تحقیق عبارتست از مجموعه فعالیتهای منطقی، منظم ، منسجم و هدفمند که در پی دستیابی به یکی یا ترکیبی از خواسته های زیر بصورت فردی یا گروهی صورت می گیرد:
۱- ارضای یک حس کنجکاوی معرفتی
۲- توصیف یک شرایط یا نگرش عده ای از افراد
۳- جستجوی پاسخ و راه حل برای یک مساله و مشکل واقعی
دستیابی به شناخت علمی میسر نخواهد شد مگر اینکه با روش شناسی صحیح صورت پذیرد. روش شناس علمی، نظامی است از قواعد و روشهایی که پژوهش بر آن بنا نهاده شده است و ادعاها در مورد مسأله پژوهش مورد ارزشیابی قرار می گیرد. روش، مجموعه شیوه ها و تدابیری است که برای شناخت حقیقت و پرهیز از لغزش بکار گرفته می شود. روش، لازمه دستیابی به دانش و ابزاری جهت حرکت از مجهولات به معلومات است. روش علمی تحقیق، به همه مراحلی اشاره دارد که در جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات برای رسیدن به یک هدف معین (که همان دستیابی به حقیقت است) مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از روش علمی، کشف حقیقت است . تحقیق از نظر روش شناسی، کاربرد روش های علمی در حل یک مساله یا پاسخگویی به یک سئوال می باشد.
انتخاب روش تحقیق مناسب به هدف ها، ماهیت وموضوع مورد تحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد و هدف از تحقیق دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسش های تحقیق است( خاکی،۱۳۸۷، ۱۴۳-۱۴۲)
برای اینکه نتایج حاصل از تحقیق معتبر باشد بایستی از یک روش مناسب در تحقیق استفاده شود، چرا که انتخاب نادرست منجربه نتیجه گیری نادرست می شود. در این فصل ابتدا به بررسی روش تحقیق، جامعه و نمونه آماری پرداخته می شود و سپس ابزار سنجش و پایایی و روایی آن بررسی و روش های آماری تحلیل داده ها بررسی می گردد.
از طرفی یکی از مشکلات اساسی در راه توسعه و تعمیق شاخه های مختلف علوم انسانی در ایران کمبود انجام پژوهشهای هدفمند، دقیق و شفاف علمی و انتشار نتایج و شکل گیری مباحثات علمی می باشد.
در واقع نظریه های گوناگون در شاخه های مختلف علوم انسانی بخصوص مدیریت که بیشترتوسط دانشمندان خارجی مطرح گردیده اند کمتر بشکل صحیح مورد آزمون قرار گرفته و به اصطلاح بومی نگردیده اند.
با توجه به رویکرد جدید مسئولین ارشد کشور برای سرمایه گذاری جهت گسترش و پیشرفت علوم مختلف انسانی واضح است که بحث تحقیقات علمی در این زمینه در جامعه و سازمانهای مختلف دولتی و غیر دولتی باید جدی گرفته شود.
۳-۱-نوع تحقیق بر اساس هدف
تحقیقات کاربردی : [۳۹]
تحقیقاتی هستند که نظریه ها، قانونمندیها، اصول و فنونی را که در تحقیقات بنیادی تدوین می شوند، برای حل مسائل اجرایی و واقعی به کار می برند.هدف تحقیقات کاربردی توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. به عبارت دیگر تحقیقات کاربردی به سمت کاربرد عملی دانش هدایت می شود.
با توجه به اهداف پژوهشی شرکت آب و فاضلاب استان چهار محال و بختیاری، این تحقیق از نوع کاربردی می باشد.
۳-۲- روش تحقیق :
روش تحقیق یک روش نظام مند برای یافتن پاسخ یک پرسش یا راه حل یک مسأله است. پایه هر علمی، روش شناخت آن است و ارزش و اعتبار قوانین هر علمی، به روش شناختی مبتنی است که در آن علم به کار می رود. روش تحقیق مجموعه ای از قواعد، ابزارها و راه های معتبر (قابل اطمینان)و نظام یافته، برای بررسی واقعیتها، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات است.
تمرکز آن در درجه اول به زمان حال است هر چند غالبا رویدادها و آثار گذشته را نیز که به شرایط موجود مربوط می شوند مورد بررسی قرار میدهد (خاکی، ۱۳۷۸، ۲۰۱)
هدف از انتخاب روش تحقیق آنست که پژوهشگر مشخص نماید که چه شیوه و یا روشی را اتخاذ نماید که او را هرچه دقیق تر و آسانتر به پاسخهای احتمالی برساند. روش تحقیق، بستگی به اهداف و ماهیت موضوع و همچنین امکانات و منابع دارد.(نادری، ۱۳۷۸، ۵)
روش تحقیق توصیفی :[۴۰]
این تحقیقات بیشتر حال نگر بوده و بدون هیچ گونه تحلیلی به توصیف جز به جز یک موقعیت و یا یک رشته شرایط می پردازد. غرض از انجام این گونه تحقیقات، پاسخ به پرسشهایی مانند”چقدر؟” “چه کسی؟” و … می باشد.
روش تحقیق پیمایشی :[۴۱]
پیمایش روشی در تحقیقات اجتماعی است که فراتر از یک تکنیک خاص در گرد آوری اطلاعات می باشد. هر چند در آن از پرسشنامه استفاده می شود اما فنون دیگری مثل مصاحبه، مشاهده و… نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
تحقیق توصیفی شامل جمع آوری اطلاعات برای آزمون فرضیه یا پاسخ به سوالات مربوط به وضعیت فعلی موضوع مطالعه می شود. یک مطالعه توصیفی چگونگی وضع موجود را تعیین و گزارش می کند. یک نمونه متعارف تحقیق توصیفی شامل ارزیابی نگرش ها یا عقاید نسبت به افراد، سازمانها، رویدادها یا رویه ها می گردد.
اطلاعات توصیفی معمولاً از طریق پرسشنامه ، مصاحبه یا مشاهده جمع آوری می شوند مساله عمده ای که تحقیق توصیفی را پیچیده تر می کند پاسخ ندادن یا برگشت ندادن پرسشنامه و یا شرکت نکردن در مصاحبه های برنامه ریزی شده است. اگر نرخ پاسخ دهی پایین باشد نمیتوان به نتایج معتبر رسید.
برخی دانشمندان از جمله «ارلی بابی» نرخ بازگشت ۵۰ درصد را کافی می داند اما «کنت بیلی» معتقد است که نرخ بازگشت پرسشنامه ها را با پیگیری باید به مرز ۷۵ درصد رساند.
با توجّه به اهداف و رویکردهای این پژوهش از روش توصیفی پیمایشی استفاده گردید. تحقیق توصیفی، آنچه را که هست توصیف و تفسیر می کند و به شرایط یا روابط موجود، عقاید متداول، فرآیندهای جاری، آثار مشهود یا روندهای در حا

ل گسترش توجه دارد.
۳-۳- متغیرهای تحقیق:
در یک تحقیق برای پاسخ دادن به سئوال های تحقیق و یا آزمون فرضیه ها، تشخیص متغیرها امر ضروری است. در این تحقیق دو نوع متغیر در نظر گرفته شده است:
الف- متغیر مستقل[۴۲]: یک ویژگی از محیط فیزیکی یا اجتماعی است که بعد از انتخاب، دخالت یا دستکاری شدن توسط محقق مقادیری را می پذیرد تا تأثیرش بر روی متغیر دیگر (متغیر وابسته) مشاهده شود. (سرمد،۱۳۸۱ ،۴۴-۴۳)
متغیرهای مستقل این پژوهش سیستم ارزیابی عملکرد اثربخش، رشد و پیشرفت شغلی، نظام پیشنهادات کارا، استفاده از مهارتها و تخصصهای کارکنان و نظام پرداخت اثر بخش می باشد.
ب- متغیر وابسته[۴۳]: متغیری است که تغییرات آن تحت تأثیر متغیر مستقل قرار می گیرد .
متغیر وابسته این تحقیق انگیزش شغلی می باشد.
۳-۴- روش جمع آوری اطلاعات
۳-۴-۱- پرسشنامه
عبارت از مجموعه ای از پرسشها است که به صورت باز یا بسته (دارای مقیاس) طراحی شده اند تا وضعیت نگرش افراد نسبت به یک واقعیت ازطریق آن ارزیابی شود تکمیل آن میـ تواند به طریق مراجعه شخصی، پستی و یا تلفنی صورت پذیرد. کاربرد پرسشنامه معمولاً در مطالعات پیمایشی غیر حضوری است (خاکی ، ۱۳۸۷، ۲۲۷)
روشهایی برای پی بردن به اینکه چه پرسشهایی باید مطرح شود وجود دارد ، مانند :
– برداشت درست از مساله تحقیق مشخص می کند که چه مفاهیمی باید اندازه گیری شود
– بررسی شاخصهایی که برای متغیرهای مستقل مطرح شده اند .
– فرضیه های تحقیق
– شیوه های تجزیه و تحلیل داده ها