۴-۴-۵-۲-آزمون خود همبستگی
بوسیله مشاهده نمودار ریشه های معکوس خود رگرسیونی می توان دریافت آیا بین پسماندهای مدل وابستگی وجود دارد یا خیر این مسئله در نمودار زیر بیان شده و مبین آن است که وابستگی خاصی بین پسماندها وجود ندارد.
نمودار ۴ -۲- ریشه معکوس خود رگرسیون

۴-۴-۵-۳- عکس العمل آنی با بهره گرفتن از مدل تصحیح خطا
تابع عکس العمل تحریک(آنی)[۱۴۴]
این تابع نشانگر تاثیرپذیری و واکنش یک متغیر درونزا به نسبت به تغییرات )تحریک( یکی از جملات اخلال در طول زمان است. با ترسیم گرافهای نرم افزار به خوبی واکنش دو به دوی متغیرها در قبلا تغییرات آنی یکدیگر قابل مشاهده خواهد بود. همنوایی در پاسخها محقق را به تایید نتایج جبری الگو رهنمون می شود.
در یکی از نخستین تجربه های کاربرد مدل VAR توسط توماس فوم بای و جوزف هریشبرگ این فرضیه آزمون گردید که آیا اقتصاد تگزاس از تغییرات قیمت نفت تبعیت می کند یا خیر ؟ بدین منظور این دو محقق سه متغیرِ درصد تغییر در قیمت واقعی نفت – درصد تغییر در اشتغال بخشهای غیر کشاورزی تگزاس و درصد تغییرات در اشتغال بخشهای غیر کشاورزی در سایر ایالتهای امریکار ا را به صورت فصلی از فصل اول سال ۱۹۷۴ تا فصل اول ۱۹۸۸ مورد بررسی قرار دادند.
ضمن استفاده از جمله ثابت و دو وقفه برای کلیه متغیرها و تفسیر موضوع از روی بی معنا شدن آماره اف برای ضرایب وقفه های مدل آنها به این نتیجه رسیدند که از وابستگی اقتصاد تگزاس به نفت کاسته شده و دیگر شوکهای قیمت نفت نمی تواند تاثیر مخربی بر اشتغال در این ایالت داشته باشد. در کنار این نحوه استنتاج ساده از مدل در تحقیق حاضر کوشیده خواهد شد تقارن بیشتری با الگوهای هم انباشته کننده ایجاد شده و مدل بکارگرفته شده در این تحقیق حائز کلیه ضوابط خودرگرسیون برداری هم انباشته کننده گردد.
نمودار ۴-۳- عکس العمل آنی با بهره گرفتن از مدل تصحیح خطا

نمودار ۴-۴- تجزیه واریانس

۴-۵- نتیجه گیری
برای نمونه به الگوی عوامل اثر گذار بر شاخص سهام می پردازیم که فرم خلاصه به صورت زیر است:
D(SIR,2) = – 27/8 – 88/1 D(SIR(-1)) +72/0D(INF(-1)) + 037/0D(EFR(-1)) – ۱۲۱/۰D(GDPR(-1)) – ۶۶/۰ D(M2R(-1)) +46/0D(SIR(-1),2) + 133/0D(SIR(-2),2) + 042/0D(EFR(-1),2)+037/0D(EFR(-2),2)+16/0D(GDPR(-1),2)+0098/0D(GDPR(-2),2)+ 33/0D(M2R(-1),2) – ۰۶۵/۰D(M2R(-2),2) – ۷۲/۰D(INF(-1),2) – ۲۲/۰D(INF(-2),2) + 146/0DUM ……………((۴-۶
قسمتی از معادله که هایلایت شده است مربوط معادلات خطا است و به رابطه تفاضل مرتبه دوم شاخص با وقفه اول تفاضل مرتبه اول متغیرهای مدل می پردازد بدون استثنا کلیه این معادلات خطا با تورم در رابطه هستند. پس از تعدیل خطا با شاخص رابطه خواهند داشت.
مهمترین ملاکهای ارزیابی ما بررسی ارتباط تفاضلهای مرتبه دو۲ باهم خواهد بود:
به طور نمونه D(SIR,2) با وقفه اول و دوم خود رابطه مثبت ، با وقفه اول و دوم نرخ ارز رابطه مثبت، با وقفه اول و دوم تولید ناخالص داخلی رابطه مثبت و با حجم نقدینگی در وقفه اول رابطه مثبت و در وقفه دوم رابطه منفی و همین طور با تورم در هر دو وقفه رابطه منفی دارد. عرض از مبدا نیز منفی بوده و متغیر مجازی برای بررسی اثر فصلها نیز رابطه مثبت دارد.
بر اساس این روابط می توان گفت کلیه فرضیات تحقیق بر اساس وجود روابط تایید می گردد و تنها ارتباط بین حجم نقدینگی و تورم با شاخص قیمتی سهام منفی است.
با بررسی بیشترین معناداری بر اساس اماره تی به معادله زیر خواهیم رسید:
D(SIR,2)=88/1- D(SIR(-1))+67/0 D(INF(-1))+46/0 D(SIR(-1),2)–۷۲/۰ D(INF(-1),2)-22/7+14/0DUM
(4-7)……………
(94/1) (3/2-) (43/2-) (71/2) (13/8-) ) 13/8-)t-statistic:
00/21 F-statistic: 84/0 R2: 88/0 R2:
بر اساس الگوی بالا تغییرات فصلی اثر مثبت بر شاخص دارد عرض از مبدا معادله منفی بوده و تغییرات شاخص در دوره پیشین خود اثر مثبتی بر تغییر شاخص در دوره جاری خواهد گذارد همچنین رابطه تورم دوره قبل با شاخص نیز منفی است وقفه های اول تفاضلهای مرتبه اول از تورم و تغییرات شاخص به عنوان جملات خطا به ترتیب رابطه مثبت و منفی با شاخص دارند که با توجه به حضور درجات تفاضلی مرتبه دوم در معادله به تفسیر آنها نمی پردازیم.
۴-۶- گام دوم: ارتباط میان شاخص سهام با متغیرهای کلان بر اساس آزمون گرنجر
در مطالعه حاضر آزمون علیت گرنجر بر اساس مدل ساده رگرسیون خطی برآورد می شود. نتایج در جدول (۴-۱۲)ارائه شده است.
جدول ۴-۱۱- بررسی آزمون علیت گرنجر