تونیس جامعه شناس مشهور آلمانی قائل به تقابل بین جامعه صنعتی به عنوان یک سنخ از نظام اجتماعی سازمان یافته با پیوندهای غیرشخصی و جامعه غیرصنعتی به عنوان یک نظام اجتماعی سازمان یافته با پیوندهای اجتماعی طبیعی است (آبرامز[۱]،۱۹۸۲: ۲۰). از دید او اجتماع یک واحد طبیعی و محلی است افراد وابسته به این اجتماع نوعی نظام اجتماعی را پدید می آورند و مناسبات خود را درون آن سامان می دهند. روح حاکم بر این جامعه عاطفی، غیررسمی، وفادارانه و با انسجام طبیعی است. در چنین نظامی «ما» محور تعیین کننده و هویت بخش است افراد خود را به این «ما» منسوب می دانند و در برابر آن احساس تعهد و تفکیک می کنند به سخن دیگر هویت جمعی در این واحد جمعی هویتی منسجم و سنتی است. دگر خواهی در محدوده گروه طبیعی مستقر می شود و تمایز افراد با انتساب به این واحد جمعی میسر است. گر چه واحدهای جمعی کوچک تر مانند خانواده ویژگی هویت بخشی دارند و در واقع واحدهای کوچک تری را شکل می دهند اما این دلبستگی و تعلق خاطر افراد به مای بزرگ تر است که به آن ها هویت جمعی می دهد. در نظر تونیس جامعه صوری البته نظمی دیگر دارد و در تقابل با اجتماع است. نظم حاکم بر جامعه صوری مبتنی بر حسابگری، خودخواهی و عقلانیت ابزاری است؛ یعنی پدیده ای که می توان آن را روابط ثانوی نام گذاشت. در چنین نظمی افراد در جامعه زندگی می کنند؛ اما این بار «ما» جای خود را به «من» های پراکنده می دهد، گر چه این من ها به شکلی دیگر، جامعه جدید را شکل می دهند اما در این جامعه جدید که از نظر جغرافیایی بزرگ تر از اجتماع است. هویت جمعی دیگری شکل می گیرد که افراد آن با فرا رفتن به آن سوی اجتماع (جامعه معنوی) در حداقلی از امور مشترک به توافق می رسند و «ما» ی بزرگ تری را به وجود می آورند در اینجا یک هویت جمعی بزرگ تر شکل می گیرد؛ اما توافق افراد تشکیل دهنده آن در بسیاری از امور به کمترین حد می رسد این امر موجب می شود به تدریج نوعی تعلق خاطر فرامحلی و ملی بین افراد جامعه شکل بگیرد و بزرگ ترین «ما» برای این نظام اجتماعی، یعنی ملت به وجود آید. طبیعتاً در چنین تحولی، هویت های جمعی خرد به تدریج فراموش می شوند و هویت جمعی ملی، یک آرمان اجتماعی تلقی می شود. در ادامه این وضع به تدریج شاهد شکل گیری روابطی در بین افراد هستیم که به تعبیر «پارسونز» گرایش های خنثی و به گفته «گیدنز» بی تفاوتی مدنی نام دارد.

نظریه ی بی سازمانی اجتماعی که ابتدا در مطالعات جرائم شهری توسط جامعه شناسان شیکاگو مطرح شد بعداً توسط شاو مک کی به عنوان الگویی برای مطالعه ی نابهنجاری های شهری به کار گرفته شد. در تئوری شاو مک کی رابطه قوی بین الگوی سکونت شهری و میزان جرم وجود داشت، اما رابطه آن ها دقیق معلوم نبود؛ تا اینکه در سال ۱۹۸۹ سمپون گراوز مدلی را برای بی سازمانی اجتماعی ارائه دادند که در آن بی سازمانی اجتماعی و رابطه آن با انحراف و نابهنجاری های اجتماعی سنجیده شد. در این مدل روابط همسایگی پایگاه اقتصادی اجتماعی پائین، تحرک مکانی بالا، تنوع قومی و گسست خانوادگی منجر به شبکه های دوستی محلی پائین و نیز جوانان نظارت نشده می گردید و این به نوبه ی خود منجر به افزایش نرخ های جرم همسایگی می گردید (سان و همکارانش[۲]،۲۰۰۴: ۱) بعداً این تئوری توسط افراد مختلفی ازجمله کمپ و همکارانش (۲۰۰۳) و سان و همکارانش (۲۰۰۴) مورد آزمون و تأیید قرار گرفت مدل سمپون گراوز علاوه بر صراحت نظریه مسائل روش شناسی این تئوری را نیز بهبود بخشید این تحقیق با بهره گرفتن از روش خود اعتراض به سنجش جرم پرداخته و نیز اثرات مستقیم و غیرمستقیم بی سازمانی و جرم را نیز سنجیده بود.

نابهنجاری متضمن فقدان، گسست، شکست یا تعارض هنجارهای اجتماعی است. به طور ساده بی هنجاری مربوط به وضعیتی می شود که انجام امور فارغ از هرگونه هنجاری صورت می پذیرد و در آن حالت چیزی نمی ماند، جز اشتهای فردی و کنترل ناپذیری اشخاص که بی حدوحصر اشباع ناپذیر است (چلبی،۱۳۷۲: ۱۱۷-۱۱۹).

Abrams.p1

[۲]sun.et.at

بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش به نزاع های خیابانی در شهرستان بندرعباس

را گفتیم تا به این موضوع بپردازیم که اصل صلاحیت سرزمینی نباید در تعارض و مخالف با اصل قانونی بودن باشد. و گفته شده که صلاحیت سرزمینی اصل قانونی بودن را نه تنها خدشه دار نمی کند بلکه در راستای اصل قانونی بودن است در حقوق اسلام علم و آگاهی از شرایط مسئولیت محسوب می شود و جهل و استباه با شرایطی واقع مسئولیت کیفری است. راجع به این موضوع در حقوق ایران در بخش دوم خواهیم پرداخت[۴۹]
در سیستم های حقوقی امروزی نیز علم اشخاص به قانون ضروری است و باید توجه داشت که منظور از قانون ضرفاً قانون محل اسکان و اقامت اشخاص است نه قوانین تمام کشورها. افرادی که خارج از کشوری به سر می برند مکلف به آگاهی و اطلاع از مقررات جزایی آن کشور نیستند[۵۰].
متهم عالماً کاملاً کشور مخصوص را برای ارتکاب جرم انتخاب می کند و فرض بر این است که نسبت به قوانین آنجا آشنایی و آگاهی دارد. اعمال قوانین این است که نسبت به قوانین آنجا آشنایی و آگاهی دارد. اعمال قوانین سایر کشورها در خصوص وی خلاف اصل قانونی بودن جرائم و مجازاتها ست، زیرا این امر مخالف صریح موازین و اصول حقوق جزا به شمار می رود. اجرای قوانین محل وقوع جرم این نقیصه را بر طرف می کند[۵۱].
بدین ترتیب با اعمال اصل صلاحیت سرزمینی عدالت فردی هم بهتر رعایت می گردد.

بخش دوم:

نحوه تشخیص محل وقوع جرم، استثنائات اصل سرزمینی و در آمدی بر مطالعه انتقادی آن

فصل اول: چگونگی تعیین محل وقوع جرم و استثنائات وارد بر جنبه مثبت و منفی اصل صلاحیت سرزمینی

مبحث نخست: کیفیت تشخیص محل جرم

چگونگی تشخیص محل وقوع جرم از نظر ملی و بین المللی حائز کمال اهمیت است چرا که با تشخیص محل وقوع جرم صلاحیت کیفری نیز معین خواهد شد.
تشخیص محل وقوع جرم در بسیاری از جرائم ساده است مثلا کسی که در اهواز مبادرت به کیف زنی می کند معلوم خواهد بود که محل وقوع جرم، همان اهواز است. ولی بایستی توجه داشت که تعیین محل وقوع جرم در پاره ای از موارد به این سادگی ها نیست و آن در موقعی است که عنصر مادی جرم در یک محل و حصول نتیجه آن در مکان دیگری صورت پذیرد. بعلاوه جرائم اعتیادی و مستمر نیز از حیث مکان وقوع آنها بسیار مهم هستند مثلا در جرم مستمر اگر جرم در مناطق مختلف استمرار داشته باشد تشخیص محل وقوع آن به دقت نیاز دارد.
قبل از آنکه به چگونگی تشخیص محل وقوع جرم از نظر روابط بین المللی بپردازیم لازم است که در مورد چگونگی تشخیص محل وقوع جرم از لحاظ داخلی اشاره ای داشته باشیم.

گفتار نخست: در جرایم آنی و مستمر

جرم آنی فعل یا ترک فعلی است که در مدت زمان کوتاه مثلا طی یک یا چند لحظه صورت می پذیرد مانند قتل.
جرم مستمر با ارتکاب فعل یا ترک فعل بصورت مداوم صورت می گیرد.
مانند استفاده از لباس رسمی مأموران دولتی بدون داشتن مجوز. اگر جرم آنی چند بار پی در پی انجام شود جرم جمعی متحدالمقصد نامیده می شود و احکام جرم مستمر بر آن باز می گردد مانند آنکه سارق به دفعات پول را از جیب مال باخته بیرون آورد نه یک دفعه.

گفتار دوم: در جرایم ساده و اعتیادی

جرم اعتیادی متشکل از چند عمل مشابه است که هریک به تنها یا قابل مجازات نیست بلکه تکرار آنها جرم را تشکیل داده قابل مجازات می گردد. مانند تشویق به عادت جوانان به فساد اخلاق، موضوع ماده ۲۱۱ قانون مجازات عمومی سابق و یا اشغال غیرقانونی به حرفه پزشکی، داروسازی و دندان پزشکی (موضوع ماده ۳ مقررات پزشکی و دارویی و خوراکی و آشامیدنی ۱۳۳۴).
حداقل انجام ۲ بار تکرار عمل مجرمانه شرط تحقق جرم اعتیادی دانسته شده است.[۵۲]

گفتار سوم: در جرایم ساده و مرکب

جرم مرکب دارای اجزایی است که هریک به تنهایی قابل مجازات نمی باشند بلکه مجموع آنها جرم را بوجود می آورد.
مانند جرم کلاهبرداری که از چند جزء تشکیل می گردد: توسل به وسایل متقلبانه برای اغوای دیگری و بدست آوردن مال یا وجه نقد یا اسناد یا اوراق بهادار و امثال آن.[۵۳]

گفتار چهارم: در جرایم مطلق و مقید

جرم مقید همان جرم نتیجه ای است، یعنی تحقق جرم منوط و مقید به نتیجه مجرمانه می باشد. مانند قتل که ازهاق نفس شرط تحقق آن است، اما در جرم مطلق تحققنتیجه مجرمانه شرط وقوع جرم نیست به عبارت دیگر نفس عمل مجرمانه بدون در نظر گرفتن نتیجه آن عنوان مجرمانه پیدا می کند. مانند جرم ساختن شبیه مسکوک طلا و نقره.[۵۴]
در خصوص جرم آنی تشخیص محل وقوع آن بسیار ساده است. جایی که عنصر مادی جرم در آن تحقق می یابد محل وقوع جرم خواهد بود.
در مورد جرایم مستمر و اعتیادی مرکب وقوع قسمتی از عناصر متشکله جرم در ایران موجب می گردد جرایم مزبور، ارتکاب یافته در ایران قلمداد شود.
این مسأله از ما ده ۴ قانون مجازات اسلامی مصوبه ۱۳۷۰ استنباط می گردد این ماده وقوع صرفا قسمتی از جرم در ایران را در حکم جرم واقع شده در ایران می داند.
در مورد جرایم مفید با نتیجه ای نیز صرف حدوث نتیجه عمل مجرمانه در ایران موجب می گردد جرم مزبور ارتکاب یافته در ایران تلقی گردد. بنابراین اگرهیچیک از عملیات اجرایی جرمی در ایران صورت نگرفته باشد و صرفا نتیجه مجرمانه در ایران تحقق پیدا نماید، سیستم جزایی ایران براساس اصل صلاحیت سرزمینی از آنجا که جرم مزبور را در حکم جرم واقع شده در ایران می داند، صالح به رسیدگی خواهد بود. قسمت اخیر ماده ۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ می گوید:
«… یا قسمتی از جرم در ایران و یا در خارج … و نتیجه آن در ایران حاصل شود در حکم جرم واقع شده در ایران است.»
بعنوان مثال هرگاه شخص [الف] در ایران متوسل به وسایل متقلبانه شود و در خارج با شخص [ب] ملاقات نموده وی را کاملا اغوا نماید و اموال وی در ایران را تصاحب نماید، می توان از مصادیق این حالت باشد اما اگر قانونگذار این حالت را ذکر نمی کرد نیز از مشمول صلاحیت سرزمینی قوانین جزایی ایران می گردید. زیرا تحت پوشش دو حالت دیگر قرار می گرفت هم قسمتی از جرم در ایران محقق شده (حالت اول ماده ۴) و هم نتیجه مجرمانه در ایران حاصل شده است. (حالت سوم ماده ۴).
در خصوص جرم مرکب اضافه می کنیم، براساس ماده ۲ قرارداد بین المللی جلوگیری از نشریات مستهجن مصوب سال ۱۳۰۹ وقوع یکی از مواد اصلی جرم در ایران موجب اعمال صلاحیت سیستم جزایی ایران است. همچنین براساس ماده واحد قانون مجازات اخلال کنندگان در امنیت پرواز هواپیما و خرابکاری در وسایل و تأسیسات هواپیمای مصوب سال ۱۳۴۹ وقوع جزیی از عمل مجرمانه و یا استمرار در قلمرو ایران را موجب اعمال صلاحیت تقنینی و قضایی ایران دانسته است. در خصوص ارتکاب جرایم از راه جراید نیز تلفن و سایر وسایل ارتباطی مخابراتی برخی محل وقوع عملیات مادی یعنی محلی که شخص عمل مجرمانه را انجام داده، مثلا آگهی توهین آمیز را چاپ نموده[۵۵] و گروهی دیگر محل انتشار پیام را محل وقوع جرم دانسته اند. بنابراین جرم توهین بوسیله روزنامه ای که در خارج چاپ و در ایران منتشر شده است واقع شده در ایران تلقی می گردد.[۵۶]
نظر دوم با توجه به روح قانون در توسعه صلاحیت تقنینی و قضایی سازگارتر به نظر می رسد.

گفتار پنجم: در شروع و معاونت در جرم

مستنبط از ماده ۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ اگر شروع به جرم در ایران و جرم کامل در خارج اتفاق بیافتد رسیدگی به جرم مزبور در صلاحیت محاکم ایران می باشد. زیرا قانونگذار صرف انجام قسمتی از جرم در ایران را برای اعمال صلاحیت نسبت به آن کافی دانسته است. قانونگذار ایران در مواردی بطور صریح شروع به جرم در خصوص جرائمی که بنحوی عامل خارجی در آنها دخیل هستند را در صلاحیت ایران دانسته است.
الف- ماده ۲ قانون مجازات مرتکبین قاچاق مصوب ۱۳۱۲ شروع بجرم وارد کردن جنس قاچاق به کشور را جرم شناخته و در صلاحیت قانونی و قضایی ایران می باشد.
ج- شروع به اعزام زن به خارج از کشور با علم به اینکه در خارج به فاحشگی مشغول خواهد شد، براساس بند ب ماده ۲۱۳ قانون مجازات عمومی سال ۱۳۰۴ جرم شناخته و در نتیجه مشمول صلاحیت تقنینی و قضایی ایران خواهد بود.
معاونت در جرائمی که در خارج از ایران واقع شده است از صلاحیت ایران خارج می باشد. مگر آنکه جرم ارتکابی در خارج از کشور در صلاحیت واقعی ایران باشد که در اینصورت رسیدگی جزایی معاون در صلاحیت ایران خواهد بود. هرگاه جرم اصلی در ایران واقع شود تعقیب جزایی معاون داخل در صلاحیت قانونی و قضایی ایران است، هرچند عملیات معاونت در خارج از ایران صورت گرفته باشد.[۵۷]
البته درخصوص مورد اول یعنی معاونت در جرایمی که در خارج از ایران واقع شده، به نظر می رسد باید بدون تفصیل قائل به صلاحیت تقنینی و قضایی ایران در خصوص رسیدگی به مسئولیت جزایی معاون گردید. زیرا به موجب ماده ۴۳ قانون ۴ مجازات اسلامی معاونت در جرم قابل مجازات دانسته شده و به عبارت دیگر جرم محسوب گردیده است براساس ماده ۲ همین قانون هر فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیینت شده باشد جرم محسوب می شود. و از آنجا که ماده ۳ قانون مجازات اسلامی ارتکاب مطلق جرایم در ایران را مشمول صلاحیت تقنینی و جزایی ایران دانسته، بنابراین بنظر ما معاونت در جرم اگر در ایران ارتکاب یابد تعیین مسئولیت جزایی معاون داخل در صلاحیت محاکم ایران است هرچند جرم اصلی در خارج از ایران تحقق پیدا کرده باشد. البته باید توجه نمود جرم اصلی ارتکابی در خارج براساس قوانین جزایی ایران عنوان مجرمانه داشته باشد والا معاونت در اعمالی که طبق قوانین ایران جرم شناخته نشده باشد، قابل تعقیب جزایی نیست. هرچند عمل اصلی ارتکابی در خارج جرم شناخته شود.
نحوه تشخیص محل وقوع جرم و جنایت یا عنصر و عاملی از آن در لبنان
قانون مجازات با تکیه بر صلاحیت منطقه ای اجرا و پیاده میشود، هر زمان که جرم و جنایت در داخل چهارچوب منطقه ای لبنان واقع شود همانطور که قبلا گفته شد. به موجب ماده ۱۵ قانون مجازات : ” شریعت و آیین وقانون لبنان بر تمام جنایتهای مرتکب شده در سرزمین لبنان اجرا و پیاده میشود. جنایت و جرم در سرزمین لبنان واقع می شود۱- هرگاه که بر این سرزمین یکی از عوامل و عناصری که جرم و جنایت را مرتکب میشود یا کاری از کارهای جنایت غیرمتفکک (تجزیه وجدا شده) و یا کار اشتراک اصلی یا فرعی راانجام میدهد۲- هرگاه که نتیجه در این سرزمین حاصل شود یا به دست آمدن این نتیجه در این سرزمین قابل پیش بینی باشد.”[۵۸]
جنایت واقع شده در لبنان، بنابراحکام این ماده در حالات زیر اینچنین است:
۱- وقوع جرم و جنایت یا رکن مادی اش به طور کامل در لبنان است :
هیچ سختی و دشواری درکار وجود ندارد آن گاه که جرم و جنایت در لبنان با تحقق رکن مادی به طور کامل رخ دهد، بنابراین جرم و جنایت بدون شک در منطقه ی دولت واقع میشود، گویی که جنایتکارگلوله را داخل منطقه ی بر دشمنش پرتاب میکند ، پس در آن منطقه می میرد.

1. ــــــ . فرهنگ آوایی فارسی. تهران: فرهنگ معاصر، ۱۳۷۹، سی وشش+۳۵۵ ص.

(آوانویسی واژگان فارسی به لاتین).

1. ذاکری، مصطفی. اتباع و مهملات در زبان فارسی. سلسله انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، شماره ۱۰۸۵؛ زبان شناسی، شماره ۲۸٫ تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۸۱، ده+۲۰۹ ص.

فصل اول ـ تعریف مهملات؛ فصل دوم ـ تعریف اتباع؛ فصل سوم ـ غرض از اتباع و سبب پیدایش آن؛ فصل چهارم ـ تضعیف و اتباع؛ فصل پنجم ـ طبقه بندی اتباع؛ فصل ششم ـ خاتمه، برخی نکات کلی؛ پیوست ۱ـ تاریخچه اتباع و مهملات در فارسی و زبان های ایرانی دیگر؛… .

1. ذکاء، یحیی. گویش کرینگان “تاتی”. تهران: یحیی ذکاء، ۱۳۳۲، هشت+۶۶ ص، نقشه، جدول.

گفتار یکم ـ ویژگی های گویش کرینگان، اندازه نفوذ ترکی در گویش کرینگان، دگرگونی حرف ها و صداها ؛ گفتار دوم ـ ترتیب واژه ها ، واژه نامه، شمارش در گویش کرینگان؛ گفتار سوم ـ دستور: ۱ـ اسم ۲ـ صفت ۳ـ ضمیر ۴ـ مصدرفعل؛ گفتار چهارم ـ سنجش واژه ها.

1. ــــــ . گویش گلبن قبه، هرزندی. تهران: فرهنگ ایران زمین، ۱۳۳۶، ۴۴ ص.*
2. ذکایی بیضایی، نعمت الله [بیضایی/ ذکایی]. فرهنگ لغات متشابه. [بی جا]: وحید، ۱۳۵۹، ۷۱ ص.

لغات مفتوح الاول؛ لغات مکسورالاول؛ لغات مضموم الاول؛ خواص وآثار حروف الفبا در کلمات.

1. ذوالفقاری، بهروز. گویش واژگان لری اشترنیان شامل ۴۰۰۰ واژه و اصطلاح. تهران: نشر فرهنگ ها، ۱۳۷۹، ص۲۰ـ۲۸٫

[صرف چند نمونه از مصدرها].

1. ذوالنور، رحیم. دستور پارسی در صرف و نحو و املای فارسی. تهران: کوروش کبیر، ۱۳۴۳، بیست وسه+۲۸۶ ص، جدول.

دیباچه؛ قسمت اول ـ دستور زبان و تعریف آن؛ قسمت دوم ـ در تعریف و چگونگی انواع کلمه؛ قسمت سوم ـ در آیین جمله بندی.

1. ــــــ . دستور مرجان. تهران: گروه فرهنگی مرجان، ۱۳۵۲، ۸۸ ص.*
2. ــــــ . رفتارشناسی زبان تاریخی (دستور۲) : تطور واجی، صرفی، نحوی، معنایی زبان فارسی تاریخی. [ویرایش۲]. تهران: طهوری، ۱۳۸۰، ۲۶۲ ص.

درآمدی بر رفتارشناسی زبان: ۱ـ تعریف زبان= زبان رسمی، ویژگی های زبان رسمی ۲ـ زبان تاریخی= تحول زبان تاریخی، منشاء فارسی دری، عناصر فارسی میانه در فارسی دری، تحول در ابعاد زبان ، فارسی تاریخی.

1. ــــــ . گوشه ای از دستور زبان فارسی شامل بحثی درباره پیشوند، میانوند، پسوند و شرح چگونگی پیوند «ی» در زبان و املای فارسی. تهران: کوروش کبیر، ۱۳۴۳، ۸۴ ص، نمودار.

وندها؛ پسوند «ی».

1. رادفر، ابوالقاسم. فرهنگ بلاغی ـ ادبی (واژه ها، اصطلاحات،تعبیرات و مفاهیم). تهران: اطلاعات، ۱۳۶۸، ۲ج، ۱۴۰۸ ص، کتابنامه.

(برخی اصطلاحات دستوری همراه با مآخذ گوناگون و معادل های لاتین برای آن).

1. راست، نیکلا. پیدایش ضمایر فارسی. تهران: [بی نا]، ۱۳۳۳، ۱۶۴ ص.

قسمت اول ـ مدخل؛ قسمت دوم ـ ضمایر فاعل؛ قسمت سوم ـ ضمایر مفعول؛ قسمت چهارم ـ ملاحظات و نتایج کلی.

1. راستارگویوا، وراسرگی یونا (Rastorgueva, vera sergee vna). دستور زبان فارسی میانه. ترجمه ولی الله شادان. سلسله انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، شماره۲۱۱٫ تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ۱۳۷۹، خ+۲۵۰ ص.

ساختمان کلمه: پساوندها، پیشوندها، اسم مرکب؛ صرف: کلیات: اسم، حرف تعریف، صفت، حالت صرفی، ضمیر، عدد، فعل، قید، حروف معین ـ حروف اضافه، ادات تعین (حروف قید)، ربط؛ نحو: جمله ساده ـ خبر، مبتدا ـ مفعول صریح، مضاف الیه، ظرف، اجزاء، هم نوع جمله، جمله مرکب ـ جمله ترکیبی ـ حروف ربط جمله ترکیبی، جمله تابع ـ حروف ربط جملات تابع، [جملات فرعی]، نقل قول مستقیم؛ نمونه ای از متن فارسی میانه.

1. راشدمحصل، محمدتقی. درآمدی بر دستور زبان اوستایی؛ بررسی یسن نهم. مجموعه یادگار باستان، شماره ۱٫ تهران: کاویان، شمع فروزان، ۱۳۶۴، چهارده+۲۰۵ ص، جدول تاشده.

بخش اول: فصل اول ـ کلیات؛ فصل دوم ـ آواشناسی؛ فصل سوم ـ صرف اسم و صفت؛ فصل چهارم ـ صرف افعال؛ فصل پنجم ـ پیشوندها و پسوندها؛ بخش دوم: متن اوستایی= فصل اول ـ آوانویسی متن، فصل دوم ـ ترجمه فارسی.

1. رجایی بخارایی، احمدعلی. یادداشتی درباره لهجه بخارایی. سلسله انتشارات دانشگاه مشهد، شماره۸ . مشهد: دانشگاه مشهد، ۱۳۴۲ـ۱۳۴۳، ص ۳۸ـ ۲۸۹؛ [ویرایش۲] (با عنوان: لهجه بخارایی). مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد، ۱۳۷۵، ص۳۷ـ۱۴۴٫

مختصات دستوری لهجه بخارایی: مبحث اول ـ مختصات صوتی؛ مبحث دوم ـ مفردات (صرف)؛ مبحث سوم ـ جملات (نحو).

• – احمدی میانجی، مکاتیب الرسول، همان، ج ۲، ص ۳۲۱٫ ↑
• – سوره اعراف، آیه ۱۵۸٫ ↑
• – سوره سبا، آیه ۲۸٫ ↑
• – میانجی، مکاتیب الرسول، همان، ج ۲، ص ۳۲۱٫ ↑
• . سوره آل عمران، آیه ۶۴٫ ↑
• . عبدالقیوم سجادی، دیپلماسی و رفتار سیاسی در اسلام، (قم: بوستان کتاب ۱۳۸۳)، چاپ اول، ص ۵۱ – ۵۰٫ ↑
• – همان، ص ۵۳ – ۵۲٫ ↑
• – طباطبایی، المیزان، همان، ج ۲، ص ۶۶٫ ↑
• – همان، ص ۶۷٫ ↑
• – سجادی، دیپلماسی و رفتار سیاسی در اسلام، همان، ص ۵۶ – ۵۵٫ ↑
• – سوره زمر، آیات ۱۵ – ۱۴٫ ↑
• – سوره یونس، آیه ۹۹٫ ↑
• – سوره کهف، آیه ۲۹٫ ↑
• – سوره بقره، آیه ۲۵۶٫ ↑
• – علیخانی و همکاران، سیاست نبوی، بهرام اخوان کاظمی، اصول سیاست خارجی پیامبر(ص)، همان، ص ۵۸۵٫ ↑
• – مرتضی مطهری، آینده انقلاب اسلامی ایران، (قم، صدرا، ۱۳۸۵) چاپ بیست و پنجم، ص ۶۴ – ۶۵٫ ↑
• – فیرحی، نظام سیاسی و دولت در اسلام، همان، ص۱۷٫ ↑
• – سروش، دین و دولت در اندیشه اسلامی، همان، ص۲۱۷-۲۱۶٫ ↑
• – علیخانی و همکاران، سیاست نبوی، محمدرضا حاتمی، پیامبر اعظم (ص) و تأسیس دولت، همان، ص۲۰۲٫ ↑
• – محمد غراوی، سازمان حکومتی صدر اسلام، نقل از مجله حکومت اسلامی، سال دوم، شماره دوّم، ۱۳۷۶ش، ص۱۱۹٫ ↑
• – مصطفی دلشاد تهرانی، سیره نبوی (منطق عملی) دفتر سوّم، سیره مدیریتی (تهران: دریا، ۱۳۸۳) چاپ اول، ص ۲۳۱٫ ↑
• – همان، ص ۴۲۵٫ ↑
• – عبدالحی کتانی، التراتیب الاداریه، (نظام الحکومه النبویه) (بیروت، دارالارقم، بی تا) چاپ دوم، ج ۱، ص ۲۲۴٫ ↑
• – صالح احمد العلی، دولت رسول خدا(ص)، ترجمه هادی انصاری، (قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، )۱۳۸۵، چاپ دوّم، ص ۹۲٫ ↑
• – علی بن الحسن ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، تحقیق علی شیری (بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ ق، ۱۹۹۵ م)، چاپ اول، ج ۴، ص ۳۲۴٫ ↑
• – علیخانی و همکاران، سیاست نبوی، روح الله تولائی و مریم حمیدزاده، ساختار قدرت و نظام اداری در مدینه، همان، ص ۲۳۴٫ ↑
• – عباس زریاب، سیره رسول الله(ص)، (تهران: انتشارات سروش، ۱۳۷۰) چاپ بی تا، ص ۷۰٫ ↑
• – سوره اعراف، آیه ۳۲٫ ↑
• – جعفریان، تاریخ سیاسی اسلام، سیره رسول خدا(ص)، همان، ص ۲۹۶٫ ↑
• – سوره توبه، آیه ۶٫ ↑
• – محمدابراهیم آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، (تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۷۸ ش) چاپ ششم، ص ۶۸۱٫ ↑
• – همان، ص ۶۸۰٫ ↑
• – همان، ص ۴۸۱ – ۴۷۱٫ ↑
• . ابن اثیر، اسدالغابه، (بیروت: دارالفکر، ۱۴۰۹ ق) چاپ بی تا، ج ۲، ص ۲۹۷٫ ابن حجر العسقلانی، الاصابه، (بیروت، دارالکتب، العلمیه ۱۴۱۵ ق، چاپ اول، ج ۳، ص ۲۳٫ ↑
• . سروش، دین و دولت در اندیشه اسلام، همان، ص ۲۱۵ – ۲۱۴٫ ↑
• . سوره حدید، آیه ۲۵٫ ↑
• . سالم الصفار، سیره پیامبر(ص) در رهبری و انسان سازی، ترجمه غلام حسین انصاری، (تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، نشر بین الملل، ۱۳۸۶) چاپ بیست و ششم، ص ۱۴٫ ↑
• – سعید جلیلی، سیاست خارجی پیامبر(ص)، (تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۴) چاپ اول، ۸۶ و ۸۴٫ ↑
• – سید محمد موسوی، دیلپماسی و رفتار سیاسی در اسلام (تهران: نشر باز، ۱۳۸۲) چاپ اول، ص ۱۱۸٫ ↑
• – ابن هشام، سیره النبویه، همان، ص ۴۷۵٫ ↑
• – جلیلی، سیاست خارجی پیامبر(ص)، همان، ص ۱۲۱٫ ↑
• – علیخانی و همکاران، سیاست نبوی، محسن محمدی الموتی، قالب های نظری سیاست خارجی پیامبر(ص)، همان، ۶۲۰ – ۶۱۹٫ ↑
• – عبدالحی الکتانی، نظام اداری مسلمانان در صدر اسلام، ترجمه: علیرضا ذکاوتی قراگزلو، (قم: سمت، ۱۳۸۴ش)، چاپ اول، ص ۱۵۵٫ ↑
• – محمدابراهیم آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، تجدید نظر و اضافات، ابوالقاسم گرجی، (تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۵۹) چاپ اول، ص ۲۲۱٫ ↑
• – کتانی، نظام اداری مسلمانان در صدر اسلام، ترجمه: علیرضا ذکاوتی قراگزلو، همان، ص ۱۶۰٫ ↑
• – همان، ص ۱۶۶ – ۱۶۲٫ ↑
• – همان، ص ۱۶۸ – ۱۶۶٫ ↑
• – همان، ص ۲۹۱ – ۲۹۰٫ ↑
• – علیخانی و همکاران، سیاست نبوی، روح الله تولایی، مریم حمیدزاده، ساختار قدرت و نظام اداری در مدینه، همان، ص ۲۴۲ – ۲۴۱٫ ↑
• – احمدبن یحیی بن جابر بلاذری، فتوح البلدان (بیروت: دارالکتب العلمیه، ۱۳۹۸ ق)، چاپ:بی تا، ص ۶۵۹ – ۶۵۴٫ ↑
• – سوره علق، آیات ۵-۱٫ ↑
• – میرزا حسین نوری، مستدرک الوسائل، (بیروت: آل البیت، ۱۴۰۹ق)چاپ دوّم، ص ۷٫ ↑
• – لک زایی، درگذر از جامعه جاهلی به جامعه اسلامی، همان، ص ۱۳۶٫ ↑
• – مجلسی، بحارالانوار، همان، ج ۱، ص ۱۷۷٫ ↑
• – علیخانی، و همکاران، سیاست نبوی(ص)، رضا وطن دوست، پی ریزی تمدن اسلامی در سیره سیاسی پیامبر(ص)، همان، ص ۶۷۳٫ ↑
• . سوره بقره، آیه ۲۱۹ و سوره ص ۲۹٫ ↑
• . سوره نور ، آیه ۶۱، سوره روم، آیه ۲۴٫ ↑

در این فصل در دو بخش مجزا به توصیف داده های تحقیق پرداخته می شود. در بخش اول سیمای جامعه آماری مورد بررسی قرار می گیرد و در بخش دوم متغییرهای مستقل و وابسته تحقیق حاضر مورد توصیف قرار می گیرند. ۱-۴ یافته های توصیفی در این بخش ابتدا به توصیف متغیرهای مستقل زمینه ای می پردازیم و سپس متغیر وابسته را مورد بررسی قرار می دهیم و در نهایت به متغیرهای مستقل جامعه شناختی خواهیم پرداخت. لازم به ذکر است که در قسمت توصیفی از جدول فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد… استفاده شده است. ۱-۱-۴- مشخصات پاسخگویان در این قسمت وضعیت سن، جنس، وضعیت تاهل، درآمد، شغل و تحصیلات توضیح داده می شود. ۱-۱-۱-۴- سن پاسخگویان جدول شماره( ۴-۱ ) توزیع پاسخگویان را به تفکیک گروه های سنی نشان می دهد. همانطور که ملاحظه می کنید، نتایج این جدول نشان می دهد که بیشترین تعداد پاسخگویان در در گروه سنی زیر ۲۹ سال قرار دارند که ۲۰۴نفر معادل ۳/۵۵ درصد از پاسخگویان را شامل می شود. در مقابل کمترین تعداد پاسخگویان مربوط به گروه سنی ۶۱ سال به بالا می باشد و ۳ نفر از پاسخگویان معادل ۸/ درصد از پاسخگویان را در بر می گیرد. لازم به ذکر است که میانگین سنی پاسخگویان ۳۷/۳۱ می باشد. جدول شماره(۱-۴) توزیع پاسخگویان به تفکیک گروه های سنی گروه ها فراوانی درصد معتبر درصد تجمعی ۲۹-۱۸ ۲۰۴ ۳/۵۵ ۳/۵۵ ۳۹-۳۰ ۸۸ ۸/۲۳ ۱/۷۹ ۴۹-۴۰ ۵۷ ۴/۱۵ ۶/۹۴ ۶۰-۵۰ ۱۷ ۶/۴ ۲/۹۹ ۶۱ به بالا ۳ ۸/ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ ۲-۱-۱-۴- جنس پاسخگویان از مجموع ۳۶۹نفر از پاسخگویان، تعداد ۱۶۸ نفر معادل ۵/۴۵ درصد زن و در مقابل ۲۰۱ نفر از پاسخگویان معادل ۵/۵۴ درصد آنها مرد می باشد. جدول شماره ۲-۴ توزیع پاسخگویان به تفکیک جنس طبقات فراوانی درصد معتبر درصد تجمعی زن ۱۶۸ ۵/۴۵ ۵/۴۵ مرد ۲۰۱ ۵/۵۴ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ ۳-۱-۱-۴- وضعیت تاهل پاسخگویان جدول شماره(۳-۴) توزیع پاسخگویان به تفکیک وضعیت تاهل را نشان می دهد. در این جدول ملاحظه می شود که ۱۷۲ نفر از پاسخگویان معادل ۵/۴۵ درصد مجرد و در مقابل ۱۹۴ نفر از پاسخگویان معادل ۶/۵۲ درصد متاهل بوده اند. همچنین تعداد ۳ نفر معادل ۸/ درصد آنها از سایر موارد[۲۹] بوده اند. جدول شماره ۳-۴ توزیع پاسخگویان به تفکیک وضعیت تاهل طبقات فراوانی درصد درصد تجمعی مجرد ۱۷۲ ۶/۴۶ ۶/۴۶ متاهل ۱۹۴ ۶/۵۲ ۲/۹۹ سایر موارد ۳ ۸/ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ ۴-۱-۱-۴- شغل پاسخگویان جدول شماره(۴-۴) توزیع پاسخگویان را به تفکیک شغل نشان می دهد. از میان پاسخگویان، بیشترین فراوانی مربوط شاغل در بخش خصوصی معادل ۹/۲۷ درصد، و بعد از آن، بیکار ۸۶ معادل ۳/۲۳ درصد، دانشجو ۸۱ معادل ۲۲ درصد و کمترین آنها مربوط به سرباز به تعداد ۶ نفر معادل ۶/۱ درصد از پاسخگویان را در بر می گیرد. جدول شماره(۴-۴) توزیع پاسخگویان به تفکیک شغل طبقات فراوانی درصد معتبر درصد تجمعی شاغل در بخش دولتی ۳۲ ۴/۸ ۴/۸ شاغل در بخش خصوصی ۱۰۳ ۹/۲۷ ۳/۳۶ بیکار ۸۶ ۳/۲۳ ۶/۵۹ خانه دار ۶۲ ۸/۱۶ ۴/۷۶ دانشجو ۸۱ ۲۲ ۴/۹۸ سرباز ۶ ۶/۱ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ ۵-۱-۱-۴- درآمد پاسخگویان نتایج مربوط به درآمد خود یا پاسخگویان نشان می دهد که بیشتر پاسخگویان بین گروه درآمدی ۴۰۱-۵۰۰ و ۸۰۱ – ۹۰۰ که به ترتیب ۶/۱۷ درصد و ۶/۱۳ درصد از پاسخگویان را شامل می شود. از طرف دیگر کمترین فراوانی مربوط به گروه درآمدی کمتر از هزار معادل ۱/۱ درصد می باشد. جدول شماره(۵-۴) توزیع پاسخگویان به تفکیک درآمد را نشان می دهد. جدول شماره(۵-۴) توزیع پاسخگویان به تفکیک درآمد طبقات فراوانی درصد معتبر درصد تجمعی کمتر از ۱۰۰ ۴ ۱/۱ ۱/۱ ۱۰۱- ۲۰۰ ۸ ۲/۲ ۳/۳ ۲۰۱- ۳۰۰ ۲۲ ۶ ۳/۹ ۳۰۱ – ۴۰۰ ۴۶ ۵/۱۲ ۷/۲۱ ۴۰۱ – ۵۰۰ ۶۵ ۶/۱۷ ۳/۳۹ ۵۰۱ – ۶۰۰ ۴۴ ۹/۱۱ ۲/۵۱ ۶۰۱ – ۷۰۰ ۳۱ ۴/۸ ۶/۵۹ ۷۰۱ – ۸۰۰ ۳۶ ۶/۱۰ ۲/۷۰ ۸۰۱ – ۹۰۰ ۵۰ ۶/۱۳ ۷/۸۳ یک تا دو میلیون ۳۴ ۲/۹ ۹۳ بیشتر از دو میلیون ۲۶ ۷ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ ۶-۱-۱-۴- وضعیت تحصیلات پاسخگویان جدول شماره(۶-۴) توزیع پاسخگویان را به تفکیک تحصیلات نشان می دهد. همانگونه که در این جدول نشان داده شده است، وضعیت تحصیلات از بی سواد تا فوق لیسانس و بالاتر را شامل می شود. از میان این طبقات، بیشترین آن مربوط به لیسانس با فراوانی ۷۸ معادل ۱/۲۱ درصد و بعد از آن دیپلم با فراوانی ۷۷ معادل ۹/۲۰ درصد که در مجموع ۴۲ درصد از پاسخگویان را در بر می گیرد. در مقابل کمترین فراوانی ۲۱ نفر معادل ۷/۵ درصد مربوط به سواد خواندن و نوشتن را در بر می گیرد. جدول شماره(۶-۴) توزیع پاسخگویان به تفکیک تحصیلات وضعیت تحصیلات فراوانی درصد معتبر درصد تجمعی بی سواد ۲۳ ۲/۶ ۲/۶ سواد خواندن و نوشتن ۲۱ ۷/۵ ۹/۱۱ ابتدایی ۳۰ ۱/۸ ۱/۲۰ سیکل ۶۴ ۳/۱۷ ۴/۳۷ دیپلم ۷۷ ۹/۲۰ ۳/۵۸ فوق دیپلم ۳۸ ۳/۱۰ ۶/۶۸ لیسانس ۷۸ ۱/۲۱ ۷/۸۹ فوق لیسانس و بالاتر ۳۸ ۳/۱۰ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ ۲-۱-۴- بررسی وضعیت متغیرهای وابسته و مستقل در بالا به وضعیت برخی از متغیرهای زمینه ای پرداختیم، در ادامه می خواهیم وضعیت متغیرهای وابسته و مستقل را بررسی کنیم. ۱-۲-۱-۴- متغیر وابسته ۱-۱-۲-۱-۴- گرایش همانگونه که در فصل سوم اشاره شد، برای سنجش گرایش افراد به مصرف تنباکو در این تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته، استفاده شده است. در جدول پایین درصد، میانگین و انحراف معیار هر گویه توضیح داده شده است برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید. جدول شماره(۷-۴) گرایش پاسخگویان بر حسب درصد عکس مرتبط با سیگار گویه ها میزان درصد میانگین انحراف معیار کاملا موافقم موافقم تاحدی مخالفم کاملا مخالفم ۱- با کشیدن قلیان مقداری سم وارد بدن می شود. ۶/۵۲ ۸/۲۲ ۷/۱۲ ۱/۵ ۸/۶ ۰۹/۴ ۲۱/۱ ۲- تنباکوی میوه ای مضرات کمتری نسبت به تنباکوی طبیعی دارد. ۲/۳۲ ۲۶ ۴/۱۸ ۵/۱۲ ۸/۱۰ ۵۶/۳ ۳۳/۱ ۳- قلیان باعث ابتلا به سرطان ریه می شود. ۹/۴۹ ۷/۲۵ ۶/۱۰ ۴/۸ ۴/۵ ۰۶/۴ ۱۹/۱ ۴- مصرف قلیان باعث ابتلا به بیماریهای قلبی- عروقی می شود. ۱/۴۶ ۷/۲۵ ۱/۱۴ ۱/۸ ۶ ۹۷/۳ ۲۱/۱ ۵- مصرف قلیان باعث ابتلا به سرطان دهان و دندان می شود. ۱/۴۰ ۱/۲۴ ۳/۱۸ ۸/۹ ۷/۸ ۷۷/۳ ۳۰/۱ ۶- مصرف قلیان باعث مشکلات تنفسی مانند آسم می شود. ۶/۴۶ ۲/۲۵ ۴/۱۵ ۳/۷ ۴/۵ ۴ ۱۸/۱ ۷- مصرف قلیان باعث سرطان مری و دیگر بیماریهای مربوط به مری می شود. ۴/۴۳ ۸/۲۲ ۹/۱۴ ۱/۱۱ ۹/۷ ۸۲/۳ ۳/۱ ۸- مصرف قلیان باعث انتقال بیماریهای واگیردار توسط شیلنگ قلیان می شود. ۴/۴۰ ۶/۲۳ ۳/۱۷ ۷/۱۱ ۷ ۷۸/۳ ۲۷/۱ ۹ – ضرر قلیان از سیگار بیشتر است. ۱/۴۹ ۲/۱۹ ۳/۱۰ ۹/۱۱ ۵/۹ ۸۶/۳ ۳۸/۱ ۱۰- مصرف قلیان به اندازه مصرف سیگار اعتیادآور است. ۴/۴۴ ۴/۱۸ ۶/۱۴ ۳/۱۰ ۲/۱۲ ۷۲/۳ ۴۲/۱ ۱۱- قلیان کشیدن باعث آرامشم می شود. ۸/۲۳ ۳/۱۰ ۴/۱۸ ۴/۱۱ ۳۶ ۲۵/۳ ۵۹/۱ ۱۲ – گاهی اوقات به کشیدن قلیان وسوسه می شوم. ۶/۲۷ ۶/۱۳ ۲/۱۵ ۳/۱۰ ۱/۳۳ ۰۹/۳ ۶۸/۱ ۱۳- لذت کشیدن قلیان را بر ضررش ترجیح می دهم. ۷/۲۵ ۱۳ ۱/۱۴ ۶/۱۴ ۲/۳۲ ۱۶/۳ ۶۵/۱ ۱۴- اگر کسی کنار من قلیان بکشد او را تحمل می کنم. ۸/۲۶ ۱/۱۷ ۳/۲۰ ۶/۱۰ ۲/۲۵ ۹/۲ ۵۳/۱ ۱۵- مصرف تفریحی قلیان سبب اعتیاد نمی شود. ۸/۲۶ ۱۳ ۶/۱۴ ۷/۱۸ ۸/۲۶ ۰۵/۳ ۵۷/۱ ۱۶- به نظر من قلیان فشار عصبی را کاهش می دهد. ۲۲ ۲/۱۲ ۱/۲۰ ۱/۱۷ ۷/۲۸ ۱۸/۳ ۵۱/۱ ۱۷- به نظر من قلیان کشیدن اشتها را زیاد می کند. ۶/۱۷ ۸/۶ ۳/۱۶ ۹/۲۴ ۴/۳۴ ۵۱/۳ ۴۶/۱ جدول شماره(۷-۴) گرایش به مصرف تنباکو پاسخگویان را بر حسب درصد نشان می دهد. از نتایج جدول می توان دریافت که: ۱ـ ۷۵% از پاسخگویان معتقد بودند که با مصرف تنباکو سم وارد بدن می شود.در مقابل ۱۲% مخالفند. ۲ـ ۵۸% درصد از آنها موافقند تنباکو میوه ای مضرات کمتری نسبت به تنباکو طبیعی دارد. ار طرف دیگر ۲۳% ازپاسخگویان مخالفند که تنباکوی میوه ای مضرات کمتری نسبت به تنباکو طبیعی دارد. ۳ـ ۷۵% معتقدند که مصرف قلیان باعث ابتلا به سرطان ریه می شود. در مقابل تنها ۱۰% از آنها مخالفند. ۴ـ ۷۲% از پاسخگویان موافقند که مصرف قلیان باعث ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی می شود. ۱۴% از آنها مخالفند. ۵ـ ۶۴% از افراد موافقند که مصرف قلیان باعث ابتلا به سرطان دهان و دندان می شودو ۱۸% از آنها با این موضوع مخالفند. ۶ـ ۷۲% با این که مصرف قلیان باعث مشکلات تنفسی مانند آسم می شود، موافقند. ۱۳% مخالف بودند. ۷ـ ۶۶% از پاسخگویان موافقند که مصرف قلیان باعث سرطان مری می شود. ۱۹ %از آنها مخالف بودند. ۸ـ ۶۴% افراد معتقدند که قلیان باعث انتقال بیماری های واگیردار می شود. ۱۹% با این موضوع مخالف بودند. ۹ـ ۶۸% پاسخگویان موافق بودند که ضرر قلیان از سیگار بیشتر است و در مقابل ۲۱% از آنها با این که ضرر قلیان از سیگار بیشتر است، مخالف بودند. ۱۰ـ ۶۳% با این موضوع که مصرف قلیان به اندازه مصرف سیگار اعتیادآور است، موافق بودند از طرف دیگر ۲۲% از پاسخگویان با این موضوع مخالف بودند. ۱۱ـ ۳۴% از پاسخگویان موافق بودند که قلیان باعث آرامش می شود. در مقابل ۴۷ درصد از پاسخگویان مخالف ان بودند که قلیان کشیدند باعث آرامش آنها می شود. ۱۲ـ ۴۱% موافق بودند که گاهی اوقات به مصرف قلیان وسوسه می شوند. و در طرف دیگر ۴۳% از آنها با این موضوع مخالف بودند. ۱۳ـ ۳۸% پاسخگویان لذت کشیدن قلیان را به ضرر آن ترجیح می دادند. ۴۷% از آنها با این موضوع مخالف بودند. ۱۴ـ ۴۴% از افراد معتقد بودند که اگر کسی کنارشان قلیان بکشد او را تحمل می کنیم. ۳۶% آنها معتقد بودند که او را تحمل نمی کنند. ۱۵ـ ۴۰% از پاسخگویان موافق بودند که مصرف تفریحی قلیان سبب اعتیاد نمی شود. ۴۵% از آنها مخالف این موضوع بودند. ۱۶ـ ۳۴% از افراد موافق بودند که قلیان کشیدن فشار عصبی را کاهش می دهد. ۴۶% مخالف بودند که قلیان فشار عصبی را کاهش نمی دهد. ۱۷ـ ۲۴% از پاسخگویان معتقد بودند که قلیان کشیدن اشتها را زیاد می کند در مقابل ۵۹% از آنها مخالف این موضوع بودند. ۱۸- میزان آگاهی پاسخگویان از مضرات قلیان و عوارض آن ۵۰ درصد به بالا می باشد با این اوصاف باز هم قلیان می کشند. جدول شماره (۸-۴) توزیع فراوانی بعد رفتاری مصرف قلیان فراوانی درصد معتبر درصد تجمعی قلیان می کشم ۲۳۲ ۹/۶۲ ۹/۶۲ قلیان نمی کشم ۱۳۷ ۱/۳۷ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ بر اساس جدول بالا می توان نتیجه گرفت که از کل نمونه مورد نظر تعداد ۲۳۲ نفر از نمونه مورد نظر معادل ۹/۶۲ درصد قلیان مصرف می کنند و در طرف دیگر۱۳۷ نفر از پاسخگویان معادل ۱/۳۷ درصد از آنها قلیان مصرف نمی کند. جدول شماره (۹-۴) توزیع فراوانی بعد رفتاری مصرف قلیان گویه ها میزان درصد بی مورد جمع کل خیلی زیاد زیاد متوسط کم خیلی کم میزان مصرف قلیان شماچقدر است. ۱۰ ۳/۱۶ ۷/۱۲ ۶/۱۳ ۳/۱۰ ۱/۳۷ ۱۰۰ بر اساس جدول بالا از میان ۲۳۲ نفر از پاسخگویان که قلیان مصرف می کند، میزان مصرف پاسخگویان در حد زیاد به میزان ۲۶ درصد و ۲۴ درصد در حد کم می باشد. پاسخ بی مورد بدین معنا می باشد که این سوال به پاسخگویانی که قلیان مصزف می کنند مربوط می باشد و آنهایی که قلیان مصرف نمی کنند این سوال به آنها مربوط نمی باشد. همانطور که گفته شد که در این پایان نامه گرایش به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است، و متغیر مذکور در سه بعد عاطفی، شناختی و رفتار در ۱۸ گویه مورد سنجش قرار گرفتند. در ادامه به بیان یافته های کلی متغیر وابسته می پردازیم. لازم به ذکر است که این متغیر در دو سطح فاصله ای و ترتیبی مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به اینکه گرایش دارای سه بعد است و نمرات آن با هم همسو نیستند، ابعاد آن را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می دهیم .به این صورت که از مجموع نمرات فرد در ۱۰ گویه نمره او در بعد شناختی گرایش در سطح فاصله ای بدست آمد. به منظور تبدیل سطح فاصله ای به ترتیبی از این شیوه استفاده شد : با توجه به کمترین وبیشترین نمرات مشاهده شده و دامنه تغییرات نمرات در میان پاسخگویان در سه سطح کم، متوسط و زیاد این متغیر گروه بندی شده است. که در ادامه جدول مربوط به آن آورده شده اند. جدول شماره(۱۰-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس بعد شناختی نسبت به مصرف تنباکو فراوانی درصد فراوانی معتبر درصد فراوانی تجمعی کم ۲۷ ۳/۷ ۳/۷ متوسط ۸۸ ۸/۲۳ ۲/۳۱ زیاد ۲۵۴ ۸/۶۸ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ در مجموع یافته های بدست آمده نشان می دهد که بعد شناختی نسبت مصرف تنباکو ۳/۷ در پاسخگویان در حد کم، ۸/۲۳ درصد در حد متوسط و ۸/۶۸ درصد در حد بالا می باشد. همانطور که مشاهده می شود که اکثریت پاسخگویان دارای شناخت بالایی می باشند. جدول شماره(۱۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس بعد عاطفی نسبت به مصرف تنباکو فراوانی درصد فراوانی معتبر درصد فراوانی تجمعی مثبت ۱۰۳ ۹/۲۷ ۹/۲۷ خنثی ۱۳۵ ۶/۳۶ ۵/۶۴ منفی ۱۳۱ ۵/۳۵ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ بر اساس جدول (۱۱-۴) می توان نتیجه گرفت که با توجه به این که به گزینه کاملا موافقم امتیاز ۱ و به گزینه کاملا مخالفم امتیاز ۵ داده شده است در اینجا ۱۰۳ نفر از پاسخگویان معادل ۹/۲۷ درصد احساس مثبت نسبت به مصرف قلیان دارند. در مقابل ۱۳۱ نفر از افراد معادل۵/۳۵ درصد نسبت به مصرف قلیان دارای احساس منفی و با این موضوع مخالف هستند. جدول شماره(۱۲-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس بعدرفتاری نسبت به مصرف تنباکو فراوانی درصد فراوانی درصد فراوانی تجمعی کم ۸۸ ۸/۲۳ ۸/۲۳ متوسط ۴۷ ۷/۱۲ ۵/۳۶ زیاد ۹۷ ۳/۲۶ ۸/۶۲ بی پاسخ ۱۳۷ ۱/۳۷ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ بر اساس جدول شماره(۱۲- ۴) می توان نتیجه گرفت که ۸/۲۳ درصد در حد کم، ۷/۱۲ در حد متوسط و ۳/۲۶ درصد در حد زیاد قلیان مصرف می کنند. در اینجا نیز بی مورد همان پاسخگویانی هستند که این سوال به آنها مربوط نمی باشد. به منظور اینکه متغیر گرایش را محاسبه نماییم ابعاد( شناختی، عاطفی و رفتاری) با هم جمع و با توجه به اینکه گویه ها همسو با هم نیستند در ابتدا آنها را recode و سپس دستور العمل جمع کردن را به اجرا در آورده ایم و نتیجه در زیر منعکس است. جدول شماره(۱۳-۴)توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس گرایش به مصرف تنباکو فراوانی درصد فراوانی درصد فراوانی تجمعی مثبت ۱۴۸ ۱/۴۰ ۱/۴۰ خنثی ۱۷۳ ۹/۴۶ ۸۷ منفی ۴۶ ۵/۱۲ ۵/۹۹ بی پاسخ ۲ ۵/۰ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ جدول شماره(۱۳-۴) وضعیت پاسخگویان بر اساس گرایش به مصرف تنباکو را نشان می دهد. بر اساس جدول بالا می توان نتیجه گرفت که ۱۴۸ نفر معادل ۱/۴۰ درصد پاسخگویان دارای گرایش مثبت به مصرف تنباکو، ۱۷۳ نفر معادل ۹/۴۶ درصد دارای گرایش خنثی و ۴۶ نفر از افراد معادل ۵/۱۲ دارای گرایش منفی نسبت به مصرف تنباکو هستند. ۲-۲-۱-۴- متغیرهای مستقل ۱-۲-۲-۱-۴- احساس محرومیت نسبی در این پژوهش برای سنجش احساس محرومیت نسبی از ۵ گویه همانگونه که در جدول(۱۰-۴) امده است، استفاده شده است. سوالات در قالب طیف لیکرت از کاملا تا اصلا طرح شده اند. جدول شماره(۱۴-۴) وضعیت احساس محرومیت نسبی بر حسب درصد تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی گویه ها میزان درصد میانگین انحراف معیار کاملا زیاد تاحدی کم اصلا ۱۶ ـ فکر می‏کنید که به لحاظ مادی در مقایسه با دیگران تا چه حد به آنچه که حق شما بوده، رسیده‏اید؟ ۷/۵ ۶/۱۷ ۲/۳۲ ۳/۲۶ ۲/۱۸ ۶۶/۲ ۱۳/۱ ۱۷- در مجموع، در مقایسه با سایر افراد، تا چه حد از موقعیت اجتماعی‏تان راضی هستید؟ ۹/۷ ۲۲ ۹/۲۷ ۲۳ ۲/۱۹ ۷۶/۲ ۲۴/۱ ۱۸ـ چقدر امید دارید که در آینده بتوانید فاصلهء بین آنچه دارید و آنچه دوست دارید داشته‏ باشید را کمتر کنید؟ ۹/۸ ۸/۲۳ ۶/۲۶ ۹/۲۴ ۷/۱۵ ۸۵/۲ ۲۰/۱ ۱۹ ـ در مجموع، درآمدتان(یا درآمد خانواده‏تان)تا چه حد کفاف مخارج زندگی شما را می‏دهد؟ ۸/۹ ۱۹ ۹/۲۷ ۶/۲۶ ۸/۱۶ ۷۸/۲ ۲۱/۱ ۲۰ ـ چقدر در زندگی احساس خوشبختی می‏کنید؟ ۷/۱۱ ۷/۲۴ ۵/۱۶ ۸/۲۳ ۳/۲۳ ۷۷/۲ ۳۵/۱ جدول شماره(۱۴-۴) وضعیت احساس محرومیت نسبی را بر حسب درصد نشان می دهد. از این جدول مشخص می شود که: ۱ـ حدود ۲۳ درصد از پاسخگویان معتقد بودند که به لحاظ مادی در مقایسه با دیگران به آنچه حقشان بوده رسیده اند. در مقابل حدود ۴۴ درصد از آنها معتقد بودند که در مقایسه با دیگران به آنچه که حقشان بوده است، نرسیده اند. ۲ـ حدود ۳۰ درصد از افراد در مقایسه با دیگران از موقعیت اجتماعی خود راضی بودند. در طرف دیگر حدود ۴۲ درصد از افراد از موقعیت اجتماعی اشان راضی نبودند. ۳ـ نزدیک به ۳۲ درصد از پاسخگویان معتقد بودند که امیدوار هستند که در آینده فاصله بیت آنچه که دارند و آنچه که دوست دارند داشته باشند را کمتر کنند. اما در مقابل حدود ۴۰ درصد از آنها مخالف بودند که در آینده بتوانند فاصله ی بی آنچه که دارند و آنچه دوست دارند داشته باشند را کمتر کنند. ۴ـ حدود ۲۹ درصد از افراد مورد بررسی موافق بودند که درآمدشان کفاف مخارج زندگی آنها را می دهد . در طرف دیگر قضیه حدود ۴۳ درصد از آنها مخالف بودند که درآمدشان کفاف مخارج زندگی آنها را می دهد. ۵ـ نزدیک به ۳۶ درصد از پاسخگویان در زندگی احساس خوشبختی می کردند. اما در طرف دیگر ۴۷ درصد ازآنها احساس خوشبختی نمی کردند. در حالت کلی نتایج جدول شماره(۱۵-۴) نشان می دهد که ۱۹ درصد از پاسخگویان احساس محرومیت کم، ۳۵ درصد متوسط و ۱/۴۶ درصد از آنها دارای احساس محرومیت بالایی هستند. جدول شماره(۱۵-۴) وضعیت احساس محرومیت نسبی به تفکیک طبقات طبقات فراوانی درصد معتبر درصد تجمعی کم ۷۰ ۱۹ ۱/۴۶ متوسط ۱۲۹ ۳۵ ۸۱ زیاد ۱۷۰ ۱/۴۶ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ ۲-۲-۲-۱-۴-فرایند روی آوری به سمت مصرف تنباکو جدول شماره (۱۶-۴) وضعیت فرایند روی آوری به سمت مصرف تنباکو را نشان می دهد. این متغیر در دو گویه های میزان دسترسی و قیمت بررسی می شود. با توجه به اینکه گویه با همدیگر هم جهت نیستند و سطح سنجش آنها با هم فرق می کنند، بایستی به صورت جداگانه بررسی شوند. این متغیر در قالب طیف لیکرت از کاملا تا اصلا طراحی شده است. جدول شماره( ۱۶-۴) وضعیت استفاده از مکانهای مختلف و مقایسه میزان استفاده از آن انحراف معیار میانگین میزان درصد گویه ها اصلا کم تا حدی زیاد کاملا ۶۳/۱ ۴۹/۲ ۳/۴۵ ۳/۱۳ ۱/۱۱ ۶/۷ ۸/۲۲ ۱- قهوه خانه ۰۷/۱ ۷۳/۱ ۵۸ ۵/۲۲ ۷/۱۱ ۸/۳ ۱/۴ ۲-کلوپ های تفریحی(گیم نت و فوتبال دستی) ۱۷/۱ ۱۳/۲ ۸/۳۹ ۷/۲۴ ۵/۲۲ ۱/۸ ۹/۴ ۳- کافی شاپ ۲۶/۱ ۳۱/۲ ۸/۳۵ ۵/۲۲ ۵/۲۲ ۵/۱۲ ۸/۶ ۴- رستوران ۳۸/۱ ۲۶/۳ ۱/۱۴ ۶/۱۷ ۲/۲۲ ۵/۱۹ ۶/۲۶ ۵- پارک ۵۹/۱ ۷۳/۲ ۱/۳۳ ۵/۱۹ ۳/۱۳ ۹/۸ ۲/۲۵ ۶- سالن و زمین ورزشی جدول شماره(۱۶-۴) وضعیت استفاده و دسترسی به هر یک از مکان هایی که در شهرشان وجود دارد را نشان می دهد: ۱ـ بر اساس جدول بالا میزان دسترسی و استفاده پاسخگویان از قهوه خانه حدود ۳۰ درصد است اما در طرف دیگر حدود ۵۸ درصد آنها از قهوه خانه استفاده کردند. ۲ـ حدود ۸ درصد از پاسخگویان از کلوپ های تفریحی استفاده می کردند اما در طرف دیگر نزدیک به ۷۰ درصد از آنها از این مکان ها ی تفریحی استفاده نکردند. ۳ـ میزان استفاده ای که پاسخگویان از کافی شاپ داشتند۱۳ درصد است اما در مقابل حدود ۶۴ درصد از پاسخگویان از این مکان استفاده نکردند. ۴ـ در مورد رستوران حدود ۱۹ درصد از پاسخگویان استفاده کردند. در طرف دیگر حدود ۵۸ درصد از پاسخگویان از آن استفاده نکردند. ۵ـ بیشترین استفاده ای که پاسخگویان داشتند استفاده از پارک به میزان نزدیک به ۴۶ درصد است و در مقابل حدود ۳۱ درصد از آن استفاده نکردند. ۶ـ بعد از پارک بیشترین استفاده ای که پاسخگویان داشتند از مکان های ورزشی به میزان نزدیک به ۳۴ درصد است. حدود ۵۲ درصد از افراد از آن استفاده نکردند. بر اساس جدول پایین می توان نتیجه گرفت که میزان استفاده ای که مکان های بالا داشتند ۸/۴۸ درصد در حد کم، ۶/۴۹ درصد متوسط و ۶/۱ در حد زیاد می باشد. جدول شماره(۱۷-۴) توزیع پاسخگویان بر حسب میزان استفاده از مکان های مختلف طبقات فراوانی درصد معتبر درصد تجمعی کم ۱۸۰ ۸/۴۸ ۸/۴۸ متوسط ۱۸۳ ۶/۴۹ ۴/۹۸ زیاد ۶ ۶/۱ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ در مورد جدول شماره (۱۷- ۴) نشان می دهد که اولین بار قلیان کشیدن را از کجا آغاز کرده اند. توزیع درصد فراوانی پاسخگویان به این صورت است که ۵/۲۲ درصد در منزل، ۷ درصد در خوابگاه، ۵/۲۲ درصد قهوه خانه، ۹/۸ درصد سفره خانه های سنتی، ۹/۱ درصد سایر موارد و بی مورد ۱/۳۷ است. بی مورد در اینجا با بی پاسخ تفاوت دارد. بی مورد شامل سوالاتی است که به پاسخگویان مربوط نمی شود. جدول شماره( ۱۴-۴) توزیع پاسخگویان بر حسب وضعیت مکان های استفاده از قلیان گویه میزان درصد جمع کل منزل خوابگاه قهوه خانه سفره خانه های سنتی سایر موارد بی مورد اولین بار قلیان کشیدن را از کجا آغاز کردید ۵/۲۲ ۷ ۵/۲۲ ۹/۸ ۹/۱ ۱/۳۷ ۱۰۰ جدول شماره (۱۸-۴ )نشان می دهد که ساکنین بوکان در اولین بار با چه کسی قلیان کشیده اند. توزیع فراوانی پاسخگویان نشان می دهد ۸/۴۲ درصد با دوستان، ۷/۵ درصد به تنهایی، ۷ درصد با خانواده، ۷ درصد با اعضای فامیل، شروع به کشیدن قلیان کرده اند. جدول شماره( ۱۸-۴) توزیع پاسخگویان بر حسب وضعیت اولین بار استفاده از قلیان گویه میزان درصد جمع کل با دوستان به تنهایی باخانواده با اعضای فامیل سایر موارد بی مورد اولین بار با چه کسی قلیان کشیده اید. ۸/۴۲ ۷/۵ ۷ ۷ ۳/ ۱/۳۷ ۱۰۰ همانگونه که جدول شماره(۱۹-۴) نشان می دهد پاسخگویان به میزان ۳/۱۳ درصد در منزل، ۱/۳۴ در قهوه خانه، ۵/۱۲ در پارک و ۲/۲ درصد معمولا در آن مکان ها قلیان کشیده اند. در مقابل ۹/۳۷ درصد از پاسخگویان اصلا قلیان نکشیده اند. جدول شماره( ۱۹-۴) توزیع پاسخگویان بر حسب وضعیت مکان های استفاده از قلیان گویه میزان درصد جمع کل منزل قهوه خانه پارک اصلا نمی کشم Miss معمولا شما در کدام یک از مکان های زیر قلیان مصرف می کنید. ۳/۱۳ ۱/۳۴ ۵/۱۲ ۹/۳۷ ۲/۲ ۱۰۰ نتایج حاصل از جدول شماره (۲۰-۴) نشان می دهد که حدود ۴۵ درصد از پاسخگویان مخالف بودند که اگر قیمت تنباکو بالا برود، میزان مصرف کاهش پیدا می کند. و در مقابل حدود ۳۹ درصد از پاسخگویان موافق اند که اگر قیمت تنباکو بالا برود مصرف آن کاهش پیدا می کند. جدول شماره( ۲۰-۴) وضعیت فرایند روی آوری به سمت مصرف تنباکو بر حسب قیمت گویه میزان درصد جمع کل کاملا مخالفم مخالفم تاحدی موافقم کاملا موافقم به نظر من اگر قیمت تنباکو بالا برود، میزان مصرف کاهش می یابد. ۴/۲۷ ۱/۱۷ ۲/۲۸ ۴/۱۱ ۱۶ ۱۰۰ همانگونه که جدول شماره(۲۱-۴) بیانگر آن است ۳۱ درصد از پاسخگویان مخالف بودند که دسترسی آسان به قلیان به معنی آن است فرد می تواند از آن استفاده بکند. در مقابل ۴۰ درصد از آنها معتقد بودند که آسانی دسترسی به قلیان نشانگر این است که فرد می تواند از آن استفاده بکند. جدول شماره( ۲۱-۴) وضعیت فرایند روی آوری به سمت مصرف تنباکو بر اساس دسترسی به آن گویه میزان درصد Miss کاملا مخالفم مخالفم تاحدی موافقم کاملا موافقم به نظر من دسترسی آسان به قلیان خود مجوزی برای کشیدن است. ۲/۱۹ ۹/۱۱ ۷/۲۱ ۳/۱۷ ۸/۲۹ ۱۰۰ ۲-۲-۲-۱-۴- احساس تعلق به کشور یا شهر احساس تعلق نیز یکی دیگر از عوامل مستقل تحقیق حاضر است که با پنج سوال مورد سجش قرار گرفته است. و یافته های مزبور به گویه های متغیر مذکور، در جدول ذیل قابل مشاهده می باشد. پاسخگویان نظر خود را بر مبنای یک طیف پنج درجه ای مشخص شده است، بیان داشته اند. جدول شماره (۲۲-۴). توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به گویه ای احساس تعلق به کشور یا شهر انحراف معیار میانگین میزان درصد گویه ها اصلا کم تا حدی زیاد کاملا ۵۹/۱ ۹۴/۲ ۴/۳۰ ۷/۱۱ ۴/۱۸ ۷/۱۲ ۸/۲۶ ۱ـ همیشه نسبت به کشورم احساس تعلق دارم ۵۶/۱ ۸۴/۲ ۲/۳۱ ۶/۱۴ ۸/۱۶ ۸/۱۳ ۶/۲۳ ۲ـ از اینکه در کشور ایران زندگی می کنم، احساس خوشحالی می کنم. ۶۳/۱ ۴۴/۳ ۳/۲۳ ۱/۸ ۴/۱۱ ۹/۱۴ ۳/۴۲ ۳ـ از اینکه در کردستان به دنیا آمده ام خیلی خوشحالم. ۵۷/۱ ۸۲/۲ ۳۲ ۸/۱۳ ۳/۱۷ ۳/۱۳ ۶/۲۳ ۴ـ احساس می کنم در مقابل سرنوشت همشهریانم وظیفه زیادی دارم. جدول شماره(۲۲-۴) وضعیت احساس تعلق پاسخگویان بر حسب درصد برای هر گویه را نشان می دهد. در این جدول، همه گویه ها مثبت هستند. از نتایج جدول می توان دریافت که : ۱ـ حدود ۳۹ درصد از پاسخگویان ذکر کردند که نسبت به کشورشان احساس تعلق دارند. در مقابل خود ۴۲ درصد از انها احساس تعلق نداشتند. ۲ـ نزدیک به ۳۷ درصد از افراد مورد مطالعه از اینکه در کشور ایران زندگی می کنند خوشحال اند. حدود ۴۲ درصد از انها از اینکه در کشور ایران زندگی می کردند، خوشحال نبودند. ۳ـ ۵۷ درصد از پاسخگویان از اینکه در کردستان به دنیا آمده اند خیلی خوشحال بودند در مقابل ۳۱ درصد از آنها بااین موضوع مخالف بودند. ۴ـ ۳۷ درصد از پاسخگوان گزارش دادند که در مقابل سرنوشت همشریان احساس وظیفه می کنند و حدود ۴۵ درصد از انها مخالف بودند. جدول شماره (۲۳-۴). توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به گویه های احساس تعلق به کشور یا شهر گویه کاملا موافقم موافقم تا حدی مخالفم کاملا مخالفم میانگین انحراف معیار زندگی بهتری در شهر دیگری برایم فراهم شود به انجا می روم. ۵/۳۸ ۳/۱۶ ۷/۱۲ ۱۰ ۵/۲۲ ۶۱/۲ ۶۰/۱ جدول شماره(۲۳-۴) وضعیت احساس تعلق پاسخگویان بر حسب درصد برای هر گویه را نشان می دهد. با توجه به اینکه این گویه منفی بود و ترتیب پاسخ های این گویه با سایر گویه های که در بالا گزارش کردیم تفاوت داشت این گویه را به صورت جداگانه تفسیر می کنیم. حدود ۴۵ درصد از پاسخگویان معتقد بودند که اگر زندگی بهتری در شهر دیگری برایمان فراهم شود، به آن شهر مهاجرت می کنیم. در مقابل تنها ۳۲ درصد با این موضوع مخالف بودند. برای توصیف واضح تر احساس تعلق به کشور یا شهر گویه های مثبت و منفی با هم هم جهت شدند و سپس میانگین، حداقل و حداکثر احساس تعلق پاسخگویان را محاسبه و آنها را در سه طبقه کم، متوسط و زیاد تقسم بندی کردیم که نتایج آن در جدول (۲۴ـ ۴) آورده شده است. جدول شماره(۲۴ـ ۴) وضعیت احساس تعلق پاسخگویان را نشان می دهد. نتایج این جدول حاکی از آن است که وضعیت احساس تعلق پاسخگویان در حد کم می باشد. به عبارت دیگر ۱۶۶ نفر از پاسخگویان وضعیت احسس تعلق خود را به کشور یا شهرشان کم ارزیابی کرده اند که ۴۵ درصد از آنها را شامل می شود. جدول شماره(۲۴-۴) وضعیت احساس تعلق پاسخگویان طبقات فراوانی درصد معتبر درصد فراوانی تجمعی کم ۱۶۶ ۴۵ ۴۵ متوسط ۵۴ ۶/۱۴ ۶/۵۹ زیاد ۱۴۹ ۴/۴۰ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ ۳-۲-۲-۱-۴- میزان رایج بودن مصرف قلیان در این پژوهش برای سنجش عادی بودن مصرف قلیان در میان شهروندان شهر بوکان از شش سوال استفاده شده است. سوالات در قالب طیف لیکرت به دو صورت منفی و مثبت با پنج امکان پاسخ از کامل موافقم تا کاملا مخالفم طرح شده اند. جدول شماره (۲۵-۴). توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به گویه های میزان رایج بودن مصرف قلیان انحراف معیار میانگین میزان درصد گویه ها کاملا مخالفم مخافلم تا حدی موافقم کاملاموافقم ۴۹/۱ ۹۴/۲ ۶/۲۷ ۸/۹ ۶/۲۳ ۲/۱۸ ۹/۲۰ ۱ـ قلیان کشیدن انقدر امر ناپسندی است که بهتر است کسی نبیند. ۰۸/۱ ۰۲/۴ ۷/۲ ۲/۶ ۹/۲۰ ۱/۲۷ ۸/۴۲ ۲ـ به اعتقاد من تبلیغات بیشتری در مورد مضرات قلیان صورت بگیرد. ۱۵/۱ ۵۶/۳ ۲/۶ ۲/۹ ۳/۳۳ ۷/۲۴ ۶/۲۶ ۳ـ مصرف قلیان در شهرمان در مقایسه با سیگار پذیرفته تر است. ۱۷/۱ ۵۹/۳ ۷/۵ ۱/۱۱ ۴/۳۰ ۸/۲۳ ۲۹ ۴ـ مصرف قلیان در شهرمان و در میان مردم یک امر عادی است. ۲۰/۱ ۴۲/۳ ۸/۶ ۶/۱۴ ۹/۳۳ ۲/۱۹ ۵/۲۵ ۵ـ مصرف قلیان در شهرمان نسبت به سایر شهر های ایران جا افتاده تر است. ۷۸/۱ ۰۴/۳ ۶/۲۷ ۸/۹ ۶/۲۳ ۲/۱۸ ۹/۲۰ ۶ـ قلیان کشیدن آنقدر بد نیست که من بترسم کسی هنگام کشیدن من را ببیند. جدول شماره ی(۲۵-۴) میزان رایج بودن مصرف قلیان پاسخگویان را نشان می دهد: ۱ـ حدود ۳۹ درصد از پاسخگویان موافق بودند قلیان کشیدن آنقدر امر ناپسندی است که بهتر است کسی نبیند. در مقابل حدود ۳۷ درصد از پاسخگویان با این موضوع مخالف بودند. به این معنی که قلیان کشیدن امر ناپسندی نیست. ۲ـ حدود ۷۰ درصد از افراد مورد مطالعه ذکر کردند که تبلیغات بیشتری باید در مورد مضرات قلیان صورت بگیردو در مقابل تنها حدود ۹ درصد از پاسخگویان با این موضوع مخالف بودند. ۳ـ حدود ۵۱ درصد از پاسخگویان گزارش کردند که مصرف قلیان در شهرمان در مقایسه با سیگار پذیرفته تر است. در طرف دیگر حدود ۱۵ درصد از پاسخگویان مخالف بودند که مصرف قلیان در مقایسه با سیگار پذیرفته تر است. ۴ـ حدود ۵۳ درصد از پاسخگویان موافق بودند که مصرف قلیان در میان مردم وشهرشان یک امر عادی است در مقابل حدود ۹ درصد از آنها با این موضوع مخالف بودند. ۵ـ ۵۵ درصد از پاسخگویان موافق بودند که مصرف قلیان در شهرشان در مقایسه با سیار شهرهای ایران جا افتاده تر است. در مقابل ۲۱ درصد با این موضوع مخالف بودند. ۶ـ حدود ۳۹ درصد از افراد با این موضوع موافق بودند که قلیان کشیدن بد نیست که من بترسم کسی هنگام کشیدن من را ببیند. در طرف دیگر ۳۷ درصد با این موضوع مخالف بودند. جدول شماره(۲۴-۴) وضعیت رایج بودن مصرف قلیان پاسخگویان را نشان می دهد. همانگونه که مشاهده می کنید، نمره پاسخگویان از طریق کد بندی مجدد به سه طبقه کم، متوسط و زیاد تقسیم شده است. حدود ۶۹ نفر از پاسخگویان معادل ۷/۱۸درصد وضعیت عادی بودن مصرف قلیان را کم، ۱۸۱ نفر از آنها معادل۱/۴۹ درصد وضعیت عادی بودن را متوسط و ۱۱۹ نفر از پاسخگویان معادل ۲/۳۲ درصد وضعیت عادی بودن مصرف قلیان را زیاد گزارش کردند. همانگونه که نتایج نشان می دهد در شهر بوکان و در میان افراد ۱۸ سال به بالا(زن و مرد) این شهر قلیان کشیدن و مصرف آن امر رایج و عادی است. جدول شماره(۲۴-۴) وضعیت رایج بودن مصرف قلیان پاسخگویان طبقات فراوانی درصد معتبر درصد فراوانی تجمعی کم ۶۹ ۷/۱۸ ۷/۱۸ متوسط ۱۸۱ ۱/۴۹ ۸/۶۷ زیاد ۱۱۹ ۲/۳۲ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ ۴-۲-۲-۱-۴-چگونگی گذران اوقات فراغت همانگونه که در تعریف مفاهیم توضیح دادیم متغیر سبک زندگی مقوله ای گسترده است که محققان در تعریف آن با مشکل مواجه بودند . سبک زندگی شامل متغیرهایی مانند چگونگی گذران اوقات فراغت، سلیقه مصرف، مصرف فرهنگی، مدیریت بدن و … می شود. در این پژوهش ما متغیرهای چگونگی گذران اوقات فراغت، سلیقه مصرف و مصرف فرهنگی را توضیح می دهیم. جدول شماره (۲۵-۴). توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به گویه های چگونگی گذران اوقات فراغت گویه ها ابعاد میزان درصد میانگین انحراف معیار همیشه اغلب گاهی اوقات به ندرت هرگز ۱- گوش دادن به موسیقی مدرن ۴/۴۴ ۲/۲۵ ۴/۱۸ ۶ ۶ ۹۶/۳ ۱۸/۱ ۲- تمرین نوازندگی مدرن ۸/۶ ۹/۴ ۱/۴۵ ۱۳ ۲/۷۰ ۶۵/۱ ۱۹/۱ ۳- مطالعه درسی مدرن ۹/۱۴ ۴/۲۱ ۱/۱۷ ۱/۱۷ ۵/۲۹ ۷۵/۲ ۴۵/۱ ۴- خواندن رمان مدرن ۱۰ ۶/۱۴ ۴/۱۸ ۷/۱۸ ۲/۳۸ ۳۹/۲ ۳۷/۱ ۵- در جمع دوستان بودن سنتی ۷/۳۷ ۲/۲۵ ۷/۱۸ ۷/۱۱ ۸/۶ ۷۵/۳ ۲۵/۱ ۶- مسافرت بین شهری مدرن ۲/۱۲ ۱/۱۷ ۲۹ ۸/۲۲ ۱۹ ۸۰/۲ ۲۶/۱ ۷- مسافرت خارج ازکشور مدرن ۳/۴ ۶/۴ ۳/۷ ۵/۱۲ ۳/۷۱ ۵۸/۱ ۰۹/۱ ۸- راهپیمایی و ورزش مدرن ۱/۲۱ ۴/۱۴ ۶/۱۴ ۶/۱۷ ۲/۳۲ ۷۴/۲ ۵۴/۱ ۹- انجام فعالیت های هنری مدرن ۸/۹ ۷/۸ ۲/۱۵ ۱۹ ۴/۴۷ ۱۴/۲ ۳۵/۱ ۱۰- شرکت در مراسم ومهمانی سنتی ۱/۴۰ ۹/۲۰ ۱/۱۷ ۵/۱۲ ۵/۹ ۶۹/۳ ۳۵/۱ ۱۱- پرداختن به امور مذهبی (نماز یا دعا خواندن) سنتی ۷/۴۱ ۹/۱۴ ۵/۱۶ ۹/۱۴ ۹/۱۱ ۵۹/۳ ۴۴/۱ ۱۲- گردش داخل شهری(خیابان و مغازه) سنتی ۵/۳۲ ۳/۲۰ ۶/۲۳ ۴/۱۴ ۲/۹ ۵۲/۳ ۳۲/۱ ۱۳- رفتن به پارک یا اماکن تفریحی سنتی ۹/۳۳ ۶/۲۰ ۲/۱۹ ۱/۱۷ ۲/۹ ۵۲/۳ ۳۵/۱ ۱۴- رفتن به سینما مدرن ۹/۱۱ ۴/۵ ۲/۱۲ ۱۹ ۵/۵۱ ۰۷/۲ ۳۸/۱ ۱۵- با دیگران تلفنی صحبت کردن سنتی ۸/۲۳ ۲/۱۹ ۹/۲۴ ۲/۱۵ ۸/۱۶ ۱۸/۳ ۳۹/۱ ۱۶- تلویزیون نگاه کردن سنتی ۵/۴۲ ۳/۲۳ ۱/۱۷ ۲/۹ ۶/۷ ۹۷/۳ ۹۰/۲ ۱۷- ارسال پیامک به دیگران مدرن ۲۶ ۳/۲۰ ۶/۲۳ ۱/۱۴ ۱۶ ۲۶/۳ ۴۰/۱ ۱۸- قلیان کشیدن به تنهایی سنتی ۳/۱۷ ۱/۸ ۵/۹ ۲/۱۲ ۸/۵۲ ۲۴/۲ ۵۶/۱ ۱۹- خواندن کتب علمی مدرن ۹/۱۱ ۸/۱۳ ۱۹ ۶/۱۷ ۷/۳۷ ۴۴/۲ ۴۱/۱ ۲۰- رفتن به کافی شاپ و رستوران مدرن ۱/۱۱ ۵/۹ ۶/۱۷ ۱/۲۷ ۷/۳۴ ۳۵/۲ ۳۳/۱ ۲۱- استفاده از اینترنت مدرن ۸/۱۳ ۲/۱۸ ۹/۱۴ ۶/۱۳ ۶/۳۹ ۵۳/۲ ۴۹/۱ ۲۲- خواندن مجله و روزنامه مدرن ۹/۱۴ ۱۹ ۳/۱۶ ۸/۱۹ ۱/۳۰ ۶۸/۲ ۴۴/۱ ۲۳- رفتن به قهوه خانه ها مدرن ۲۶ ۴/۵ ۹/۷ ۳/۱۰ ۴/۵۰ ۴۶/۲ ۷۱/۱ در این پژوهش برای سنجش اوقات فراغت آن را در دو بعد سنتی و مدرن در قالب طیف لیکرت با ۵ امکان پاسخ از همیشه تا هرگز آورده ایم. بعد سنتی در ۸ گویه و بعد مدرن در ۱۵ گویه قرار دادیم. نتایج جدول شماره(۲۵-۴) نشان می دهد که: ۱ـ ۶۹ درصد از پاسخگویان در اوقات فراغت به موسیقی گوش می دادند. در مقابل ۱۲ درصد از آنها به موسقی گوش ندادند. ۲ـ حدود ۱۱ درصد از پاسخگویان در اوقات فراغت خود تمرین نوازندگی کرده اند. حدود ۸۳ درصد از آنها در اوقات فراغت خود تمرین نوازندگی نکردند. ۳ـ ۳۶ درصد از افراد مورد مطالعه در زمان فراغت خود مطالعه درسی کردند. حدود ۴۶ درصد از آنها مطالعه درسی در زمان فراغت خود مطالعه ای نکردند. ۴ـ حدود ۲۴ درصد از پاسخگویان در اوقات فراغت خود رمان خوانده بودند. در مقابل حدود ۵۶ درصد از آنها رمان نخوانده بودند. ۵ـ حدود ۶۳ درصد از افراد در جمع دوستان بودند در طرف دیگر حدود ۱۸ درصد از آنها در زمان فراغت خود در جمع دوستان نبودند. ۶ـ نزدیک ۲۹ درصد از پاسخگویان در زمان فراغت خود به مسافرت بین شهری رفتند در مقابل ۴۲ درصد از آنها مسافرت نکردند. ۷ـ فقط ۹ درصد از افراد به مسافرت خارج ازکشور رفتند. حدود ۸۴ درصد از آنها به مسافرت خارج از کشور نرفته بودند. ۸ـ حدود ۳۵ درصد از پاسخگویان در اوقات فراغت خود به ورزش می پرداختند. در مقابل ۴۹ درصد از آنها ورزش نکردند. ۹ـ نزدیک به ۱۸ درصد از افراد فعالیت های هنری انجام دادند. ۶۶ درصد از آنها فعالیت های هنری را انجام دادند. ۱۰ـ ۷۰ درصد از پاسخگویان در مراسم ومهمانی شرکت کردند. در مقابل ۲۲ درصد از آنها در مهمانی شرکت نکرده بودند. ۱۱ـ ۵۶ درصد به انجام فعالیت های مذهبی اقدام کرده بودند. ۲۶ درصد از آنها این کار را نکرده بودند. ۱۲ـ حدود ۵۳ درصد در اوقات فراغت گردش داخل شهری انجام داده بودند. در مقابل نزدیک به ۲۴ درصد از آنها این کار را نکرده بودند. ۱۳ـ حدود ۵۴ درصد از پاسخگویان به پارک یا اماکن تفریحی رفته بودند. در طرف دیگر ۲۶ درصد از آنها این کار را نکرده بودند. ۱۴ـ تنها ۱۷ درصد از افراد به سینما رفته بودند. ۷۰ درصد از آنها به سینما نرفته بودند. ۱۵ـ ۴۳ درصد در اوقات فراغت خود با دیگرن تلفنی صحبت می کردند. در مقابل ۳۲ درصد از آنها این کار را نکرده بودند. ۱۶ـ ۶۶ درصد از پاسخگویان به تلویزیون نگاه می کردند. ۱۷ درصد از آنها دز رمان فراغت خود این کار را نکرده بودند. ۱۷ـ ۴۶ درصد از افراد به دیگران پیامک داده بودند. حدود ۳۰ درصد از آنها این امر را انجام نداده بودند. ۱۸ـ ۲۵ درصد از پاسخگویان در اوقات فراغت خود به قلیان کشیدن پرداخته بودند. ۶۵ درصد از آنها این کار را نکرده بودند. ۱۹ـ حدود ۲۵ درصد از افراد به خواندن کتاب علمی اقدام کرده بودند. در مقابل ۵۵ درصد این امر را انجام نداده بودند. ۲۰ـ ۲۱ درصد از پاسخگویان به کافی شاپ رفته بودند. در مقابل ۶۲ درصد از انها به کافی شاپ نرفته بودند. ۲۱ـ۳۲ درصد از افراد در اوقات فراغت خود از اینترنت استفاده کرده بودند.در مقابل ۵۳ درصد از آنها این امر را انجام نداده بودند. ۲۲ـ نزدیک به ۳۴ درصد از پاسخگویان به خواندن مجله و روزنامه پرداخته بودند. حدود ۵۰ درصد از آنها به خواندن مجله و روزنامه اقدام نکرده بودند. ۲۳ـ ۳۱ درصد به قهوه خانه رفته بودند. در مقابل ۶۱ درصد از آنها به قهوه خانه نرفته بودند. بر اساس جدول(۲۶ـ۴) می توان نتیجه گرفت وضعیت اوقات فراغت در بعد سنتی ۴/۱۱ در حد کم، ۶/۴۹ درصد در حد متوسط و ۳۹ درصد در حد زیاد می باشد. جدول شماره(۲۶-۴) وضعیت اوقات فراغت در بعد سنتی طبقات فراوانی درصد معتبر درصد فراوانی تجمعی کم ۴۲ ۴/۱۱ ۴/۱۱ متوسط ۱۸۳ ۶/۴۹ ۶۱ زیاد ۱۴۴ ۳۹ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ جدول شماره(۲۷-۴) وضعیت اوقات فراغت در بعد مدرن نشان می دهد. بر اساس این جدول می توان به این نتیجه دست یافت که اوقات فراغت پاسخگویان ۵/۴۱ درصد در حد کم، ۵/۴۵ درصد در حد متوسط و ۱۳ درصد در حد زیاد می باشد. بر اساس دو جدول بالا می توان نتیجه گرفت که اوقات فراغت پاسخگویان در بعد سنتی بیشتر از اوقات فراغت در بعد مدرن در حد زیاد به میزان ۲۶ درصد می باشد. جدول شماره(۲۷-۴) وضعیت اوقات فراغت در بعد مدرن طبقات فراوانی درصد معتبر درصد فراوانی تجمعی کم ۱۵۳ ۵/۴۱ ۵/۴۱ متوسط ۱۶۸ ۵/۴۵ ۸۷ زیاد ۴۸ ۱۳ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ در این پژوهش، برای سنجش اوقات فراغت پاسخگویان، از ۲۳ گویه در ابعاد سنتی و مدرن استفاده شدن است. سوالات در قالب طیف لیکرت با پنج امکان پاسخ از کاملا تا اصلا قرار دارند، طرح شده اند. همانگونه که مشاهده می کنید، نمره پاسخگویان از طریق کد بندی مجدد به سه طبقه کم، متوسط و زیاد تقسیم شده است. ۶۷ نفر از پاسخگویان معادل ۲/۱۸ درصد اوقات فراغتشان در حد کم، ۲۴۸ نفر معاد ۲/۶۷ درصد در حد متوسط و ۵۴ نفر معادل ۶/۱۴ درحد زیاد می باشد. جدول شماره(۲۸-۴) وضعیت نحوه گذران اوقات فراغت طبقات فراوانی درصد معتبر درصد فراوانی تجمعی کم ۶۷ ۲/۱۸ ۲/۱۸ متوسط ۲۴۸ ۲/۶۷ ۴/۸۵ زیاد ۵۴ ۶/۱۴ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ ۴-۲-۲-۱-۴- سلیقه مصرف در این پژوهش، برای سنجش سلیقه مصرف پاسخگویان، از پنج گویه استفاده شده است. سوالات در قالب طیف لیکرت از کالا موافقم تا کاملا مخالفم طرح شده اند. جدول شماره(۲۹-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به سلیقه مصرف گویه ها میزان درصد میانگین انحراف معیار کاملا موافقم موافقم تاحدی مخالفم کاملا مخالفم ۱٫ اگر کسی بخواهد همسر انتخاب کند،بهتر است قلیانی بودنش را از قبل کنترل کند ۴/۳۷ ۲۲ ۶/۱۴ ۳/۴ ۷/۲۱ ۴۹/۳ ۵۴/۱ ۱٫ اگر کسی بخواهد همسر انتخاب کند، بهتر است معتاد بودنش را از قبل کنترل کند. ۸۷ ۵/۶ ۳/۴ ۳/ ۹/۱ ۷۶/۴ ۷۱/۰ ۳- ترجیح می دهم با فردی که قلیان می کشد دوست نشوم. ۲۹ ۱۳ ۶/۱۷ ۱/۲۰ ۳/۲۰ ۱/۳ ۵۱/۱ ۴- در مهمانی ها دوست ندارم کنار کسی که قلیان مصرف می کند بنشینم. ۸/۲۳ ۸/۱۳ ۲/۱۹ ۳/۲۰ ۸/۲۲ ۹۵/۲ ۴۸/۱ ۵- در صورت وارد شدن به جایی که قلیان مصرف می کنند، من آنجا را ترک می کنم. ۶/۲۰ ۱۳ ۸/۱۹ ۲۳ ۶/۲۳ ۸۴/۲ ۴۵/۱ جدول شماره(۲۹-۴) وضعیت سلیقه مصرف بر حسب درصد را نشان می دهد. از این جدول مشخص می شود که: ۱ـ حدود ۵۹ درصد از پاسخگویان معتقدند که اگر کسی بخواهد همسر انتخاب کند، بهتر است از قبل قلیانی بودنش را کنترل کند و حدود ۲۶ درصد از آنها با این موضوع مخالف بودند. ۲ـ حدود ۱۵ درصد از پاسخگویان موافق بودند که اگر کسی بخواهد همسر انتخاب کند، معتاد بودنش را از قبل کنترل کند و حدود ۲ درصد از آنها با این موضوع مخالف بودند. ۳ـ نزدیک به ۴۲ درصد از پاسخگویان معتقد بودند که ۴۲ درصد از پاسخگویان ترجیح می دهند که با فرد که قلیان می کشد دوست نشوند. در مقابل حدود ۴۰ درصد افراد با این موضوع مخالف بودند. ۴ـ حدود ۳۷ درصد از افراد دوست ندارند کنار کسی که قلیان مصرف می کند، بنشیند. در طرف دیگر حدود ۴۳ درصد از افراد با این موضوع مخالف بودند. ۵ـ حدود ۳۴ درصد از پاسخگویان در صورت وارد شدن به جایی که قلیان مصرف می کنند، آنجا را ترک می کنند. حدود ۴۷ درصد از آنها با این موضوع مخالف بودند. ۵-۲-۲-۱-۴- تعهد نسبت به خانواده(هنجار ذهنی) تعهد نسبت به خانواده یکی دیگر از متغیرهای مستقل مورد بررسی در این پژوهش می باشد که اشاره به این دارد که تعهد نسبت به خانواده باعث می شود حتی اگر افراد دوستان قلیانی داشته باشد آن فرد به خاطر این که بنیان و کانون خانواده در آن فرد تعهداتی ایجاد کرده آن فرد قلیانی نمی شود که در ادامه خلاصه ای از نتایج این متغیر آورده می شود. متغیر تعهد نسبت به خانواده بوسیله چهار سوال درقالب طیف لیکرت پنج درجه ای سنجیده شده است. جدول شماره(۳۰-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به تعهد به خانواده(هنجار ذهنی) گویه ها میزان درصد میانگین انحراف معیار کاملا زیاد تاحدی کم اصلا خانواده ام با قلیان کشیدن مخالف هستند. ۴۵ ۳/۱۳ ۸/۲۶ ۲/۶ ۷/۸ ۷۹/۳ ۳۰/۱ همانگونه که در جدول (۳۰-۴) قابل مشاهده است مخالفت خانواده با قلیان کشیدن به این صورت است که حدود ۵۸ درصد از خانواده های پاسخگویان با قلیان کشیدن مخالف بودند و در مقابل حدود ۱۴ درصد از آنها با قلیان کشیدن مخالف نبودند. جدول شماره(۳۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به تعهد به خانواده(هنجار ذهنی) گویه ها میزان درصد میانگین انحراف معیار کاملا موافقم موافقم تاحدی مخالفم کاملا مخالفم به نظر من بچه ها حق دارند از پدر و مادرشان در مصرف قلیان تقلید کنند. ۴/۱۱ ۷ ۵/۹ ۹/۱۴ ۲/۵۷ ۲ ۴۰/۱ بر اساس جدول بالا می توان نتیجه گرفت که حدود ۱۸درصد از پاسخگویان مورد مطالعه موافق بودند که در صورتی که خانوده فرد قلیانی باشد فرزندان حق دارند در این امر از والدینشان تقلید کنند در طرف دیگر حدود ۷۲ درصد از آنها با این موضوع مخالف بودند. جدول شماره(۳۲-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به تعهد به خانواده(هنجار توصیفی) گویه میزان درصد مجموع بلی خیر آیا در خانواده شما کسی قلیان مصرف می کند. ۳/۶۸ ۷/۳۱ ۱۰۰ همانگونه که در جدول(۳۲-۴) مشاهده می شود ۳/۶۸ درصد از پاسخگویان یکی از اعضای خانواده آنها قلیانی است و ۷/۳۱ درصد از آنها یکی از اعضای خانواده اشان قلیانی نمی باشد. جدول شماره(۳۳-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به تعهد به خانواده(هنجار توصیفی) گویه ها میزان درصد مجموع پدر مادر خواهر برادر پدر بزرگ و مادر بزرگ سایر بی مورد کدام عضو خانواده شما قلیان مصرف می کند. ۷/۳۱ ۴/۱ ۸/۰ ۷/۳۱ ۴/۲ ۱/۱ ۹/۳۰ ۱۰۰ جدول (۳۳-۴) نشان می دهد که کدام یک از اعضای خانواده پاسخگویان قلیان مصرف می کند. همانگونه که مشاهده می شود بالاترین درصد به مردها یعنی پدر و برادر به میزان ۷/۳۱ درصد اختصاص دارد و در مقابل کمترین درصد در زن ها یعنی خواهر و مادر مشاهده می شود. در اینجا پاسخ بی مورد به این معنا است که حدود ۳۱ درصد از پاسخگویان به همین دلیل که درسوال بالا ذکر کرده بودند هیچ کدام از اعضای خانواده اشان قلیان مصرف نمی کند، این سوال به آنها مربوط نمی شود. ۶-۲-۲-۱-۴- معاشرت با دوستان قلیانی در این پژوهش برای سنجش معاشرت با افراد قلیانی از چهار سوال که هم درقالب طیف لیکرت است و هم درقالب های دیگر از کاملا موافقم تا کاملا مخالفم قرار داده شده است. جدول شماره(۳۴-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به معاشرت با افراد قلیانی گویه ها میزان درصد میانگین انحراف معیار کاملا موافقم موافقم تاحدی مخالفم کاملا مخالفم در یک جمع دوستانه و برای تفریح قلیان کشیدن اشکال ندارد. ۶/۲۶ ۱/۱۱ ۲/۲۲ ۲۶ ۱/۱۴ ۱/۳ ۴۱/۱ نتایج جدول(۴۳-۴) نشان می دهد که حدود ۳۸ درصد از پاسخگویان موافق این موضوع بودند که در یک جمع دوستانه و برای تفریح قلیان کشیدن اشکالی ندارد. اما در مقابل نزدیک به ۴۰ درصد از آنها با این موضوع مخالف بودند. جدول شماره(۳۵-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به معاشرت با افراد قلیانی گویه ها میزان درصد میانگین انحراف معیار همیشه گاهی اوقات اصلا آیا از دوستان صمیمی تان قلیان می کشند. ۳۲ ۸/۳۸ ۳/۲۹ ۰۲/۲ ۷۸/۰ جدول شماره(۳۵-۴) نشان می دهد که میزان ۳۲ درصد از دوستان صمیمی پاسخگویان قلیان مصرف می کنند، ۸/۳۸ درصد گاهی اوقات و ۳/۲۹ درصد از دوستان صمیمی آنها اصلا قلیان مصرف نمی کنند. جدول شماره(۳۶-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به معاشرت با افراد قلیانی گویه ها میزان درصد میانگین انحراف معیار کاملا زیاد تاحدی کم اصلا تا چه حد با دوست صمیمی تان قلیان مصرف می کنید. ۳/۷ ۵/۱۶ ۳/۱۶ ۵/۱۶ ۴/۴۳ ۲۷/۲ ۳۵/۱ همانگونه که در جدول شماره(۳۶-۴) مشاهده می شود که حدود ۲۴ درصد از پاسخگویان با دوست صمیمی خود قلیان مصرف می کنند و در طرف دیگر نزدیک به ۶۰ درصد از آنها با دوست صمیمی خود قلیان مصرف نمی کنند. جدول شماره(۳۷-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به معاشرت با افراد قلیانی گویه ها میزان درصد فقط برای قلیان کشیدن برای رفتن به بازار بیشتر اوقات با هم هستیم از خصوصی ترین مسائل زندگی هم خبر داریم سایر موارد تا چه حد با دوست صمیمی تان رابطه دارید ۴/۵ ۹/۷ ۴/۴۴ ۹/۴۰ ۴/۱ جدول شماره(۳۷-۴) نشان می دهد که میزان ۴/۵ درصد از پاسخگویان فقط برای قلیان کشیدن با هم ارتباط دارند، ۹/۷ برای رفتن به بازار، ۴/۴۴ بیشتر اوقات با هم هستند، ۹/۴۰ درصد از خصوصی ترین مسائل زندگی همدیگر خبر دارند و ۴/۱ درصد در سایر موارد قرار دارد. جدول شماره(۳۸-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به معاشرت با افراد قلیانی گویه ها میزان درصد میانگین انحراف معیار همیشه اغلب گاهی اوقات به ندرت هرگز ۱ـ آیا در محل زندگی شما همسایه ها برای قلیان کشیدن دور هم جمع می شوند. ۲/۲ ۱/۵ ۸/۱۰ ۳/۱۷ ۵/۶۴ ۶۳/۱ ۰۱/۱ ۲ـ آیا شما با آنها همراه می شوید و قلیان می کشید. ¼ ۷/۲ ۳/۷ ۱۰ ۹/۷۵ ۴۹/۱ ۰۲/۱ ۱ـ جدول شماره(۳۸-۴) نشان می دهد که ۳/۷ درصد در محل زندگی پاسخگویان برای قلیان کشیدن دور هم جمع می شوند، ۸/۱۰ درصد گاهی اوقات و ۸/۸۱ درصد انها به ندرت دور هم جمع می شوند. ۲ـ ۸/۶ درصد از پاسخ درصد از پاسخگویان با همسایه ها هوراه می شوند و قلیان مصرف می کنند. حدود ۸۶ درصد آنها با همسایه ها همراهی نمی کنند و قلیان مصرف نمی کنند. ۶-۲-۲-۱-۴- ازیابی از پایگاه اجتماعی اقتصادی عکس مرتبط با اقتصاد ارزیابی از پایگاه اجتماعی اقتصادی یکی از عوامل مستقل تحقیق حاضر است که با ده سوال مورد سنجش قرار گرفته است. در این پژوهش متغیر ارزیابی از پایگاه اجتماعی اقتصادی در ابعاد ، درآمد، شغل و تحصیلات مورد بررسی قرار گرفته است.در مورد این متغیر با توجه به اینکه سطح سنجش متغیرها با هم فرق می کند قادر به جمع کردن آنها با هم نبوده و هر کدام از ابعاد را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می دهیم و یافته مربوط به گویه های متغیر مذکور، در جدول ذیل قابل مشاهده می باشد. جدول شماره(۳۹-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به گویه های ارزیابی از پایگاه اجتماعی اقتصادی گویه ها میزان درصد میانگین انحراف معیار خیلیخوب خوب متوسط بد خیلی بد ۱ـ فکر می کنید اطرافیان وضعیت تحصیلی تان چه با سواد و چه بی سواد چگونه ارزیابی می کنند. ۱/۱۴ ۱/۲۷ ۱/۴۰ ۹/۱۴ ۸/۳ ۳۲/۳ ۰۱/۱ ۲ـ فکر می کنید اطرافیان وضعیت شغلی تان چه شاغل و چه بیکار چگونه ارزیابی می کنند. ۲/۱۲ ۵/۲۵ ۹/۳۶ ۴/۱۸ ۷ ۱۷/۳ ۰۸/۱ نتایج جدول شماره(۳۹-۴) بیانگر آن است: ۱ـ حدود۳۱ درصد از پاسخگویان وضعیت تحصیلی خود را خوب ارزیابی کرده اند. حدود ۱۸ درصد از آنها وضعیت تحصیلی خود را بد ارزیابی کرده اند. می توان نتیجه گرفت که اکثر پاسخگویان وضعیت تحصیلی خود را متوسط یا درصد فراوانی ۱/۴۰ درصد ارزیابی می کنند. ۲ـ حدود ۳۸ درصد از افراد مورد مطالعه وضعیت شغلی خود را خوب ارزیابی می کنند در مقابل حدود ۲۵ درصد از آنها وضعیت شغلی خود را بد ارزیابی می کنند. جدول شماره(۴۰-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به گویه های ارزیابی از پایگاه اجتماعی اقتصادی گویه ها میزان درصد میانگین انحراف معیار بسیار زیاد زیاد متوسط کم خیلی کم فکر می کنید درآمد شما یا خانواده تان به چه میزان برای هزینه زندگی تان کفایت می کند. ۶ ۹/۱۷ ۸/۵۱ ۵/۱۹ ۹/۴ ۳ ۸/ نتایج جدول شماره(۴۰-۴) نشانگر آن است که نزدیک به ۲۴ درصد از پاسخگویان در حد زیاد درآمدشان کفاف زندگی شان می دهد. در مقابل نزدیک به ۲۴ درصد آنها در حد کم درآمدشان کفاف زندگی شان می دهد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که ۸/۵۱ درصد از پاسخگویان درآمدشان در حد متوسط کفاف زندگی شان می دهد. جدول شماره(۴۱-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به گویه های ارزیابی از پایگاه اجتماعی اقتصادی گویه ها میزان درصد میانگین انحراف معیار خیلی بالا بالا متوسط پایین خیلی پایین اگر شما یا خانواده تان مالک مسکن هستید قیمت مسکن خود را نسبت به بقیه اهالی شهر چگونه ارزیابی می کنید. ۱/۸ ۲/۱۹ ۹/۵۰ ۶/۱۷ ۱/۴ ۰۹/۳ ۹۲/۰ بر اساس جدول بالا حدود ۲۷ درصد از پاسخگویان قیمت مسکن خود را نسبت به بقیه اهالی شهر بالا ارزیابی می کنند. حدود ۱۸ درصد از آنها قیمت مسکن خود را نسبت به بقیه هالی شهر پایین ارزیابی می کنند. بر این اساس بیشتر پاسخگویان به میزان ۹/۵۰ درصد قیمت مسکن خود را در حد متوسط ارزیابی می کنند. جدول شماره(۴۲-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به گویه های ارزیابی از پایگاه اجتماعی اقتصادی گویه ها میزان درصد بی سواد سواد خواندن و نوشتن ابتدایی سیکل دیپلم فوق دیپلم لیسانس فوق لیسانس و بالاتر ۱ـ میزان تحصیلات شما ۲/۶ ۷/۵ ۱/۸ ۳/۱۷ ۹/۲۰ ۳/۱۰ ۱/۲۱ ۳/۱۰ ۲ـ میزان تحصیلات پدر ۳۵ ۷/۱۲ ۷/۱۵ ۹/۱۴ ۳/۱۰ ۷/۲ ۸/۶ ۹/۱ ۳ـ میزان تحصیلات مادر ۷/۴۷ ۷/۱۱ ۹/۱۴ ۹/۷ ۲/۹ ۷/۲ ۱/۴ ۹/۱ جدول شماره (۴۲-۴) بیانگر میزان تحصیلات پاسخگویان : ۱ـ حدود ۳۷ درصد از پاسخگویان میزان تحصیلات آنها پایین تر از دیپلم، ۹/۲۰ درصد در سطح دیپلم، ۳/۱۰ در سطح فوق دیپلم، ۱/۲۱ درصد در سطح لیسانس و ۳/۱۰ درصد در سطح فوق لیسانس می باشد. ۲ـ ۳۵ درصد از پاسخگویان میزان تحصیلات پدرشان در سطح بی سواد، ۷/۱۲ درصد در سطح سواد خواندن و نوشتن، ۷/۱۵ در سطح ابتدایی ، ۹/۱۴ در سطح سیکل، ۳/۱۰ در سطح دیپلم، ۷/۲ درسطح فوق دیپلم، ۸/۶ درسطح لیسانس و ۹/۱ درصد در سطح فوق لیسانس می باشد. ۳ـ ۷/۴۷ درصد پاسخگویان میزان تحصیلات مادر آنها در سطح بی سواد، ۷/۱۱ در سطح خواندن و نوشتن، ۹/۱۴ در سطح ابتدایی، ۹/۷ درصد در سطح سیکل، ۲/۹ درصد در سطح دیپلم، ۷/۲ درسطح فوق دیپلم، ¼ درصد در سطح لیسانس و ۹/۱ درصد در سطح فوق لیسانس می باشند. جدول شماره(۴۳-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به گویه های ارزیابی از پایگاه اجتماعی اقتصادی گویه ها میزان درصد اجاره ایی رهن سازمانی شخصی خانه پدری نوع مسکن شما به چه صورت است ۱/۸ ۸/۳ ۸/۰ ۴/۴۷ ۸/۳۹ بر اساس جدول بالا می توان نتیجه گرفت که ۱/۸ درصد از پاسخگویان نوع مسکن آنها به صورت اجاره ایی، ۸/۳ درصد به صورت رهن، ۸/۰ درصد به صورت سازمانی، ۴/۴۷ درصد به صورت شخصی و ۸/۳۹ درصد به صورت خانه پدری می باشد. جدول شماره(۴۴-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به گویه های ارزیابی از پایگاه اجتماعی اقتصادی طبقات فراوانی درصد معتبر درصد تجمعی کمتر از ۱۰۰ ۴ ۱/۱ ۱/۱ ۱۰۱- ۲۰۰ ۸ ۲/۲ ۳/۳ ۲۰۱- ۳۰۰ ۲۲ ۶ ۳/۹ ۳۰۱ – ۴۰۰ ۴۶ ۵/۱۲ ۷/۲۱ ۴۰۱ – ۵۰۰ ۶۵ ۶/۱۷ ۳/۳۹ ۵۰۱ – ۶۰۰ ۴۴ ۹/۱۱ ۲/۵۱ ۶۰۱ – ۷۰۰ ۳۱ ۴/۸ ۶/۵۹ ۷۰۱ – ۸۰۰ ۳۶ ۶/۱۰ ۲/۷۰ ۸۰۱ – ۹۰۰ ۵۰ ۶/۱۳ ۷/۸۳ یک تا دو میلیون ۳۴ ۲/۹ ۹۳ بیشتر از دو میلیون ۲۶ ۷ ۱۰۰ جمع کل ۳۶۹ ۱۰۰ جدول شماره(۴۴-۴) میزان درآمد پاسخگویان را نشان می دهد. بالا ترین درصد فراونی مربوط به طبقه ۴۰۱-۵۰۰ معادل ۶/۱۷ درصد و کمترین درصد فراوانی مربوط به طبقه کمتر از ۱۰۰ هزار تومان به تعداد ۴ نفر معادل ۱/۱ درصد می باشد. جدول شماره(۴۵-۴) توزیع فراوانی پاسخگویان بر اساس پاسخ به گویه های ارزیابی از پایگاه اجتماعی اقتصادی گویه ها میزان درصد میانگین انحراف معیار خیلی بالا بالا متوسط پایین خیلی پایین اگر مردم را به پنج طبقه اقتصادی تقسیم کنید خود را در کدام طبقه جای می دهید. ۲/۶ ۳/۱۳ ۷/۵۴ ۱۹ ۸/۶ ۹۳/۲ ۹۱/۰ جدول شماره (۴۵-۴) بیانگر آن است که حدود ۱۹ درصد از پاسخگویان خود را در طبقه اقتصادی بالا قرار می دهند و در مقابل حدود ۳۰ درصد از انها خود را در طبقه پایین قرار می دهند. ۲-۴- آماره های استنباطی جنبه دیگر آمار، آمار استنباطی است. با بهره گرفتن از آمار استنباطی می توان اطلاعات حاصل از نمونه را به جامعه مورد مطالعه تعمیم داد. در این بخش به بررسی رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته، آزمون فرضیات و در نهایت تحلیل رگرسیون پرداخته می شود. لازم به ذکر است که در ابتدا رابطه بین متغیرهای زمینه ای و متغیر وابسته را با بهره گرفتن از آزمون تی تست[۳۰] و آزمون آنوا[۳۱] مورد بررسی قرار می دهیم. ۱-۱-۲-۴-آزمون فرضیه شماره ۱: بررسی ضریب همبستگی بین نگرش به مصرف تنباکو و سن جدول(۴۶ـ۴). ضریب همبستگی بین گرایش به مصرف تنباکو و سن فرضیه نوع آزمون میزان ضریب همبستگی سطح معناداری نتیجه آزمون رابطه سن و گرایش به مصرف تنباکو اسپیرمن ۱۸۳/۰ ۰۰۰/۰ تایید فرضیه بر اساس جدول فوق می توان این گونه اظهار داشت که با توجه به سطح معناداری بدست آمده فرض۱ H که مدعی وجود رابطه بین سن و نگرش به مصرف تنباکو تایید می شود و فرض H0 مبنی بر عدم وجود رابطه بین دو متغیر رد می شود. بنابراین از لحاط آماری بین دو متغیر وابسته گرایش به مصرف تنباکو و متغیر زمینه ای سن رابطه معناداری وجود دارد. به این صورت که گروه های سنی مختلف در پژوهش حاضر دیدگاه متفاوتی نسبت به موضوع دارند. بر این اساس می توان گفت که هر چه سن بالاتر می رود گرایش به مصرف تنباکو بیشتر می شود و هر چه سن پایین تر می آید گرایش به مصرف تنباکو کمتر می شود. ۱-۱-۲-۴-آزمون فرضیه شماره ۲: بررسی ضریب همبستگی بین گرایش به مصرف تنباکو و سن مصرف جدول(۴۷ـ۴). ضریب همبستگی بین گرایش به مصرف تنباکو و سن مصرف فرضیه نوع آزمون میزان ضریب همبستگی سطح معناداری نتیجه آزمون رابطه سن مصرف وگرایش به مصرف تنباکو اسپیرمن ۵۹/۰- ۰۰۰/۰ تایید فرضیه بر اساس جدول فوق می توان این گونه اظهار داشت که با توجه به سطح معناداری بدست آمده فرض۱ H که مدعی وجود رابطه بین سن مصرف و نگرش به مصرف تنباکو تایید می شود و فرض H0 مبنی بر عدم وجود رابطه بین دو متغیر رد می شود. بنابراین از لحاط آماری بین دو متغیر وابسته گرایش به مصرف تنباکو و متغیر سن مصرف رابطه معناداری وجود دارد و آن رابطه به صورت معکوس می باشد به این صورت که هر چه سن شروع مصرف پاسخگویان پایین تر بوده گرایش به مصرف تنباکو بیشتر می شود و هر چه سن شروع مصرف تنباو پاسخگویان بالاتر بوده گرایش به مصرف در بین آنها کمتر می شود. ۳-۱-۲-۴- آزمون فرضیه شماره ۳: آزمون معنی داری تفاوت میانگین نمره ی بین گرایش به مصرف تنباکو و جنسیت جدول(۴۸ـ۴). آزمون معناداری تفاوت میانگین بین گرایش به مصرف تنباکو و جنسیت جنس تعداد میانگین مقدار T تفاوت میانگین درجه آزادی Sig رابطه جنسیت و گرایش به مصرف زن ۱۶۸ ۲۴۲۱/۶ ۶۷۴/۶ ۶۷/۰ ۴۱۰/۳۶۰ ۰۰۰/۰ مرد ۱۹۹ ۵۶۹۵/۵ در جدول فوق با بهره گرفتن از تی ـ تست، میانگین گرایش به مصرف تنباکو پاسخگویان به تفکیک جنس مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج حاصل از این آزمون نشان می دهد که میانگین گرایش به مصرف تنباکو در بین مردان حدود ۷/۰ درصد از زنان کمتر است.. بنابراین می توان گفت زنان ۱۸ سال به بالای شهر بوکان گرایش بیشتری نسبت به مصرف قلیان داشته و نگرش شان مثبت تر است. نتایج آزمون T حاکی از آن است که تفاوت میزان گرایش به مصرف تنباکو در میان زنان و مردان به لحاظ آماری معنادار است. ۴-۱-۲-۴- آزمون فرضیه شماره ۴: آزمون معنی داری تفاوت میانگین نمره ی بین گرایش به مصرف تنباکو و وضعیت تاهل جدول(۴۹ـ۴). آزمون معناداری تفاوت میانگین بین گرایش به مصرف تنباکو و وضعیت تاهل جنسیت تعداد میانگین انحراف معیار خطای استاندارد مقدار T درجه آزادی Sig تفاوت میانگین مجرد ۱۷۲ ۹۹/۵ ۰۲/۱ ۰۷۳/۰ ۳۱/۲- ۳۴/۳۵۸ ۰۲۱/۰ ۲۴۶/۰- متاهل ۱۹۲ ۷۵/۵ ۰۱/۱ ۰۷۷/۰ بر اساس جدول فوق میانگین گرایش یه مصرف تنباکو پاسخگویان به تفکیک وضعیت تاهل مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج حاصل از این آزمون نشان می دهد که میانگین گرایش به مصرف تنباکو در بین مجردین حدود ۲/۰ درصد از متاهل ها بیشتر است. شاخص انحراف معیار حاکی از آن است که پراکندگی گرایش به مصرف تنباکو در بین مجردین حدو۰۱/۰ نسبت به متاهل ها بیشتر است. مقایسه خطای میانگین نیز حاکی از آن است که مقدار این شاخص در بین مجردان اندکی کمتر از متاهل ها است. جهت آزمون این فرضیه همانند فرضیه قبلی از آزمون T استفاده شده است. مقایسه میانگین گرایش به مصرف تنباکو در میان پاسخگویان مجرد و متاهل نشان می دهد که گرایش به مصرف تنباکو در بین آنان معنادار است. بنابراین میزان گرایش به مصرف تنباکو به عنوان متغیر وابسته اصلی این تحقیق، وابسته به وضعیت تاهل می باشد. بنابراین بر اساس آزمون بالا می توان نتیجه گرفت که گرایش به مصرف تنباکو در بین مجردها نسبت به متاهل ها بیشتر است. ۵-۱-۲-۴-آزمون فرضیه شماره ۵: بررسی ضریب همبستگی بین گرایش به مصرف تنباکو و وضعیت اشتغال جدول (۵۰ـ۴).آزمون معناداری تفاوت میانگین گرایش به مصرف تنباکو بر حسب وضعیت اشتغال وضعیت اشتغال تعداد میانگین انحراف معیار شاغل در بخش دولتی ۳۰ ۳۴/۶ ۹۷۲/۰ شاغل در بخش خصوصی ۱۰۳ ۵۵/۵ ۹۵۳/۰ بیکار ۸۵ ۶۸/۵ ۹۴۶/۰ خانه دار ۶۲ ۳۸/۶ ۹۰۵/۰ دانشجو ۸۱ ۹۱/۵ ۱۰۴/۱ سرباز ۶ ۱۱/۶ ۶۲۰/۰ کل ۳۶۷ ۸۷/۵ ۰۲۱/۱ جدول (۵۱ـ۴).آزمون معناداری تفاوت میانگین گرایش به مصرف تنباکو بر حسب وضعیت اشتغال مجموع مجذورات درجه آزادی میانگین مجذوات مقدار F سطح معناداری بین گروهی ۱۳۱/۳۷ ۵ ۴۲۶/۷ ۷۷۰/۷ ۰۰۰/۰ درون گروهی ۰۱۸/۳۴۵ ۳۶۱ ۹۵۶/۰ جمع کل ۱۴۹/۳۸۲ ۳۶۶ بر اساس جدول بالا می توان مشاهده کرد که مقایسه میانگین گرایش به مصرف تنباکو در گروه های شغلی نشان می دهد که گرایش به مصرف تنباکو در بین گروه های شغلی از لحاظ آماری معنادار می باشد. بنابراین وضعیت شغلی بر گرایش به مصرف تنباکو تاثیر می گذارد. جدول (۵۲ـ۴).آزمون LSD وضعیت اشتغال با گرایش به مصرف وضعیت شغلیI وضعیت شغلی J تفاوت میانگین خطای استاندارد سطح معناداری شاغل در بخش دولتی شاغل در بخش خصوصی بیکار خانه دار دانشجو سرباز ۷۹۱۰۵/۰ ۲۰۲۸۲/۰ ۰۰۰/۰ ۶۶۲۰۹/۰ ۲۰۷۶۱/۰ ۰۰۲/۰ ۰۴۲۶۵/۰- ۲۱۷۴۲/۰ ۸۴۵/۰ ۴۳۰۸۶/۰ ۲۰۸۹۴/۰ ۰۴۰/۰ ۲۳۳۳۳/۰ ۴۳۷۲۰/۰ ۵۹۴/۰ شاغل در بخش خصوصی شاغل در بخش دولتیبیکار خانه دار دانشجو سرباز ۷۹۱۰۵/۰- ۲۰۲۸۲ ۰۰۰/۰ ۱۲۸۹۵/۰- ۱۴۳۲۶/۰ ۳۶۹/۰ ۸۳۳۷۰/۰- ۱۵۷۱۴/۰ ۰۰۰/۰ ۳۶۰۱۸/۰- ۱۴۵۱۸/۰ ۰۱۴/۰ ۵۵۷۷۱/۰- ۴۱۰۵۷/۰ ۱۷۵/۰ بیکار شاغل در بخش دولتیشاغل در بخش خصوصی خانه دار دانشجو سرباز ۶۶۲۰۹/۰- ۲۰۷۶۱/۰ ۰۰۲/۰ ۱۲۸۹۵/۰ ۱۴۳۲۶/۰ ۳۶۹/۰ ۷۰۴۷۴/۰- ۱۶۳۲۸/۰ ۰۰۰/۰ ۲۳۱۲۳/۰- ۱۵۱۸۰/۰ ۱۲۹/۰ ۴۲۸۷۶/۰- ۴۱۲۹۶/۰ ۳۰۰/۰ خانه داردانشجو سرباز شاغل در بخش دولتیشاغل در بخش خصوصی بیکار دانشجو سرباز شاغل در بخش دولتی شاغل در بخش خصوصی بیکار خانه دار سرباز شاغل در بخش دولتی شاغل در بخش خصوصی بیکار خانه دار دانشجو ۰۴۲۶۵/۰ ۲۱۷۴۲/۰ ۸۴۵/۰ ۸۳۳۷۰/۰ ۱۵۷۱۴/۰ ۰۰۰/۰ ۷۰۴۷۴/۰ ۱۶۳۲۸/۰ ۰۰۰/۰ ۴۷۳۵۲/۰ ۱۶۴۹۷/۰ ۰۰۴/۰ ۲۷۵۹۹/۰ ۴۱۷۹۷/۰ ۵۰۹/۰ ۴۳۰۸۶/۰- ۲۰۸۹۴/۰ ۰۴۰/۰ ۳۶۰۱۸/۰ ۱۴۵۱۸/۰ ۰۱۴/۰ ۲۳۱۲۳/۰ ۱۵۱۸۰/۰ ۱۲۹/۰ ۴۷۳۵۲/۰- ۱۶۴۹۷/۰ ۰۰۴/۰ ۱۹۷۵۳/۰- ۴۱۳۶۳/۰ ۶۳۳/۰ ۲۳۳۳۳/۰- ۴۳۷۲۰/۰ ۵۹۴/۰ ۵۵۷۷۱/۰ ۴۱۰۵۷/۰ ۱۷۵/۰ ۴۲۸۷۶/۰ ۴۱۲۹۶/۰ ۳۰۰/۰ ۲۷۵۹۹/۰- ۴۱۷۹۷/۰ ۵۰۹/۰ ۱۹۷۵۳/۰ ۴۱۳۶۳/۰ ۶۳۳/۰ یافته ها ی آزمون LCD نشان می دهد که میانگین نمرات افراد شاغل در بخش دولتی با سایر افراد در بخش های دیگر تفاوت معناداری دارد. اما میانگین نمرات افراد سرباز هیچ تفاوت معناداری با سایر شاغلین در بخش های دیگر ندارد. بر اساس آزمون بالا می توان نتیجه گرفت که گرایش به مصرف تنباکو در بین گروه شغلی دولتی نسبت به سایر گروه ها بیشتر است. ۶-۱-۲-۴-آزمون فرضیه شماره ۶: بررسی ضریب همبستگی بین گرایش به مصرف تنباکو و فرایند روی آوری به مصرف تنباکو جدول (۵۳ـ۴).آزمون معناداری تفاوت میانگین گرایش به مصرف تنباکو بر حسب فرایند روی آوری مکان مصرف تعداد میانگین انحراف معیار منزل ۹۰ ۰۷۷۸/۵ ۸۶۴۱۱/۰ خوابگاه ۲۶ ۵۱۲۸/۵ ۸۴۴۴۹/۰ قهوه خانه ۸۱ ۴۶۵۰/۵ ۸۰۷۳۹/۰ سفره خانه ۳۳ ۵۰۵۱/۵ ۷۰۷۷۰/۰ جمع کل ۲۳۰ ۳۲۴۶/۵ ۸۳۹۸۹/۰ جدول(۵۴ـ۴). آزمون معناداری تفاوت میانگین گرایش به مصرف تنباکو بر حسب فرایند روی آوری مجموع مجذورات درجه آزادی میانگین مجذوات مقدار F سطح معناداری بین گروهی ۰۷۶/۹ ۳ ۰۲۵/۳ ۴۸۴/۴ ۰۰۴/۰ درون گروهی ۴۶۲/۱۵۲ ۲۲۶ ۶۷۵/۰ جمع کل ۵۳۸/۱۶۱ ۲۲۹ بر اساس جدول بالا می توان مشاهده کرد که مقایسه میانگین گرایش به مصرف تنباکو در میان قلیانی ها و مکان هایی که برای اولین بار در آنجا مصرف کرده اند نشان می دهد که گرایش به مصرف تنباکو و مکان های مصرف از لحاظ آماری معنادار می باشد. تفاوت معنادار را به لحاظ آماری با آزمون LSD به شرح زیر بدست آورده ایم. جدول (۵۵ـ۴).آزمون LSD فرایند روی آوری به مصرف تنباکو با گرایش به مصرف مکان مصرفI مکان مصرف J تفاوت میانگین خطای استاندارد سطح معناداری منزل خوابگاه ۴۳۰۵۰۴/۰- ۱۸۲۸۷/۰ ۰۱۸/۰ قهوه خانه ۳۸۷۲۴/۰- ۱۲۵۷۹/۰ ۰۰۲/۰ سفره خانه ۴۲۷۲۷/۰- ۱۶۷۱۵/۰ ۰۱۱/۰ خوابگاه منزل ۴۳۵۰۴/۰ ۱۸۲۸۷/۰ ۰۱۸/۰ قهوه خانه ۰۴۷۸۰/۰ ۱۸۵۱۴/۰ ۷۹۶/۰ سفره خانه ۰۰۷۷۷/۰ ۲۱۵۳۸/۰ ۹۷۱/۰ قهوه خانه منزل ۳۸۷۲۴/۰ ۱۲۵۷۹/۰ ۰۰۲/۰ خوابگاه ۰۴۷۸۰/۰- ۱۸۵۱۴/۰ ۷۹۶/۰ سفر خانه ۰۴۰۰۳/۰- ۱۶۹۶۲/۰ ۸۱۴/۰ سفره خانه منزل ۴۲۷۲۷/۰ ۱۶۷۱۵/۰ ۰۱۱/۰ خوابگاه ۰۰۷۷۷/۰- ۲۱۵۳۸/۰ ۹۷۱/۰ قهوه خانه ۰۴۰۰۳/۰ ۱۶۹۶۲/۰ ۸۱۴/۰ یافته ها ی آزمون LCD نشان می دهد که میانگین نمرات افراد که در منزل برای اولین بار قلیان مصرف کرده اند با سایر مکان ها در بخش های دیگر تفاوت معناداری دارد. به نظر می رسد بین کسانی که در خوابگاه شروع به مصرف تنباکو کرده اند گرایش بیشتری به مصرف قلیان و تنباکو دارند. جدول(۵۶ـ۴). آزمون معناداری تفاوت میانگین گرایش به مصرف تنباکو بر حسب فرایند روی آوری اولین بار با چه کسی قلیان مصرف کرده است تعداد میانگین انحراف معیار با دوستان ۱۵۷ ۳۷۳۷/۵ ۸۲۱۱۵/۰ به تنهایی ۲۱ ۲۶۹۸/۵ ۸۴۷۳۴/۰ با خانواده ۲۶ ۹۷۴۴/۴ ۰۷۰۵۱/۱ با اعضای فامیل ۲۶ ۴۲۳۱/۵ ۶۱۵۰۵/۰ جمع کل ۲۳۰ ۳۲۴۶/۵ ۸۳۹۸۹/۰ جدول(۵۷ـ۴). آزمون معناداری تفاوت میانگین گرایش به مصرف تنباکو بر حسب فرایند روی آوری مجموع مجذورات درجه آزادی میانگین مجذوات مقدار F سطح معناداری بین گروهی ۸۸۳/۳ ۳ ۲۹۴/۱ ۸۵۵/۱ ۱۳۸/۰ درون گروهی ۶۵۶/۱۵۷ ۲۲۶ ۶۹۸/۰ جمع کل ۵۳۸/۱۶۱ ۲۲۹ بر اساس جدول بالا می توان مشاهده کرد که مقایسه میانگین گرایش به مصرف تنباکو در میان افراد قلیانی و اولین بار با چه کسی قلیان مصرف کرده اند نشان می دهد که گرایش به مصرف تنباکو با این متغیر از لحاظ آماری معنادار نمی باشد. بنابراین اینکه برای اولین بار با چه کسی قلیان مصرف بر گرایش به مصرف تنباکو تاثیر می گذارد. جدول(۵۸ـ۴). آزمون معناداری تفاوت میانگین گرایش به مصرف تنباکو بر حسب فرایند روی آوری( مکان قلیان کشیدن به طور معمول) فرد معمولا در کجا قلیان مصرف می کند تعداد میانگین انحراف معیار منزل ۵۷ ۳۳۳۳/۵ ۷۲۹۲۱/۰ قهوه خانه ۲۶۴ ۰۷۹۵/۶ ۰۵۵۶۹/۱ پارک ۴۶ ۳۹۱۳/۵ ۶۷۸۷۹/۰ جمع کل ۳۶۷ ۸۷۷۴/۵ ۰۲۱۸۲/۱ جدول (۵۹ـ۴). آزمون معناداری تفاوت میانگین گرایش به مصرف تنباکو بر حسب فرایند روی آوری