از نظر توانایی ایفای تعهدات شاخص های؛ ۱- نسبت کل بدهی ها به کل دارایی ها، ۲- نسبت دارایی های جاری به بدهی های جاری و ذخایر فنی، ۳- نسبت دارایی های نقدی به بدهی های جاری و ذخایر فنی.
از نظر شفافیت گزارشگری مالی شاخص؛ تعداد بندهای گزارش حسابرسی و بازرسی قانونی.
و آخرین دیدگاهی که در این خصوص مورد توجه قرار می گیرد، نحوه ارائه خدمات و رضایت مشتریان و رعایت مقررات و تشریفات قانونی در خصوص برگزاری مجامع عمومی سالیانه می باشد.
مطالعه ۱۱: مطالعه امیری و همکاران
مقاله آقایان مقصود امیری، نادر مظلومی و محسن حجازی با بهره گرفتن از مدل کارت امتیازی متوازن و روش ویکور، شرکت های بیمه را رتبه بندی و ارزیابی می کند. این پژوهش به دنبال شناسایی شاخص ها و اهمیت آنها در مدل ارزیابی عملکرد متوازن جهت ارزیابی شرکت های بیمه و چگونگی رتبه بندی هر یک از شرکت های بیمه با توجه به شاخص ها پس از تحلیل عاملی و روش ویکور می باشد.
در این مقاله از مدل کارت امتیازی متوازن برای دست یابی به شاخص ها استفاده گردیده که در این راستا از ادبیات پژوهش و نظرات خبرگان و کارشناسان جهت شناسایی شاخص ها و از مدل جبرانی روش های MADM جهت استقلال شاخص ها و از تحلیل عاملی جهت دست یابی به شاخص های نا هم بسته استفاده گردیده است.
در این مقاله اشاره شده است که وزارت امور اقتصاد و دارایی ایران در سال ۱۳۸۲ شرکت های بیمه دولتی ایران را با بهره گرفتن از معیارهای عملکردی مالی، رشد، نقدینگی، سودآوری و ساختار سرمایه با بهره گرفتن از تکنیک تحلیل پوششی داده ها رتبه بندی نموده است. (وزارت امور اقتصادی و دارایی،۱۳۸۳)
لازم به ذکر است که علاوه بر وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان مدیریت صنعتی نیز به رتبه بندی شرکت های ایرانی اقدام نموده است و بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز چند سالی است که با نگاه تخصصی تر به این موضوع جهت رتبه بندی شرکت های بیمه ایران اقدام نموده است.
شروع این پژوهش با تعیین شاخص های ارزیابی شرکت های بیمه است یعنی در اصل ابزار اصلی فرایند رتبه بندی شاخص های مختلف می باشند. با توجه به ضرورت اندازه گیری شاخص هایی غیر از شاخص های مالی، در این پژوهش تعیین شاخص ها بر اساس شاخص های کارت امتیازی متوازن انجام شده است. در این پژوهش برای تعیین وزن هر یک از شاخص های ارزیابی علاوه بر روش آنتروپی شانون، از نظر خبرگان و کارشناسان استفاده گردیده است. این شاخص ها عبارتند از:
شاخص ها در بعد مالی شامل؛ ۱- درصد تغییر در حق بیمه تولیدی، ۲- نسبت جاری، ۳- نسبت آنی، ۴- نسبت بدهی، ۵- دوره متوسط وصول طلب، ۶- نسبت گردش منابع سرمایه ای، ۷- نسبت گردش مجموع دارایی ها، ۸- نسبت سود به فروش (حاشیه سود)، ۹- بازده مجموع دارایی ها، ۱۰- ضریب خسارت، ۱۱- رشد سود قبل از کسر مالیات، ۱۲- بازدهی کل سرمایه گذاری.
شاخص ها در بعد مشتری شامل؛ ۱- درصد تعداد نمایندگی ها به کل نمایندگی های بیمه کشور، ۲- درصد تعداد شعب به کل شعب بیمه کشور، ۳- رشد تعداد مشتریان، ۴- رشد تعداد نمایندگان، ۵- رشد تعداد شعب، ۶- سهم از بازار حق بیمه تولیدی، ۷- سهم از بازار تعداد بیمه نامه های صادر شده.
شاخص ها در بعد فرایند داخلی شامل؛ ۱- نسبت سود خالص به تعداد پرسنل، ۲- رشد هزینه های اداری و پرسنلی، ۳- نسبت هزینه های اداری به حق بیمه عاید شده، ۴- نسبت هزینه های اداری و عمومی و کارمزد.
و شاخص ها در بعد رشد و یادگیری شامل؛ ۱- شاخص تحصیلات کارکنان، ۲- شاخص کیفیت کارکنان، ۳- افزایش نیروی انسانی، ۴- میزان سرمایه گذاری.
مطالعه ۱۲: مطالعه عباس زادگان
این مقاله درصدد ارائه تصویر بهتری از عملکرد صنعت بیمه و آثار آن در بازار سرمایه کشور می باشد شاخص های ارزیابی معرفی شده در این تحقیق، شاخص های ارزیابی مالی صنعت بیمه می باشد که از عوامل مهم توسعه یافتگی بازار بیمه در هر کشور محسوب می شود. این شاخص ها عبارتند از: ۱- میزان حق بیمه دریافتی، ۲- ضریب نفوذ بیمه (نسبت حق بیمه به تولید ناخالص داخلی)، ۳- حق بیمه سرانه، ۴- درصد سرمایه گذاری به کل دارایی، ۵- سهم حق بیمه های کسب شده در بازار بیمه های اموال و اشخاص، ۶- تعداد شرکت های بیمه فعال اعم از داخلی و اتکائی.
مطالعه ۱۳: مطالعه صفوی و فلاحتی
در مقاله آقای بیژن صفوی و خانم منیژه فلاحتی ابتدا مهمترین شاخص های عملکردی مالی شرکت های بیمه معرفی و تشریح گردیده است و سپس بر اساس شاخص های شرکت های بیمه مورد نظر مورد رتبه بندی قرار گرفته اند. به منظور شناسایی رتبه و جایگاه مشخص هر شرکت بیمه و قابلیت مقایسه تطبیقی آنها از روش تاکسونومی عددی استفاده شده است. شاخص های معرفی شده در این مقاله به چهار شاخص مالی و یک شاخص کارآئی دسته بندی گردیده اند.
شاخص های مالی عبارتند از: ۱- نسبت بدهی (نسبت کل بدهی ها به کل دارایی ها)، ۲- نسبت پوشش (نسبت دارایی های قابل قبول به حق بیمه های صادره)، ۳- نسبت سود کل به درآمد کل، ۴- نرخ بازده سرمایه گذاری ها (نسبت سود به کل دارایی ها) و شاخص کارآئی، ضریب خسارت می باشد.
مطالعه ۱۴: مطالعه علی رضایی
در مقاله آقای محمد رضا علی رضایی دو هدف دنبال می شود: اول ارزیابی شعب و تعیین شعب کارآ و دوم ارائه طریق برای کارا شدن شعب ناکارآ. بدین منظور از روش تحلیل پوششی داده ها استفاده شده است. انواع شاخص های ارزیابی معرفی شده در این مقاله عبارتند از :
۱ – کل حق بیمه های دریافتی (تولید)، ۲- تعداد کل بیمه نامه های صادر شده، ۳- تعداد بیمه نامه های غیرزندگی صادره شده، ۴- کل خسارت پرداختی، ۵- تعداد کل موارد خسارت پرداختی، ۶- تعداد موارد خسارت پرداختی در کلیه بیمه نامه های غیرزندگی، ۷- تعداد کل کارکنان، ۸- تعداد کارکنان دانش آموخته، ۹- تعداد کارکنان بدون تحصیلات دانشگاهی، ۱۰- تعداد کارکنان با سابقه کم، ۱۱-تعداد کارکنان با سابقه زیاد، ۱۲-جمعیت، ۱۳- هزینه های سرمایه ای (ساختمان و تجهیزات)، ۱۴- میزان رضایت مشتریان، ۱۵- هزینه های اداری.
مطالعه ۱۵: مطالعه دانشور و همکاران
پژوهش مریم دانشور، عادل آذر و محمد رضا زالی در راستای بهبود عملکرد شعب شرکت های بیمه ای به تبیین مدلی جهت ارزیابی عملکرد شعب بیمه با بهره گرفتن از روش تحلیل پوششی داده ها پرداخته است. شاخص های این تحقیق در قالب نهاده ها و ستاده ها در ذیل اشاره شده است:
نهاده ها عبارتند از: ۱- هزینه های عمومی و اداری شعبه، ۲- مهارت نیروی انسانی شعبه، ۳- موقعیت جغرافیایی شعبه، ۴- تعداد نمایندگی های شعبه.
و ستاده ها عبارتند از: ۱- تعداد بیمه نامه های صادره شده توسط شعبه، ۲- مبلغ بیمه نامه های صادره شده، ۳- تعداد خسارت های پرداختی توسط شعبه، ۴- مبلغ خسارت های پرداختی.
مطالعه ۱۶: مطالعه مظلومی و کشوری
نادر مظلومی و مرضیه کشوری فینی در پژوهش خود به دنبال ارائه مدل ارزیابی عملکرد تلفیقی از مدل های کارت امتیازی متوازن و مدل تعالی سازمانی هستند. با بهره گرفتن از این مدل تلفیقی می توان تمام جنبه های مهم و اساسی در موفقیت سازمان را به عنوان شاخص های اصلی ارزیابی عملکرد مورد توجه قرار داد.
مطالعه ۱۷: خبرگذاری ام بی ای نیوز
در گزارش خبرنگار ام بی ای نیوز، سازمان مدیریت صنعتی در سال ۱۳۸۹ جهت رتبه بندی صد شرکت برتر ایران (اعم از تولیدی و خدماتی) از شاخص های ذیل استفاده نموده است که عبارتند از:
۱-رقم فروش، ۲- رشد فروش، ۳- فروش سرانه، ۴- دارایی، ۵- رشد دارایی، ۶- تعداد کارکنان، ۷- رشد اشتغال، ۸- سودآوری، ۹- رشد سود، ۱۰- بازده فروش، ۱۱- بازده دارایی، ۱۲- بازده ارزش ویژه، ۱۳- گردش دارایی، ۱۴- نسبت مالکانه، ۱۵- صادرات، ۱۶- صادرات سرانه، ۱۷- نسبت جاری، ۱۸- نسبت بدهی، ۱۹- نسبت خالص وجوه ناشی از عملیات به فروش، ۲۰- نسبت خالص وجوه ناشی از عملیات به سود عملیاتی، ۲۱- نسبت پوشش هزینه بهره، ۲۲- ارزش بازار، ۲۳- بازده بازار حقوق صاحبان سهام، ۲۴ – نسبتP/E ، ۲۵- نسبت P/B.
2-6-1-جمع بندی ادبیات تحقیق:
هدف از بررسی ادبیات تحقیق استخراج شاخص های اصولی و جامع جهت ارزیابی عملکرد شعب شرکت های بیمه ای می باشد. لازم به ذکر است بعد از بررسی های صورت گرفته در ادبیات تحقیق و مطالعات پژوهشگران مختلف و استفاده از نظرات خبرگان و کارشناسان صنعت بیمه پیرامون این موضوع، به جمع بندی نهائی از شاخص ها رسیدیم که در جدول (۲-۴) آورده شده است.
جدول (۲-۴) جمع بندی و مقایسه شاخص های تحقیق