دسترسي به منابع مقالات : تحلیل فراوانی برای محاسبه احتمال وقوع ریسک |
چنانچه اطلاعات گذشته در مورد پروژهها یا زیر پروژههای مشابه وجود داشته باشد میتوان از این روش برای محاسبه احتمال وقوع ریسکها استفاده نمود. مقدار احتمال هر ریسک از تقسیم فراوانی بر مجموع بهدست میآید. (سبزهپور، ۱۳۸۹)
- تحلیل ارزش پولی مورد انتظار (EMV)
چنانچه بتوان شدت اثر ریسک را بر حسب هزینه تخمین زد، آنگاه با داشتن احتمال وقوع، ارزش انتظاری یا امید ریاضی هر ریسک به راحتی از ضرب احتمال وقوع در خسارت ناشی از تاثیر ریسک قابل محاسبه است. سپس ریسکهایی که دارای امید ریاضی یا خسارت مورد انتظار بالاتر هستند، رتبه بالاتری خواهند گرفت. (روزبهی و جدا، ۱۳۸۸)
- استفاده از آنالیز درخت تصمیم
چنانچه ریسکها وابسته یا منوط به هم باشند، امید ریاضی ارزش پولی آنها را میتوان از طریق درخت تصمیم گیری محاسبه نمود. اعداد نوشته شده روی هر شاخه، بیانگر احتمال وقوع آن شاخه میباشد. از ضرب احتمالات شاخههای منتهی به یک شاخه نهایی، احتمال وقوع آن شاخه محاسبه میگردد. (الوانی، ۱۳۸۷)
مزیت درخت تصمیم این است که علاوه بر تعیین احتمال و ارزش انتظاری هر یک از ریسکهای جزئی، ارزش انتظاری سود یا خسارت کل پروژه نیز قابل محاسبه خواهد بود. شایان ذکر است که تصمیم نهایی در روش درخت تصمیم گیری لازم نیست بر اساس امید ریاضی باشد، بلکه با توجه به ریسکپذیر بودن یا ریسکگریز بودن تصمیمگیرنده ممکن است معیارهای دیگری مدنظر قرار گیرد. (روزبهی و جدا، ۱۳۸۸)
- استفاده از آنالیز شبکه های پرت و گرت
چنانچه هدف بررسی ریسک عوامل زمان و هزینه باشد، یکی از بهترین راه ها استفاده از شبکه های پرت و گرت می باشد. در شبکه های پرت تخمین زمان و هزینه بر اساس تخمین سه نقطه ای و استفاده از تابع توزیع تقریبی بتا میباشد. در شبکه های گرت علاوه بر اینکه توزیع زمان و هزینه فعالیتها انواع حالات توابع چگالی احتمال را می تواند داشته باشد، وجود شاخههای احتمالی نیز مجاز است. (سبزهپور، ۱۳۸۹)
- استفاده از شبیه سازی
شبیهسازی نیز ابزار قدرتمند دیگری برای تجزیه و تحلیل ریسکها است. اما این ابزار محدود به آن نشده و دارای نرمافزارهای قدرتمند زیادی است که به کمک آنها میتوان تمامی حالات ممکن ریسکها را حتی به شکل شماتیک با انیمیشن نشان داده و تحلیل حساسیت نمود. (سبزهپور، ۱۳۸۹) نمونه ای از شبیهسازی، شبیهسازی مونتکارلو[۲] میباشد که برای تعیین مقدار و احتمال خروجیهای محتمل اهداف یک پروژه (زمانبندی پروژه یا هزینه آن) مورد استفاده قرار میگیرد. (روزبهی و جدا، ۱۳۸۸)
- تعیین موقعیت در ماتریس احتمال و شدت تاثیر
این روش مشابه روش سوم تحلیل کیفی است با این تفاوت که بهجای بهکارگیری الفاظ کیفی، برای احتمال همان مقادیر احتمال و برای شدت اثر نیز مقادیر نرمالشده آنرا در بازه [۰,۱] قرار میهیم. سپس از ضرب احتمال در شدت اثر، عدد کمّی هر ریسک به دست میآید. در جدول ۲-۶، خانههای که عدد کمی آنها از حدی بیشتر است، ریسکهای جدی بوده و پررنگتر نشان داده شده اند. خانههای سفید و کم رنگ بهترتیب بیانگر ریسکهای متوسط و کماهمیت هستند. میتوان بر اساس عدد تقاطع احتمال در شدتاثر، اهمیت ریسک را ارزیابی نمود. (سبزهپور، ۱۳۸۹)
فرصتها | تهدیدها | احتمال | ||||||||
۰۵/۰ | ۰۹/۰ | ۱۸/۰ | ۳۶/۰ | ۷۲/۰ | ۷۲/۰ | ۳۶/۰ | ۱۸/۰ | ۰۹/۰ | ۰۵/۰ | ۹/۰ |
۰۴/۰ | ۰۷/۰ | ۱۴/۰ | ۲۸/۰ | ۵۶/۰ | ۵۶/۰ | ۲۸/۰ | ۱۴/۰ | ۰۷/۰ | ۰۴/۰ | ۷/۰ |
۰۳/۰ | ۰۵/۰ | ۱۰/۰ | ۲۰/۰ | ۴۰/۰ | ۴۰/۰ | ۲۰/۰ | ۱۰/۰ | ۰۵/۰ | ۰۳/۰ | ۵/۰ |
۰۲/۰ | ۰۳/۰ | ۰۶/۰ | ۱۲/۰ | ۲۴/۰ | ۲۴/۰ | ۱۲/۰ | ۰۶/۰ | ۰۳/۰ | ۰۲/۰ | ۳/۰ |
۰۱/۰ | ۰۱/۰ | ۰۲/۰ | ۰۴/۰ | ۰۸/۰ | ۰۸/۰ | ۰۴/۰ | ۰۲/۰ | ۰۱/۰ | ۰۱/۰ | ۱/۰ |
۰۵/۰ | ۱۰/۰ | ۲۰/۰ | ۴۰/۰ | ۸۰/۰ | ۸۰/۰ | ۴۰/۰ | ۲۰/۰ | ۱۰/۰ | ۰۵/۰ | شدت اثر نرمال شده |
( خانه های پررنگ: ریسکهای جدی، خانه های سفید: ریسکهای متوسط، خانه های کم رنگ: ریسکهای کم )
جدول ۲-۷- ماتریس ارزیابی کمّی احتمال × شدت اثر نرمالایز شده (سبزهپور، ۱۳۸۹)
- قضاوت خبرگان
قضاوت خبرگان در تعیین مقادیر احتمال و شدت اثر و نیز تفسیر داده ها نقش دارد. همچنین در تشخیص جایگاه استفاده از ابزارها هم نظرات کارشناسانه خبرگان موثر واقع می شود. (سبزهپور، ۱۳۸۹)
- خروجیهای تجزیه و تحلیل کمّی ریسک
نتایجی که از ابزارهای تجزیه و تحلیل کمّی به دست میآید، اغلب در قالب استاندارد ای مدیریت پروژه موجود نمیباشد. در تجزیه و تحلیل کمّی ریسک اطلاعاتی ایجاد میشود که ممکن است برای اصلاح برنامه پروژه مورد استفاده قرارگیرند. مهمترین خروجی تجزیه تحلیل کمّی ریسکها، فهرست لیستهای کمّی شده به همراه اولویت هر کدام میباشد. در کنار آن پیش بینی هزینه و زمان پروژه و همچنین احتمال تحقق اهداف پروژه نیز مشخص میشود. (عوضخواه و محبی، ۱۳۸۹)
- برنامه ریزی واکنش به ریسک
فرآیند برنامه ریزی پاسخ به ریسک پاسخهای مؤثری را که متناسب با الویت ریسکهای منفرد و ریسک کلی پروژه هستند تعیین می کند. این فرآیند برای انجام این کار، نگرش ذینفعان به ریسک و مفاد قید شده در برنامه مدیریت ریسک، بهعلاوه هرگونه محدودیت و فرضی که در هنگام شناسایی و تجزیه و تحلیل ریسک تعیین شده است، مد نظر قرار میگیرد. (روزبهی و جدا، ۱۳۸۸)
هدف از برنامه ریزی پاسخ به ریسک عبارت است از مشخص نمودن اقداماتی که لازم است برای کاهش ریسک کلی پروژه صورت گیرد. این اقدامات بیشتر از طریق کاهش احتمال و تأثیر ریسکهای منفی (ریسکها) و افزایش احتمال و تأثیر ریسکهای مثبت (فرصت ها) انجام میگیرد و اطلاعات مربوط به آن در «برنامه پاسخ به ریسک» مستند میشود. برنامه پاسخ به ریسک باید با شدت ریسک و هزینه و زمان برنامه ریزی شده پروژه متناسب بوده و مورد توافق تمام متولیان پروژه باشد. همچنین نحوه تخصیص ریسکها به افراد و گروه ها باید در این برنامه مشخص گردد. در بسیاری ازموارد با یک پاسخ مناسب می توان چندین ریسک را تعدیل و یا حذف نمود. (عوضخواه و محبی، ۱۳۸۹)
[۱] Simulation
[۲] Monte carlo
فرم در حال بارگذاری ...
[جمعه 1400-02-31] [ 05:14:00 ب.ظ ]
|