انواع بیمه در صنعت بیمه ایران

انواع بیمه به دسته های زیر تقسیم می شود )سایت پژوهشکده بیمه  (:

• بیمه اشخاص :

انسان از آغاز پیدایش جوامع انسانی، در جستجوی غریزی به دنبال تامین های جسمی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بوده است. با توجه به همین نیاز بوده که شرکتهای بیمه با ارائه طرحهای متفاوت و ابتکاری متناسب با نیازهای جوامع انسانی در پی تامین و تسهیل این غریزه ثبات مالی و اقتصادی برآمدند تا در زمان بروز حادثه ناگوار، شیرازه اقتصاد خانواده ها از هم نپاشد و افراد وابسته به شخص متوفی و حادثه دیده بتواند از مزایای تامین اقتصادی بهره مند شود.

• بیمه های اموال :

این بیمه ها برای جلوگیری از وقوع حادثه و کاهش میزان خسارت در صورت تحقق خطر مورد بیمه صورت می گیرد.

در بیمه های اشیاء حداکثر تعهد بیمه گر جبران زیان و خسارت مادی بیمه گزار است. یعنی نمیتواند موجب انتفاع ( سود بیمه گذار ) باشد بلکه از نظر مالی بیمه گذار در موقعیتی قرار می گیرد که بلافاصله قبل از تحقق خطر بیمه شده در آن موقعیت قرارداشته است. پس از وقوع حادثه بیمه گر خسارت را به شخص بیمه گذار می پردازند. مگر اینکه به موجب توافق طرفین قرارداد استفاده کننده از بیمه نامه شخص دیگری که دارای بیمه ای بوده و از وقوع خسارت متضرر شده، پرداخت می شود.

بیمه های اموال نقش مهمی را در اقتصاد کشور ایفا می نمایند که مهمترین تأثیر آنها عبارت است از :

–  کمک به احیاء وضعیت مالی بیمه گذار و جلوگیری از نابسامانی اجتماعی

–  حفظ موقعیت مؤسسات و نهادهای فعال در بازار و جلوگیری از نابسامانی اقتصادی

–  امکان انجام برنامه ریزی مالی

–  افزایش اطمینان و گسترش سرمایه گذاری

• بیمه های اتومبیل :

–  بیمه حوادث سرنشین : که جبران خسارت وارده به سرنشینان اتومبیل مورد بیمه است.

–  بیمه نامه بدنه اتومبیل : بیمه بدنه اتومبیل از جمله رشته های بیمه ای است که در ارتباط مستقیم با مردم عادی قرار دارد، و به علت آنکه کمتر تحت تأثیر عامل اجبار برای بیمه کردن قرار دارد ( برعکس بیمه های باربری و آتش سوزی )، رشد آن را می توان به مفهوم گسترش فرهنگ بیمه در جامعه تلقی کرد و به عنوان جلوه گاه کیفیت و کمیت فعالیت مؤسسات بیمه در ایران از آن نام برد.

–  بیمه شخص ثالث : اندیشه اجباری نمودن بیمه شخص ثالث برای اولین بار در سال ۱۳۲۷ ه. ش مطرح گردید و لایحه ای در این خصوص تنظیم شد، اما این لایحه به تصویب نرسید و تا سال ۱۳۴۷ ه. ش بیمه شخص ثالث به صورت اختیاری عمل می شد. در سال های میانی دهه ۱۳۴۰ ه. ش افزایش تعداد اتومبیل و به تبع آن ازدیاد حوادث رانندگی، مجدداً مسئولین وقت را به فکر انداخت که به منظور حفظ حقوق افرادی که در اثر حوادث وسایل نقلیه موتوری زمینی، آسیب یا خسارت می بینند، قانون بیمه اجباری، مسئولیت دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی را وضع نمایند. به موجب این قانون کلیه دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی مسئول جبران زیان های بدنی و مالی که از وسایل نقلیه آن ها به دیگران وارد می شود، گردیدند و موظف شدند مسئولیت خود را بیمه نمایند.

• بیمه های مسئولیت :

بیمه مسئولیت از جمله رشته های بیمه است که مستقیماً در تنظیم روابط اجتماعی افراد جامعه، شناخت افراد از حقوق و مسئولیتهای یکدیگر و تأمین امنیت حرفه ای مشاغل و فعالیتها تأثیر گذار است. آمار موجود به صورت بیمه نامه مستقل از سال ۱۳۷۶)تحولات بیمه های بازرگانی در ایران از آغاز تا سال۱۳۷۰؛ ۱۳۷۲(.

• بیمه های مهندسی :

از حدود ۳۵ سال پیش به کمک یکی از شرکتهای آلمانی به نام “مونیخ ری” بیمه های مهندسی تأسیس گردید. در بیمه های مهندسی خسارتهای فیزیکی ناگهانی و غیر قابل پیش بینی ناشی از حادثه جبران می شود و در برخی از انواع بیمه های مهندسی ( تمام خطر ) دامنه پوشش به جبران خسارتهای انسانی، تکنیکی و زیانهای ناشی از خطرات طبیعی نیز گسترش می یابند.

• بیمه باربری :

بیمه باربری ازجمله انواع بیمه است که خطرات حمل و نقل کالاها را تحت پوشش قرار می دهد. اگرچه این بیمه شامل سه بخش باربری وارداتی، صادراتی و حمل داخلی می گردد، ولی بازار ایران بیشتر در بخش بیمه باربری وارداتی فعال بوده و در بخش های دیگر فعالیت چندان قابل توجهی نداشته است. مهمترین عامل شروع رشد و افزایش سهم بیمه باربری در بازار بیمه ایران مصوبه مورخ ۱۳ / ۳ / ۱۳۲۶ هیأت وزیران بود که به موجب آن کلیه بانک های کشور موظف گردیدند هنگام گشایش اعتبار از وارد کنندگان کالا درخواست ارائه بیمه نامه باربری بنمایند که توسط یکی از شرکت های بیمه ثبت شده در ایران صادر شده باشد. به این ترتیب از سال ۱۳۲۶ ه. ش، حجم حق بیمه این رشته رابطه ای مستقیم با میزان واردات کشور پیدا کرد و از آن پس هر زمان که درآمدهای ارزی افزایش یافت و میزان واردات کشور بالا رفت، حجم حق بیمه باربری نیز به تناسب آن افزایش یافت و بالعکس، کاهش واردات موجب تقلیل حق بیمه این رشته گردید.

• سایر انواع بیمه های غیر زندگی :

فعالیت مؤسسات بیمه تا سال ۱۳۲۹ ه. ش، عمدتاً حول محور بیمه های باربری، آتش سوزی، اتومبیل، عمر وحادثه متمرکز بوده است. از سال ۱۳۳۰ ه. ش شرکت های بیمه سعی در گسترش فعالیت خود نموده و به تدریج اقدام به صدور بیمه نامه در انواع دیگر رشته های بیمه ای کردند که عبارتند از) سالنامه آماری صنعت بیمه ۱۳۹۰ ؛ ص ۹۸ و۹۹) :

• بیمه بدنه کشتی : آمار موجود به صورت بیمه نامه مستقل از سال ۱۳۵۹ ه. ش

• بیمه پول : آمار موجود به صورت بیمه نامه مستقل از سال ۱۳۵۹ ه. ش به بعد.

• بیمه درمانی : آمار موجود به صورت بیمه نامه مستقل از سال ۱۳۷۳ ه. ش.

• بیمه هواپیما : تعهد بیمه گر به پرداخت خسارت در حدود مشخص شده در بیمه نامه در

خصوص خسارت وارده به بدنه هواپیما یا از بین رفتن بر اثر سقوط، تصادم، آتش سوزی

و دزدی هوایی می باشد.

• بیمه اعتبار : این بیمه به دو بخش اعتبار داخلی و صادرات کالا تقسیم می شود.

• بیمه نفت و انرژی : در این بیمه ریسکهای شرکتهای نفتی در بخشهای مختلف، مانند سکوهای نفتی، پالایشگاههای نفت و گاز، پتروشیمی ها، حمل اموال و تجهیزات خریداری شده، اشتباه در طراحی و نصب، حریق تجهیزات، زیانهای ناشی از عدم سود و بهره وری بر اثر توقف عملیات و ریسکهای مرتبط با کارکنان این شرکتها تحت پوشش قرار می گیرد.

• بیمه صداقت و امانت، بیمه دام صنعتی و گاوداری ها، بیمه اسب، بیمه شترمرغ رشته هایی هستند که به دلیل اندک بودن مقدار حق بیمه در مقایسه با سایر رشته های بیمه، جداگانه بررسی نمی شوند.

۸ )  بیمه عمر ( زندگی ) :

بیمه های عمر وسیله ای برای تأمین آتی بیمه شده یا خانواده وی توسط بیمه گر، در صورت حیات بیمه شده یا فوت وی در بازه ای معین از زمان در مقابل پرداخت مبلغی به عنوان حق بیمه به بیمه گر است. )حاجتی، ۱۳۸۰(

نمودار صفحه بعد روند سهم رشته های بیمه از حق تولیدی بازار بیمه را طی سالهای ۹۰ – ۱۳۸۶ نشان می‎دهد ) سالنامه آماری صنعت بیمه ۱۳۹۰(