط با بهبود خدمات کتابخانه‌های وابسته چیست؟
1-5 فرضیه‌ها

بین میزان برآورده شدن نیازهای اطلاعاتی متخصصان و سطح تحصیلات آنها همبستگی وجود دارد.
بین میزان برآورده شدن نیازهای اطلاعاتی متخصصان و سابقه‌ی کاری آنها همبستگی وجود دارد.
بین میزان رضایت متخصصان مراکز تحقیق و توسعه‌ی صنعت خودروی ایران از کتابخانه‌های وابسته و میزان استفاده از کتابخانه همبستگی وجود دارد.
بین سطح تحصیلات متخصصان مراکز تحقیق و توسعه‌ی صنعت خودروی ایران و میزان استفاده‌ی آنها از کتابخانه‌های وابسته همبستگی وجود دارد.
بین سابقه کاری متخصصان مراکز تحقیق و توسعه‌ی صنعت خودروی ایران و میزان استفاده‌ی آنها از کتابخانه‌های وابسته همبستگی وجود دارد.
بین متخصصان مراکز تحقیق و توسعه‌ی صنعت خودروی ایران با رشته‌های تحصیلی متفاوت از لحاظ میزان استفاده‌ی آنها از کتابخانه‌های وابسته تفاوت معنی داری وجود ندارد.
2-1 مقدمه

کتابخانه‌ها نظام‌های اطلاعاتی پویایی هستند که مهمترین کارکرد آنها پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی استفاده‌کنندگان است. امروزه تعداد و میزان